Author: brighthouse

Recent ontwikkelde onderzoeksbureau Panteia, in opdracht van het ministerie van Economische Zaken, een nieuwe typologie van het MKB. Deze typologie sluit beter aan op de diversiteit binnen het MKB en beoogt daarmee beter herkenbaar te zijn voor zowel het bedrijfsleven als het beleid. Daarnaast heeft Panteia een set indicatoren ontwikkeld waarmee de gezondheid van de bedrijven in deze MKB-typen vergeleken kunnen worden. Het blijkt dat ‘het innovatieve en nieuwe waarde creërende mkb’ relatief het gezondste bedrijfstype is.

Download: De gezondheid van vier mkb-typen in 2015 (0,7 MB)

Vier bedrijfstypen in het MKB

De nieuwe typologie van het mkb onderscheidt de volgende vier bedrijfstypen: (1) de zzp’ers, (2) het reguliere MKB met personeel, (3) het jonge MKB en (4) het innovatieve en nieuwe waarde creërende MKB. Er bestaat overlap tussen de typen: een zzp’er of een regulier MKB-bedrijf kan ook een jong en/of innovatief bedrijf zijn. Alleen tussen de zzp’ers en het reguliere MKB bestaat geen overlap.

Gezondheid MKB-typen

Een synthese van inzichten uit verschillende literatuurstromen laat zien dat diverse interne, externe, strategische en financiële kenmerken zicht geven op de gezondheid van MKB-bedrijven. Een bedrijf wordt als gezond beschouwd als er perspectief is op continuïteit of groei van het bedrijf. Door middel van een telefonische enquête onder bijna 2.000 MKB-bedrijven zijn in het najaar 2015 de verschillende kenmerken in kaart gebracht.

Innovatieve bedrijven scoren het best op externe, strategische en financiële kenmerken

Innovatieve MKB-bedrijven waren in 2015 overall gezonder dan de andere drie MKB-typen. Innovatieve MKB-bedrijven scoren beter op de externe, strategische en financiële kenmerken. Reguliere MKB-bedrijven met personeel en jonge bedrijven scoren gelijk op de overall gezondheid. Reguliere MKB-bedrijven presteren echter beter op de strategische en financiële kenmerken en jonge bedrijven scoren beter op de interne en externe gezondheidskenmerken. De zzp’ers scoren het laagst qua gezondheid, hoewel de financiële gezondheid niet achterblijft bij de andere bedrijfstypen.

Score van MKB-typen op afzonderlijke gezondheidsindicatoren

De vier soorten kenmerken zijn gemeten aan de hand van zes tot twaalf onderliggende gezondheidsindicatoren. Typerend voor de innovatieve bedrijven in het MKB is dat zij op geen van de afzonderlijke indicatoren echt achterblijven bij de andere MKB-typen. Relatief sterke punten van de innovatieve MKB-bedrijven zijn het initiële opleidingsniveau van de ondernemers, de bedrijfsgerelateerde opleidingen van zowel de ondernemers als de medewerkers, en het aanboren van nieuwe markten.

Jonge bedrijven en reguliere bedrijven scoren overall gelijk op de gezondheid, maar zij presteren wel degelijk verschillend op de diverse gezondheidsindicatoren. Het reguliere mkb scoort op de volgende indicatoren beter dan de jonge bedrijven: het hebben van een duidelijk strategisch plan en regelmatige bijstelling daarvan, doen van investeringen, benutten van nieuwe ICT-mogelijkheden voor het businessmodel, hebben van voldoende eigen vermogen om tegenslagen op te vangen en een goede toegang tot extern kapitaal. De jonge bedrijven presteren daarentegen beter op een gunstige omzet- en marktontwikkeling en inzet van flexibel personeel, en zij ervaren minder concurrentie op hun belangrijkste markt. Veel van deze verschillen zijn terug te voeren naar de andere aard van de twee bedrijfstypen.

Zzp’ers blijven op veel gezondheidsindicatoren achter, behalve op de financiële. Zo blijven zij achter op de omzetontwikkeling, de toekomstverwachting en het doorvoeren van klantenfeedback. Bovendien zijn zzp’ers wat minder op het buitenland en het aanboren van nieuwe markten gericht. Daarentegen ervaren zij minder concurrentie op hun belangrijkste markt en verwachten zij minder vaak liquiditeitsproblemen.

