Author: Koen van 't Boveneind

Op MKB-StatLine zijn nieuwe cijfers over het ICT-gebruik bij MKB-bedrijven gepubliceerd. De cijfers gaan over 2024, tenzij anders vermeld.

• Ruim een derde van de bedrijven in het midden- en kleinbedrijf (exclusief zzp’ers) faciliteert online vergaderingen. In het middenbedrijf komt dit het vaakst voor. Bij 85 procent van de bedrijven met 50 tot 250 personen werd online vergaderd.
• Bij 63 procent van de MKB-bedrijven (exclusief zzp’ers) komt telewerken voor.
• 1 op de tien bedrijven in het MKB (exclusief zzp’ers) heeft een vaste internetverbinding met een snelheid van ten minste 1 GBit/s.
• Bijna de helft van de MKB-bedrijven (exclusief zzp’ers) gebruikte betaalde clouddiensten.
• 13 procent van de bedrijven in het MKB (exclusief zzp’ers) heeft ten minste één vorm van AI-technologie gebruikt, zoals tekst-mining, spraakherkenning of machine-learning. Bij bedrijven met 50 tot 250 werkzame personen gebruikte bijna een derde een vorm van AI.
• 10 procent van de MKB-bedrijven (exclusief zzp’ers) kreeg te maken met een ICT-veiligheidsincident met een interne oorzaak in 2023, terwijl 4 procent te maken had met een aanval van buitenaf.
• 86 procent van de MKB-bedrijven (exclusief zzp) gebruikte gratis of betaalde anti-virus software.
• Bij 8 procent van de MKB-bedrijven was het volgen van een training of cursus op het gebied van ICT-veiligheid verplicht voor personeelsleden.

Bekijk de tabellen over ICT-gebruik bij bedrijven

Op MKB-Statline zijn nieuwe cijfers over het aantal bedrijven met een stijgende en dalende omzet gepubliceerd. Deze zijn nu up-to-date tot en met het derde kwartaal van 2024. De cijfers geven aan bij welk percentage van de ondernemers de omzet is gestegen, dan wel gedaald ten opzichte van hetzelfde kwartaal in het voorgaande jaar. Er kan worden ingezoomd op verschillende grootteklassen en branches binnen het MKB.

• Een meerderheid van de bedrijven zag de omzet stijgen in het derde kwartaal van 2024 ten opzichte van hetzelfde kwartaal een jaar eerder. In de horeca lag dat percentage het hoogst met 57 procent, waarvan 23 procent een snelle stijger was. Een snelle stijger of daler is een bedrijf met meer dan 20 procent omzetgroei of -krimp.
• Het percentage bedrijven met een snelle omzetstijging was bij het merendeel van de bedrijfstakken en grootteklassen hoger dan het percentage bedrijven dat de omzet snel zag dalen. Het percentage bedrijven met een snelle stijging lag met 35 procent onder andere hoog in de bouwnijverheid.
• In de informatie en communicatie lag met 47 procent het aantal bedrijven met omzetdaling het hoogst. Het aantal bedrijven met een snelle omzetdaling lag daar op 26 procent, een fractie lager dan in de bouwnijverheid waar 27 procent van de bedrijven een snelle omzetdaling had.

Bekijk de tabel over omzet stijgers-dalers

In het derde kwartaal van 2024 werden 908 mkb-bedrijven failliet verklaard binnen de business economy. Daarmee is het aantal faillissementen gestegen met 30 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar toen er 696 mkb-bedrijven failliet werden verklaard. Dit meldt het CBS op de Staat van het mkb en op MKB-Statline.

