Author: Redactie SvhMKB ^MV

Ondernemersvertrouwen MKB daalt licht begin vierde kwartaal

Het ondernemersvertrouwen in het MKB is licht gedaald. Dit meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek op de Staat van het mkb. De gegevens voor dit onderzoek zijn begin oktober 2023 verzameld en beschikbaar via MKB-Statline.

  • Het totale ondernemersvertrouwen  komt aan het begin van het vierde kwartaal van 2023 uit op -10,1. Vorig kwartaal was dit -8,3.
  • Vooral in het grootbedrijf (250 of meer werkzame personen) verslechterde het sentiment van -3,5 naar -6,6.
  • Het ondernemersvertrouwen in het mkb ligt lager dan in het grootbedrijf. Aan het begin van het vierde kwartaal kwam het ondernemersvertrouwen in het kleinbedrijf (5 tot 50 werkzame personen) uit op -12,1. In het middenbedrijf (50 tot 250 werkzame personen) was dit -11,6.
  • Daarnaast ervaren steeds meer ondernemers onvoldoende vraag als de belangrijkste belemmering bij hun zakelijke activiteiten.
  • Voor 2024 verwachten MKB-ondernemers meer omzet en personeel dan in 2023. Het kleinbedrijf verwacht in 2024 minder te investeren, het middenbedrijf meer.

Update cijfers omzetstijgers en -dalers

Op MKB-Statline zijn nieuwe cijfers over het aantal bedrijven met een stijgende en dalende omzet gepubliceerd. Deze zijn nu up-to-date tot en met het tweede kwartaal van 2023. De cijfers geven aan bij welk percentage van de ondernemers de omzet is gestegen, dan wel gedaald ten opzichte van hetzelfde kwartaal in het voorgaande jaar. Er kan worden ingezoomd op verschillende grootteklassen en branches binnen het MKB.

  • Een meerderheid van de bedrijven zag de omzet stijgen in het tweede kwartaal van 2023 ten opzichte van hetzelfde kwartaal een jaar eerder. In de horeca lag dat percentage het hoogst met 64 procent, waarvan 27 procent een snelle stijger was. Een snelle stijger of daler is een bedrijf met meer dan 20 procent omzetgroei of -krimp.
  • Het percentage bedrijven met een snelle omzetstijging was bij het merendeel van de bedrijfstakken en grootteklassen hoger dan het percentage bedrijven dat de omzet snel zag dalen. Het percentage bedrijven met een snelle stijging lag met 34 procent onder andere hoog in de bouwnijverheid.

Bekijk de tabel over omzet stijgers-dalers

Economisch beeld MKB: boven de trend en dalend

Het economisch beeld van het midden- en kleinbedrijf (mkb) is aan het begin van het derde kwartaal van 2023 boven de trend en dalend. Daarmee staat de mkb-barometer dit kwartaal op “licht bewolkt”. In totaal lagen acht van de twaalf conjunctuurindicatoren boven de langjarige trend, hetzelfde aantal als in het voorgaande kwartaal. Dat meldt het CBS op de Staat van het mkb op basis van de nieuwste stand van de mkb-conjunctuurklok.

De mkb-conjunctuurklok toont de stand en het verloop van de conjunctuur voor het mkb. De twaalf conjunctuurindicatoren van het mkb worden onderverdeeld in zes stemmingsindicatoren (gemeten bij de mkb-ondernemers) en zes reële economische indicatoren. Stemmingsindicatoren zijn bijvoorbeeld het financieel vertrouwen en het ondernemersvertrouwen. Reële economische indicatoren zijn onder andere het bbp, de omzet en de vacatures.

Dalende trend in conjunctuurbeeld MKB

De MKBarometer geeft het conjunctuurbeeld voor het mkb weer in één lijn. Halverwege 2022 werd de recente piek van de opleving na de coronacrisis bereikt. Sindsdien is er sprake van een dalende trend in de lijn. Ook in het derde kwartaal van 2023 liet het conjunctuurbeeld voor het mkb een daling zien ten opzichte van een kwartaal eerder. Begin derde kwartaal 2023 gingen zeven indicatoren achteruit. Het conjunctuurbeeld is op dit moment nog wel positiever dan het langjarige gemiddelde.