Aangrijpingspunten voor beleid

De resultaten van de meting geven aangrijpingspunten voor beleid. De relatief sterke gezondheid van de innovatieve bedrijven pleit bijvoorbeeld voor continuering van het overheidsbeleid gericht op innovatie om deze bedrijven gezond te houden en de andere bedrijfstypen op innovatiegebied te stimuleren. Daarnaast bevestigt de studie de beleidsaandacht voor de toegang van het mkb tot extern kapitaal.

Begin 2016 zijn er ruim anderhalf miljoen bedrijven in Nederland. Nooit eerder waren dat er zo veel. De dynamiek in het Nederlandse bedrijvenlandschap is groot en kent vele dimensies. De nieuwe Internationaliseringsmonitor van CBS is gewijd aan het thema bedrijvendynamiek. Verschillende dimensies hiervan komen aan bod: starters, born globals, internationale handelaren, snelle groeiers en overlevingskansen van startende bedrijven.

Download: Internationaliseringsmonitor 1e kwartaal 2016 (4,0 MB)

Born globals

De Nederlandse bedrijvenpopulatie groeit flink, onder andere doordat het aantal starters na een afname in 2012 weer langzaam toeneemt. Wanneer startende bedrijven binnen één jaar na oprichting gaan importeren of exporteren, worden ze als ‘born global’ aangemerkt. In 2014 waren er ongeveer 9 duizend born globals in Nederland, zo’n 8 procent van alle starters in het Nederlandse bedrijfsleven.

Snelle groeiers

Het aantal bedrijven groeit ook doordat het aantal opheffingen sinds een aantal jaren weer langzaam terugloopt. Een aanzienlijk deel van de bedrijven slaagt er zelfs in om niet alleen het hoofd boven water te houden, maar bovendien aanzienlijke groei te realiseren. Groeiende bedrijven en met name ‘snelle groeiers’ zijn een belangrijke bron van economische groei, werkgelegenheid en innovatie. Het Nederlandse bedrijfsleven telde in 2014 ongeveer 6 duizend ‘snelle groeiers’. Dit zijn bedrijven waarvan het aantal werknemers in drie opeenvolgende jaren gemiddeld met 10 procent of meer is gegroeid. De meeste snelle groeiers in 2014 waren MKB’ers. Slechts zo’n 7 procent van de snelle groeiers had 250 of meer werkzame personen en behoorde tot het grootbedrijf. De internationaliseringsmonitor geeft inzicht in welke factoren samenhangen met de realisatie van snelle bedrijfsgroei.

286.415 nieuwe werknemers bij snelle groeiers in de periode 2011-2014

Overlevingskansen

Van de 129 duizend bedrijven die in 2007 zijn gestart, bestond nog ongeveer 43 procent aan het begin van 2015. De internationaliseringsmonitor gaat in op de overlevingskansen van startende bedrijven en de factoren die deze beïnvloeden. De overlevingskansen variëren met de omvang en per sector van activiteit. Maar ook de eigenschappen van de ondernemer spelen een rol; leeftijd, geslacht en nationaliteit van de ondernemer zijn allemaal van invloed op de overlevingskans van een startend bedrijf. Zo hebben bedrijven van vrouwen en oudere ondernemers een kleiner risico op bedrijfssluiting. Veruit het grootste gedeelte van de nieuwe bedrijven in de periode 2007-2014 is echter gestart door mannen. Ook blijkt dat startende bedrijven met internationale handel en een rechtspersoonlijkheid, een grotere overlevingskans hebben.

Het aantal zelfstandige ondernemers in Nederland is de laatste jaren enorm toegenomen (ruim 50 procent MKB-bedrijven erbij sinds 2007), maar wat voor hobbels kom je allemaal tegen als je je eigen bedrijf begint? Hart voor de zaak, een zesdelige documentaireserie over ondernemerschap en persoonlijke ontwikkeling, volgt een jaar lang vier jonge ondernemers en hun coaches. Vanaf woensdag 6 januari is deze TV-serie wekelijks te volgen op NPO2.

De vier hoofdpersonen zijn allen deelnemers aan het Dare To Have a Dream-programma. De eigenschappen die je als ondernemer nodig hebt om je zaak succesvol te maken, de bevlogenheid en ambitie, de hobbels op je pad; het komt allemaal voorbij in de praktijk van deze ondernemers in het MKB, de ruggengraat van de Nederlandse economie.

Uitzending: elke woensdag vanaf 6 januari, 19.25 uur, NPO2

Ook voor de coaches, gelouterde managers in het bedrijfsleven of de overheid, is het project een ontdekkingsreis. De ontmoeting met de passie van aankomende ondernemers blijkt een herijking van hun eigen drijfveren. De vier geportretteerde ondernemers zijn jonge mensen met verschillende achtergronden in uiteenlopende branches. Hun hart voor de zaak geeft ze veel kracht, maar zit ze soms ook in de weg.