• Bij iets meer dan de helft van de mkb-faillissementen ging het om zzp’ers. Daarna waren de microbedrijven (2 tot 10 werkzame personen) de grootste groep met 38 procent. Ruim 10 procent waren kleinbedrijven (10 tot 50 werkzame personen) en slechts één procent waren middenbedrijven (50 tot 250 werkzame personen).
• De grootste stijging van het aantal mkb-faillissementen was met 66 procent bij bedrijven met een leeftijd van 5 tot 10 jaar. Deze groep maakte met iets minder dan een derde ook het grootste deel uit van het aantal faillissementen. De kleinste stijging (14 procent) zat bij bedrijven met een leeftijd van 10 jaar of meer.
• Binnen de bedrijfstakken zijn de faillissementen in de verhuur en overige zakelijke diensten (75 procent) en de informatie en communicatie (60 procent) het meest gestegen. In de verhuur en handel van onroerend goed en de overige dienstverlening is het aantal faillissementen ten opzichte van een jaar geleden juist gedaald.

Bekijk hier de cijfers over faillissementen

Bijna een kwart van de personen van 25 tot 65 jaar werkzaam in de business economy namen in 2023 deel aan leven lang ontwikkelen (23,4 procent). Onder leven lang ontwikkelen vallen opleidingen en cursussen die personen volgen of recent (afgelopen 4 weken) gevolgd hebben. Het aandeel personen dat deelneemt aan Leven lang ontwikkelen is licht gedaald vergeleken met 2022. In dat jaar nam 24,1 procent deel. Dit meldt het CBS op de Staat van het mkb en op MKB-StatLine.

• Bij bedrijven met 3 tot 9 werkzame personen was het aandeel deelnemers die een opleiding of cursus volgden het kleinst (17,8 procent).
• Bij het grootbedrijf (250 en meer werkzame personen) was het aandeel deelnemers dat en cursus of opleiding volgde het grootst (26,9 procent).
• Bijna 35 procent van de werknemers van 25 – 65 jaar volgde een cursus van 6 maanden of meer. Vooral werknemers bij bedrijven van 0 – 9 werkzame personen volgde deze langdurige cursussen (47,7 procent).
• 30 procent volgde een cursus die korter dan een week duurde.
• De deelname aan Leven lang ontwikkelen was hoger onder personen met een hoog onderwijsniveau (28,9 procent) dan onder personen met een laag onderwijsniveau (14,8 procent).
• Werknemers van kleine bedrijven (0 – 9 werkzame personen) met een laag onderwijsniveau volgde het minst vaak een cursus of opleiding. Van hen nam 11,2 procent deel aan Leven lang ontwikkelen. Werknemers bij grote bedrijven (meer dan 250 werkzame personen) met een hoog onderwijsniveau volgde het vaakst een cursus of opleiding (31,5 procent).

Bekijk hier de cijfers over leven lang ontwikkelen in het mkb.

Op MKB-Statline zijn nieuwe cijfers over het aantal bedrijven met een stijgende en dalende omzet gepubliceerd. Deze zijn nu up-to-date tot en met het tweede kwartaal van 2024. De cijfers geven aan bij welk percentage van de ondernemers de omzet is gestegen, dan wel gedaald ten opzichte van hetzelfde kwartaal in het voorgaande jaar. Er kan worden ingezoomd op verschillende grootteklassen en branches binnen het MKB.

• Een meerderheid van de bedrijven zag de omzet stijgen in het tweede kwartaal van 2024 ten opzichte van hetzelfde kwartaal een jaar eerder. In de informatie en communicatie lag dat percentage het hoogst met 55 procent, waarvan 31 procent een snelle stijger was. Een snelle stijger of daler is een bedrijf met meer dan 20 procent omzetgroei of -krimp.
• Het percentage bedrijven met een snelle omzetstijging was bij het merendeel van de bedrijfstakken en grootteklassen hoger dan het percentage bedrijven dat de omzet snel zag dalen. Het percentage bedrijven met een snelle stijging lag met 33 procent onder andere hoog in de bouwnijverheid.
• In de handel lag het aandeel bedrijven met een omzetstijging met 49 procent het laagst en gelijk aan het aandeel bedrijven met een omzetdaling. Daarvan was 23 procent een snelle daler. Het aandeel bedrijven met een omzetdaling lag het laagst in de horeca en de informatie en communicatie.