Mkb-conjunctuurklok toegelicht

De conjunctuurklok is verdeeld in vier kwadranten. In de bovenste twee kwadranten staan de indicatoren hoger dan hun trendniveau. In de onderste twee kwadranten staan de indicatoren onder hun trendniveau. De twee kwadranten aan de rechterkant geven een verbetering ten opzichte van het voorgaande kwartaal aan. De twee kwadranten aan de linkerkant een neergang. Het meest positieve kwadrant (rechtsboven) wordt aangegeven met een zonnetje en het meest negatieve kwadrant (linksonder) met een regenbui. De tussenliggende kwadranten worden aangegeven met een wolk voor de zon.

Bekijk de MKBarometer

MKB investeringen in 2021 toegenomen

De investeringen in materiële vaste activa door het midden en kleinbedrijf  van het niet-financiële bedrijfsleven nam in 2021 met 1,6 procent toe naar 36 miljard euro. Het middenbedrijf (50 tot 250 werkzame personen) heeft in 2021 voor 19 miljard euro in materiële vaste activa geïnvesteerd. Dit is een toename van 3,7 procent ten opzichte van 2020. Het kleinbedrijf (tot 50 werkzame personen) investeerde in 2021 minder dan in 2020. De afname bedroeg 0,7 procent. 

  • In 2021 was het mkb goed voor 56 procent van de totale investeringen in materiële activa. In 2020 was dit aandeel 57 procent.
  • In vergelijking met 2020 investeerde het mkb in 2021 vooral meer in computerapparatuur, machines en installaties, vervoermiddelen en overige vaste activa.
  • Alleen de investeringen in bedrijfsgebouwen door het mkb was in 2021 lager dan een jaar eerder. Wel maakten de investeringen in bedrijfsgebouwen het grootste deel (32 procent) uit van de totale mkb-investeringen.
  • 53 procent van de investeringen door het mkb kwam in 2021 voor rekening van het middenbedrijf.
  • Het middenbedrijf investeerde ten opzichte van het kleinbedrijf in 2021 naar verhouding meer in machines en installaties. Het kleinbedrijf investeerde naar verhouding meer in vervoermiddelen.

Bekijk de cijfers over investeringen op MKB StatLine

Meerderheid bedrijven heeft groeiende omzet in het vierde kwartaal 2022

Op MKB-Statline zijn nieuwe cijfers over het aantal bedrijven met een stijgende en dalende omzet gepubliceerd. Deze zijn nu up-to-date tot en met het vierde kwartaal van 2022. De cijfers geven aan bij welk percentage van de ondernemers de omzet is gestegen, dan wel gedaald ten opzichte van hetzelfde kwartaal in het voorgaande jaar. Er kan worden ingezoomd op verschillende grootteklassen en branches binnen het MKB.

  • Een meerderheid van de bedrijven zag de omzet stijgen in het vierde kwartaal van 2022 ten opzichte van hetzelfde kwartaal een jaar eerder. In de horeca lag dat percentage het hoogst met 79 procent, waarvan 62 procent een snelle stijger was. Een snelle stijger of daler is een bedrijf met meer dan 20 procent omzetgroei of –krimp. Het vierde kwartaal van 2021 was daarbij nog een kwartaal met beperkende coronamaatregelen voor de horeca.
  • Het percentage bedrijven met een snelle omzetstijging lag bijna voor elke bedrijfstak en grootteklasse hoger dan het percentage bedrijven dat de omzet snel zag dalen. Het percentage bedrijven met een snelle stijging lag met 29 procent het hoogst bij de groothandel en handelsbemiddeling met 1 werkzame persoon. In de horeca met 100 tot 250 werkzame personen lag het percentage snelle stijgers het hoogst met 82 procent.
  • Een kwart van de bedrijven in de informatie en communicatie had een snelle daling van de omzet in het vierde kwartaal van 2022. Dat percentage lag in deze bedrijfstak het hoogst. Ook in de groothandel en handelsbemiddeling en bouwnijverheid had 24 procent van de bedrijven een snelle daling van de omzet.