Opnieuw meer vrouwelijke ondernemers in Nederland

Vandaag is het 8 maart Internationale Vrouwendag. Een goede gelegenheid voor de Staat van het MKB om aandacht te besteden aan vrouwelijke ondernemers in Nederland. In 2022 waren in Nederland ruim 2,3 miljoen ondernemers actief, daarvan was 36 procent een vrouw. In absolute getallen zijn dat 836 970 vrouwelijke ondernemers, het hoogste aantal in vergelijking met voorafgaande jaren.

  • Het aantal vrouwelijke ondernemers is tussen 2017 en 2022 met 185.000 toegenomen, een stijging van 28,5 procent.
  • Het aantal startende vrouwen in 2022 was vrijwel gelijk aan dat in 2021. Van alle startende ondernemers was 38% een vrouw.
  • Vrouwen starten hun bedrijf in 2022 het vaakst in de gezondheids- en welzijnszorg (22.000 vrouwen), gevolgd door specialistische zakelijke dienstverlening (16.000 vrouwen).
  • Een opvallende stijger was het aantal vrouwelijke ondernemers in het onderwijs, met een toename van 6.150 vrouwen ten opzichte van 2021.

Bekijk meer cijfers over vrouwelijk ondernemerschap op MKB Statline

Daling aantal openstaande vacatures in het mkb en grootbedrijf in het 4e kwartaal van 2023

Het midden- en kleinbedrijf (mkb) en grootbedrijf in de brede sector Business Economy telden aan het eind van het vierde kwartaal van 2023 respectievelijk 160 duizend en 104 duizend openstaande vacatures. Dit zijn dalingen in aantallen openstaande vacatures van respectievelijk 8 en 12 procent ten opzichte van hetzelfde kwartaal in 2022. Dit meldt het CBS op de Staat van het MKB.

  • Het aantal openstaande vacatures daalde ten opzichte van hetzelfde kwartaal vorig jaar in bijna alle bedrijfstakken in het mkb, zowel in het kleinbedrijf (10 tot 50 werknemers) als het middenbedrijf (50 tot 250 werknemers). Voor het microbedrijf (0 tot 10 werknemers) is het beeld minder eenduidig met dalingen in de sectoren Commerciële dienstverlening en Overheid en zorg, en stijgingen in de sectoren Bouwnijverheid en Niet-commerciële dienstverlening.
  • De grootste daling in het mkb is zichtbaar in de sector Commerciële dienstverlening met een daling van 14 duizend ten opzichte van 140 duizend in hetzelfde kwartaal in 2022. Bouwnijverheid en Cultuur, recreatie, overige diensten waren de enige sectoren binnen het mkb waar het aantal openstaande vacatures steeg. De stijgingen bedroegen respectievelijk 300 en 500 ten opzichte van 17 duizend en 9 duizend in hetzelfde kwartaal in 2022.
  • Bij het grootbedrijf was het beeld wisselend, met dalingen in de sector Commerciële dienstverlening en Nijverheid en energie, en stijgingen in de Bouwnijverheid en Overheid en zorg.

Bron: StatLine – Vacatures; bedrijfsgrootte, bedrijfstak (cbs.nl)

Financieringsmonitor 2023

Vandaag is de Financieringsmonitor gepubliceerd. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) heeft de Financieringsmonitor ontwikkeld op verzoek van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK). Dit dashboard bevat de resultaten voor de zesde meting: de Financieringsmonitor 2023. Er is ook een onderzoeksrapport gepubliceerd dat in meer detail stilstaat bij de samenhang tussen de cijfers.

Daling in aantal openstaande vacatures in het MKB en grootbedrijf in het 3e kwartaal van 2023

Het midden- en kleinbedrijf (mkb) en grootbedrijf in de business economy telden aan het eind van het derde kwartaal van 2023 respectievelijk 176 duizend en 112 duizend openstaande vacatures. Dit zijn dalingen in aantallen openstaande vacatures van achtereenvolgens 11 en 10 procent ten opzichte van hetzelfde kwartaal in 2022. Dit meldt het CBS op de Staat van het MKB.