Bekijk de tabel over omzet stijgers-dalers

Het ondernemersvertrouwen in het MKB is aan het begin van het derde kwartaal 2024 voor het derde kwartaal op rij gestegen. Desondanks blijft de stemmingsindicator nog licht negatief maar wel boven het gemiddelde van de hele reeks. Daarnaast zijn ondernemers positiever gestemd over de winstgevendheid van hun bedrijf. Dit meldt het CBS op de Staat van het mkb en op MKB-Statline.

• Het ondernemersvertrouwen in het kleinbedrijf (5 tot 50 werkzame personen) is het minst sterk gestegen van -7,5 naar -6,9. In het middenbedrijf (50 tot 250 werkzame personen) is het cijfer van -4,7 naar -2,9 gestegen. In het grootbedrijf (250 personen of meer) is de stijging het sterkst van -5,4 naar -0,1.
• Ondernemers in het MKB zijn positiever gestemd over de ontwikkeling van de winstgevendheid. In het kleinbedrijf zagen ondernemers per saldo de winstgevendheid nog wel verslechteren in het afgelopen kwartaal maar minder dan in dezelfde periode een jaar eerder. In het middenbedrijf zijn ondernemers per saldo positief gestemd over de winstgevendheid.
• Een meerderheid van de ondernemers in het MKB heeft een positief bedrijfsresultaat behaald over het eerste halfjaar van 2024. In het kleinbedrijf geeft ruim 60 procent dit aan, in het middenbedrijf bijna 68 procent. In het grootbedrijf geeft ruim 66 procent dit aan. Ruim 11 procent van de MKB-ondernemers geeft aan verlies te hebben gedraaid.

In het eerste kwartaal van 2024 zijn bijna 39 duizend mkb-bedrijven in de business economy opgeheven. Dat is bijna een verdubbeling ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder toen ruim 20 duizend mkb-bedrijven stopten. Het aantal oprichtingen is in diezelfde periode met bijna 5 procent afgenomen tot iets meer dan 40 duizend in het eerste kwartaal van 2024. Dat meldt het CBS op de Staat van het mkb en op MKB-Statline.

• Het grootste deel van de opheffingen waren zzp’ers, ongeveer 34 duizend. Relatief gezien nam het aantal opheffingen het meeste toe in het kleinbedrijf (10 tot 50 werkzame personen), van 110 in het eerste kwartaal van 2023 naar 260 in het eerste kwartaal van 204.
• Ook bij de oprichtingen is het grootste deel zzp’er, ongeveer 37 duizend. Er werden wel minder zzp’ers opgericht dan in het eerste kwartaal van vorig jaar. Bij het kleinbedrijf nam het aantal oprichtingen juist toe van 45 naar 80.
• Het aantal opheffingen nam relatief gezien het meest toe in de zakelijke dienstverlening (108 procent) en de informatie en communicatie (101 procent). In de reparatie van consumentenartikelen was de toename het minst groot (40 procent).
• Het aantal oprichtingen nam relatief gezien het meest af in de reparatie van consumentenartikelen (-27 procent) en de bouwnijverheid (-15 procent). In de handel nam het aantal oprichten juist toe met 7 procent.

Het ondernemersvertrouwen in het MKB is aan het begin van het eerste kwartaal 2024 gestegen. Desondanks blijft de stemmingsindicator sinds begin 2022 negatief. Ook in het grootbedrijf is het ondernemersvertrouwen gestegen, maar minder sterk dan in het MKB. Dit meldt het CBS op de Staat van het mkb op basis van MKB-Statline.