Zoals ontwerper Olaf Ingwersen met zelfreflectie stelt: “Ik heb mijn idealisme als ondernemer wel bij moeten stellen in de zin dat ik nu wel weet dat niet iedereen er even vol voor gaat.” Naast Ingwersen zien we interieurdesigner Güler Berk (“Ik hoor vaak dat ik heel hoge eisen stel”), horecaondernemer Tan Do (“Wij streven elke dag naar een 10”) en zorgondernemer Eddie Boateng (“Ik ben wel een avonturier”).

Eddie Boateng wordt gecoacht door Alex Kuiper (ING). Güler Berk wordt gecoacht door Afke van Rijn (ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid). Olaf Ingwersen wordt gecoacht door Mart Pfeiffer (Rabobank). Tan Do wordt gecoacht door Robin van den Burg (AEGON).

Zoeken naar klanten en financiering

Ongeveer de helft van alle ondernemers gaf eind 2015 aan hobbels op hun pad van ondernemerschap te ervaren. Een vijfde van de ondernemers zag onvoldoende vraag als voornaamste belemmering. 10 procent ervaarde belemmeringen bij het verkrijgen van financiering. Meer cijfers over ervaringen en verwachtingen van ondernemers zijn zelf te selecteren in MKB-StatLine.

Hart voor de zaak is een serie van Viewpoint productions in samenwerking met de NTR

Samen met de lancering van de website staatvanhetmkb.nl verscheen de kernpublicatie ‘De Staat van het mkb 2015’ op 23 november. CBS beschrijft daarin, op basis van de op dat moment beschikbare data, de staat van het Nederlandse midden- en kleinbedrijf. In opdracht van het Ministerie van Economische Zaken en het Nederlands Comité voor Ondernemerschap en Financiering stelt CBS cijfers samen, specifiek over bedrijven met minder dan 250 werkzame personen: het MKB. Deze cijfers zijn de voornaamste bron voor ‘De staat van het mkb 2015’ en worden aangevuld met ander relevant (nationaal en internationaal) cijfermateriaal.

De CBS-dataset over het MKB, die tevens via MKB-StatLine voor iedereen toegankelijk is, is de basis voor verder verdiepend onderzoek over het MKB. Onderzoeksbureau Panteia schreef ook mee aan de kernpublicatie en gaat in hoofdstuk 6 in op een nieuwe typologie voor het MKB.

Download: De staat van het mkb 2015 (2,7 MB)

Web-pdf met links naar de achterliggende data

De staat van het mkb 2015 benadert het MKB vanuit verschillende thema’s die hieronder worden toegelicht. Het is echter lastig om te spreken over ‘het’ MKB, want het is zeer divers: zzp’ers hebben heel andere ideeën over waar ze heen willen en hoe groot ze willen worden dan bedrijven met meer dan 200 man in dienst. Toch kunnen ze beiden tot het MKB gerekend worden. Verdere uitsplitsingen zijn dus nodig. In de kernpublicatie wordt een eerste aanzet gedaan door in te gaan op verschillende thema’s. In zo’n publicatie moeten keuzes gemaakt worden wat wel en niet te tonen. Door op de grafieken in de web-pdf te klikken komt de geïnteresseerde lezer uit in de brontabel in MKB-StatLine. Hier kan hij of zij zelf andere analyses en selecties maken.

Thema’s en Factsheets

De staat van het mkb 2015 belicht het MKB vanuit het oogpunt van het economisch belang. Er wordt een uitstapje gemaakt naar ooster- en zuiderburen om ons MKB in internationaal perspectief te bezien. De mannen en vrouwen achter het bedrijf krijgen een gezicht bij thema De Ondernemer en bij Dynamiek wordt gekeken naar starters, groeiers en andere ontwikkelingen. Er wordt ook nog een blik op de toekomst geworpen, door te kijken naar verwachtingen van ondernemers, investeringen en hoe het MKB er financieel voorstaat.

Naast de themadashboards op deze site en de kernpublicatie ontwikkelde CBS in opdracht van het Ministerie van Economische zaken ook factsheets: elementen uit De Staat van het MKB 2015 per thema in een afdrukbaar overzicht geplaatst. Hieronder zijn de 5 factsheets afzonderlijk of als set te downloaden.

Download: alle factsheets in één pdf (0,4 MB)