  • Het aantal openstaande vacatures daalde ten opzichte van hetzelfde kwartaal vorig jaar in alle bedrijfstakken van het mkb, zowel in het microbedrijf (0 tot 10 werknemers) als kleinbedrijf (10 tot 50 werknemers).
  • De grootste daling in het mkb (0 tot 250 werknemers) is zichtbaar in de bedrijfstak commerciële dienstverlening met een daling van 19 duizend ten opzichte van 158 duizend in hetzelfde kwartaal in 2022. Cultuur, recreatie, overige diensten was de enige bedrijfstak binnen het mkb waar het aantal openstaande vacatures licht steeg van 10.5 naar 10.6 duizend.
  • Bij het grootbedrijf was het beeld wisselend, met dalingen in de bedrijfstak commerciële dienstverlening en stijgingen in de bedrijfstakken bouwnijverheid en overheid en zorg.

Bekijk hier de cijfers over de vacatures in het mkb.

Nederlands Comité voor Ondernemerschap: ‘Vertrouwen op ondernemerschap cruciaal bij transitie economie’

In de volgende kabinetsperiode moet de kracht van ondernemerschap beter worden benut. Dat stelt het Nederlands Comité voor Ondernemerschap bij de presentatie van het Jaarbericht ‘Staat van het mkb 2023 – Vertrouwen op ondernemerschap’ in Katwijk. De overheid doet er goed aan om meer gebruik te maken van de kracht van samenwerking in netwerken van ondernemers.

Bedrijvigheid is nodig voor de grote transities van verduurzaming en digitalisering. Het Comité beveelt aan dat het volgende kabinet meer ruimte geeft voor samenwerking én dat het ministerie van EZK de regierol oppakt. Bij die rol hoort zorgen voor samenhang tussen beleidsambities en samenwerking tussen ministeries, tussen overheden en met sociale partners en bedrijfsleven zelf.

Van potjes naar plannen

“We moeten van potjes naar plannen”, aldus Comité-voorzitter Van den Broek. “Voor ondernemerschap is een stabiele infrastructuur nodig van beleid en dienstverlening. We moeten niet telkens een nieuwe voorziening verzinnen en die dan tijdelijk financieren, maar streven naar structurele maatregelen die ons verdienvermogen versterken.”

Het Comité heeft het Jaarbericht Staat van het mkb 2023 overhandigd aan demissionair minister Micky Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat en Jacco Vonhof, voorzitter van MKB-Nederland. Daarnaast ontving de minister de ‘Actieagenda mkb-dienstverlening’, uit handen van de kwartiermaker en leden van de stuurgroep. De Actieagenda bevat maatregelen om de ondersteuning van het mkb te versterken, naar aanleiding van het Comité-advies ‘Dienstbare Dienstverlening’ uit 2022.

Werkbezoek

Tijdens een werkbezoek in Katwijk werd duidelijk wat Oomen Opslag en Verhuizers doet aan verduurzaming en digitalisering. Het bedrijf deelt kennis met andere ondernemers, onder andere door duurzaamheidscafés met de Katwijkse Ondernemersvereniging. Dit soort activiteiten past in de doelstelling van het regionale netwerk Economie071, een voorbeeld van een regionale netwerkorganisatie – van Leiden tot Katwijk – waarin ondernemers, ondernemersverenigingen, overheid en onderwijs elkaar opzoeken en nauw samenwerken. Economie071 bestaat inmiddels bijna 10 jaar.