• Het ondernemersvertrouwen is in het middenbedrijf (50 tot 250 werkzame personen) het meest gestegen. De stemmingsindicator ging daar van -11,6 naar -8,7. In het kleinbedrijf (5 tot 50 werkzame personen) steeg dit van -12,1 naar -9,5.
• In het grootbedrijf (250 of meer werkzame personen) zijn ondernemers minder negatief gestemd dan in het MKB. Daar kwam het ondernemersvertrouwen uit op -5,0 tegen -6,6 een kwartaal eerder.
• Steeds meer ondernemers in het MKB geven aan ‘onvoldoende vraag’ als belangrijkste belemmering te ervaren in hun bedrijfsvoering. Het percentage ligt daarbij het hoogst in het middenbedrijf met 25 procent en het laagst in het grootbedrijf met ruim 18 procent. Een jaar geleden was dit nog respectievelijk ruim 15 procent en ruim 12 procent.
• De verwachtingen over de investeringen voor het komende jaar in het MKB zijn gedaald. In het middenbedrijf verwacht per saldo ruim 2 procent van de ondernemers een toename van de investeringen in het lopende jaar. In het kleinbedrijf verwacht per saldo iets meer dan 5 procent juist een afname. In het grootbedrijf zijn ondernemers positiever gestemd met een saldo van ruim 5 procent.

In het vierde kwartaal van 2023 werden iets meer dan 60 duizend mkb-bedrijven opgericht. Daarmee is het aantal oprichtingen ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar met bijna 3 procent toegenomen. Het aantal opheffingen nam ten opzichte van het vierde kwartaal 2022 met 31 procent af tot ruim 28 duizend. Dat meldt het CBS op de Staat van het mkb en op MKB-Statline.

• Zowel oprichtingen (55.710) als de opheffingen (24.925) in het vierde kwartaal van 2023 betroffen voornamelijk bedrijven met 1 werkzame persoon.
• In de bedrijfsgroottes 2 tot 10 werkzame personen waren er in het vierde kwartaal meer oprichtingen (4.365) dan opheffingen (3.240) in het mkb.
• Het aantal oprichtingen is met 28 procent het meest toegenomen in de handel ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerden. Absoluut gezien vonden de meeste oprichtingen in het vierde kwartaal van 2023 plaats in de zakelijke dienstverlening (16.985).
• De meeste opheffingen in het mkb betroffen bedrijven in de zakelijke dienstverlening (7.050). Ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder is het aantal opheffingen relatief het meest afgenomen binnen de verhuur en handel van onroerend goed (-57 procent).

In 2023 zijn 2.652 bedrijven in het mkb failliet verklaard. Dat is 56 procent meer dan in 2022. Toen bedroeg het aantal faillissementen in het mkb 1.705. Het aantal faillissementen in 2023 was nog steeds lager dan in 2019, het laatste volledige jaar voor corona. Dat meldt het CBS op de Staat van het mkb en op MKB-statline.

• Net als in voorgaande jaren had de handel, met 675, de meeste faillissementen in 2023. Hier steeg het aantal faillissementen absoluut gezien ook het meest. Daarna volgde de bouwnijverheid met 478. Beide bedrijfstakken behoren qua aantal bedrijven tot de grote bedrijfstakken.
• Relatief gezien steeg het aantal mkb-faillissementen het meest in de horeca. Met 266 faillissementen in 2023 was dat ongeveer een verdubbeling ten opzichte van 2022. Daarna volgde de verhuur en handel van onroerend goed waar het aantal faillissementen met ruim 80 procent steeg ten opzichte van 2022.
• Er waren in totaal 15.880 werkzame personen betrokken bij een faillissement in 2023. Dat is bijna een verdubbeling ten opzichte van 2022 toen er 8.070 werkzame personen betrokken waren bij een faillissement. Ten opzichte van 2019 ligt het aantal ongeveer op hetzelfde niveau.
• De meeste faillissementen in 2023 vonden plaats bij mkb-bedrijven met een leeftijd van 5 tot 10 jaar gevolgd door mkb-bedrijven met een leeftijd van 10 jaar of ouder. In totaal betrof ruim 50 procent van de mkb-faillissementen een bedrijf met een leeftijd van 5 jaar of ouder.