Kracht van samenwerken in netwerken

Het Jaarbericht Staat van het mkb 2023 belicht de kracht van samenwerking in lokale en regionale netwerken. In een serie reportages van netwerkinitiatieven komen ondernemers aan het woord, voorzitters van ondernemersverenigingen, brancheverenigingen en MKB-Nederland. Ook zijn er essays van Kim Putters, voorzitter van de Sociaal-Economische Raad (SER), en van hoogleraren die gespecialiseerd zijn in netwerken.
Overal in het land wordt samengewerkt en kennis gedeeld in netwerken. In het Jaarbericht staan verhalen over de Stadslabs in Sittard-Geleen, het netwerk voor circulair ondernemen CIRCO-NL, het Achterhoeks Centrum voor Technologie en ondernemersverenigingen in Woerden. Het is vooral voor ondernemers in het kleinere mkb, die vaak weinig tijd hebben omdat ze druk zijn met hun bedrijf, van levensbelang om relevante kennis en contacten aan te boren via lokale en regionale ondernemersverenigingen, brancheorganisaties en netwerken van overheid, ondernemers en onderwijs.

Sterk mkb

Een sterk, gezond en wendbaar mkb in Nederland is belangrijk voor de vernieuwing van de economie. SER-voorzitter Kim Putters pleit er in zijn essay voor om in deze roerige tijd niet te kiezen voor een “vecht-economie” maar voor de “typisch Nederlandse overleg-economie”, en daarbij voor de “menselijke maat”. Want, zo betoogt hij, dat is een “keuze voor een sterk mkb”. De CBS-cijfers in het Jaarbericht laten een aantal trends zien die de staat van het mkb beïnvloeden: het aantal faillissementen begint weer toe te nemen en het blijft moeilijk voor bedrijven aan personeel te komen. Het Jaarbericht laat ook zien dat bij het mkb (exclusief zzp’ers) meer bedrijven zijn gekrompen dan gegroeid tussen 2012 en 2022. De meeste bedrijven geven aan de schuldenlast niet als problematisch te ervaren, maar meer bedrijven staan voor meer uitdagingen. De (bancaire) financieringen aan het mkb zijn afgenomen. Volgens het Comité blijft het nuttig en nodig om de ontwikkelingen in het mkb nauwlettend te volgen. In 2014 verscheen het eerste Jaarbericht ‘Staat van het mkb’. Het Comité roept de minister van EZK op de data- en kennisinfrastructuur verder te versterken, zodat er beter inzicht ontstaat in de ontwikkelingen die relevant zijn voor het mkb.

Reacties op het Jaarbericht

Jacques van den Broek, voorzitter van het Comité: “Bedrijvigheid is nodig voor de grote transities van verduurzaming en digitalisering. En bedrijvigheid biedt kansen: productievere mkb-bedrijven zorgen voor meer toegevoegde waarde en meer welvaart. We mogen van ondernemers verwachten dat ze hun verantwoordelijkheid nemen. En van de overheid dat die aansluit op de kracht van ondernemerschap en samenwerking. Daarvoor is zowel ruimte als regie nodig.”

Jacco Vonhof, voorzitter van MKB-Nederland, stelt in het interview met hem: “We zijn een low trust society geworden. En dat is jammer. De overheid is te voorzichtig geworden en wil met wet- en regelgeving elk risico uitbannen. Uitgangspunt is niet de grote meerderheid die het goed doet, maar de paar slechteriken die het fout doen. We moeten weer terug naar high trust. En ja, ook naar high penalty, als de regels die we hebben afgesproken echt met voeten worden getreden.”

Micky Adriaansens, minister van Economische Zaken en Klimaat: “Ik ben blij dat er stappen worden ondernomen om de dienstverlening van de overheid aan ondernemers te verbeteren. De Actieagenda, gesteund door gemeenten, provincies, KVK, RVO, ROM’s en MKB-Nederland, is een noodzakelijke stap om de uitdagingen in de vernieuwing van de economie aan te pakken. Een sterke economie vereist een sterk mkb en een overheid die nauwer aansluit bij de behoeften van ondernemers. Vertrouwen in ondernemerschap, het bieden van meer ruimte aan ondernemers en een betere afstemming op de praktijk zijn van essentieel belang. Het Jaarbericht van het Comité voor Ondernemerschap biedt daar weer inzichten in. De samenwerking tussen overheid, ondernemers en onderwijs in Economie071 heeft indruk op me gemaakt. Het Jaarbericht van het Comité bevat eveneens inspirerende voorbeelden. Er is ruimte voor aanzienlijke verbeteringen. Als Rijk en regio zetten we ons in om deze verbeteringen te realiseren via de Actieagenda mkb-dienstverlening.”

Meer informatie:
Paul van Dijk, telefoon 06 – 15 47 68 52

#StaatMKB2023
Het Comité is te volgen op X @ComitevoorO en op LinkedIn

Jaarbericht 2023

Vertrouwen op ondernemerschap

Op 15 november 2023 heeft het Nederlands Comité voor Ondernemerschap het Jaarbericht Staat van het mkb 2023 overhandigd aan de minister van Economische Zaken en Klimaat tijdens een werkbezoek aan Economie071 en het Katwijkse bedrijf Oomen. In het Jaarbericht snijdt het Comité een thema aan: de kracht van samenwerken in netwerken. Gelet op de maatschappelijke discussie over vertrouwen, over de dienstverlening door de overheid en over de aansluiting tussen overheid en bedrijfsleven, wil het Comité een punt maken. Het is nodig dat de overheid meer de regie pakt. Zoals regie behoort te zijn, op basis van vertrouwen: niet sturend van bovenaf, maar doelbewust en interactief ruimte gevend aan de professionaliteit van anderen.

Er zit veel kracht in de samenwerking in netwerken, vooral ook in lokale en regionale netwerken. Het Comité zet de schijnwerper op dit actuele thema met essays van SER-voorzitter Kim Putters en de hoogleraren Joris Knoben en Elco van Burg. Daarnaast zijn er praktijkverhalen. Daarin komt ook Jacco Vonhof, voorzitter van MKB-Nederland, aan het woord over herstel van vertrouwen.

Download het Jaarbericht Staat van het mkb 2023

Bekijk hier de video van de aanbieding van het Jaarbericht 2023

Lees het persbericht van het Comité

De kracht van samenwerken in netwerken

Lees hier de essays

Lees hier de reportages

CBS analyses voor het Jaarbericht 2023

Aanvullend statistisch onderzoek van het CBS als bronmateriaal voor het Jaarbericht Staat van het mkb 2023.

Daling in openstaande vacatures in het MKB en grootbedrijf in het 2e kwartaal van 2023

Aan het eind van het tweede kwartaal van 2023 telde het midden- en kleinbedrijf (mkb) 230 duizend openstaande vacatures en het grootbedrijf 211 duizend openstaande vacatures. Dit zijn dalingen in aantallen openstaande vacatures van respectievelijk 12 en 3 procent ten opzichte van hetzelfde kwartaal in 2022. Dit meldt het CBS op de Staat van het MKB.

  • De daling in het aantal openstaande vacatures was zichtbaar in vrijwel alle  bedrijfstakken in het mkb, zowel in het microbedrijf (0 tot 10 werknemers) als kleinbedrijf (10 tot 50 werknemers).
  • In het mkb zijn de grootste dalingen zichtbaar in de brede bedrijfstak Business Economy met een daling van 30 duizend ten opzichte van 216 duizend in hetzelfde kwartaal in 2022. Cultuur, recreatie, overige diensten was de enige bedrijfstak binnen het mkb waar het aantal openstaande vacatures steeg. De stijging bedroeg 200 ten opzichte van 11 duizend in hetzelfde kwartaal in 2022.
  • Bij het grootbedrijf was er een wisselend beeld te zien, met dalingen in de Business Economy, en stijgingen in de bedrijfstakken Bouwnijverheid en Overheid en zorg.

Bekijk hier de cijfers over de vacatures in het mkb.