Category: Nieuws

Bij de huidige groei van het midden- en kleinbedrijf in Nederland is een “winstwaarschuwing” op zijn plaats. Dat staat in het jaarbericht 2017, de ‘Staat van het MKB’ van het Nederlands Comité voor Ondernemerschap en Financiering. Door toenemende krapte op de arbeidsmarkt en achterblijvende productiviteit dreigt de groei stil te vallen.

Download: Jaarbericht Staat van het MKB 2017

“Nederland zit in de top 5 van meest concurrerende economieën, mede dankzij onze MKB-ondernemers. Het gaat goed. Maar we zien ook dat veel kleine bedrijven achterblijven in productiviteit en zich onvoldoende vernieuwen. Er waren nog nooit zoveel mogelijkheden als nu voor bedrijven om te vernieuwen en die moeten we aangrijpen, zodat het MKB concurrerend blijft”, aldus voorzitter Harold Goddijn.

Het MKB zorgt met meer dan 1 miljoen ondernemers voor een grote bijdrage aan de Nederlandse economie en samenleving. Binnen het bedrijfsleven is het MKB goed voor 72% van de werkgelegenheid en 62% van de bijdrage aan het BBP. Als we voorbij deze ‘grote getallen kijken en inzoomen op de onderliggende cijfers, blijken veel bedrijven, vooral kleinere, het minder goed te doen. Slechts een kleine groep ondernemers weet te groeien en een nog kleinere groep weet die groei ook vast te houden.

Groeiplafond

Het afvlakken van de groei komt door dreigende krapte op de arbeidsmarkt en veel ondernemers benutten de kansen van digitaliseren nog onvoldoende.

Daarbij horen nieuwe vaardigheden en investeringen. Met name op het gebied van de juiste mensen knelt het. Op het gebied van financiering is het iets makkelijker geworden maar het ontbreekt nog vaak aan passende, vooral risicodragende, financiering.

Benutten trends

Het groeiplafond kan doorbroken worden als ondernemers, branches, financiers, overheid,  en onderwijs in actie komen. MKB-ondernemers kunnen hun organisatie- en verdienmodel veranderen. Daarnaast is het cruciaal dat alle partijen samenwerken aan een nieuw klimaat voor groei en aan randvoorwaarden die aansluiten op deze nieuwe marktdynamiek. Het Comité vraagt aandacht voor de volgende punten:

• Betere samenwerking en aansluiting van onderwijs en bedrijfsleven: zorgen dat de juiste vaardigheden worden ontwikkeld;
• Bevorderen van een arbeidsmarkt die aansluit bij de dynamiek van modern ondernemen: aandacht voor betere mobiliteit, her- en bijscholing, ook gericht op ondernemers;
• Verbeterde toegang en grotere diversiteit aan risicodragende financieringsvormen;
• Stimuleren van samenwerken in netwerken en kennisuitwisseling tussen ondernemers onderling, kennis- en onderwijsinstellingen en overheden.

Comité voor Ondernemerschap en Financiering

Het Nederlands Comité voor Ondernemerschap en Financiering biedt het jaarbericht vandaag tijdens een werkbezoek bij Octatube in Delft aan aan staatssecretaris Mona Keijzer van Economische Zaken en Klimaat. Het Comité is ingesteld door de minister van Economische Zaken. Het Comité zet zich in om het groeipotentieel van het midden- en kleinbedrijf te versterken. De leden van het Comité zetten daarvoor onder andere hun kennis, ervaring en netwerken in.

Het Nederlands Comité voor Ondernemerschap en Financiering bestaat uit:

Harold Goddijn, voorzitter
Hare Majesteit Koningin Máxima
Occo Roelofsen
Meiny Prins
Diederik Laman Trip

Deze infographic vertelt het jaarbericht Staat van het MKB 2017 in het kort:

Download de infographic als pdf (1,0 Mb)

Het vandaag gepubliceerde Jaarbericht Staat van het MKB 2017 gaat in op de staat van het MKB in Nederland. Het is voor een belangrijk deel gebaseerd op nieuw onderzoek uitgevoerd door CBS, in opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Deze maatwerkonderzoeken vormen de bouwstenen voor het uiteindelijke jaarbericht. De resultaten van CBS-onderzoek worden altijd gepubliceerd en zijn voor iedereen toegankelijk.

Het specifiek voor dit jaarbericht uitgevoerde onderzoek door het CBS is in twee delen uit te splitsen en hier beschikbaar:

1. Diversiteit in het MKB. Uitsplitsingen van bedrijven met hun kenmerken, naar grootte, branche, groeicategroei en leeftijd.
2. Specifiek maatwerkonderzoek voor het jaarbericht 2017. Meer inzicht in regio, MKB-plus, en productiviteit.

Ondernemers in het midden- en kleinbedrijf (MKB) zijn positief in hun verwachtingen voor 2018. MKB-Ondernemers verwachten voor 2018 meer omzet, hogere investeringen en uitbreiding van de werkgelegenheid. Het ondernemersvertrouwen komt in het MKB uit op 13,1. Ondanks het feit dat dit ten opzichte van het voorgaande kwartaal iets is afgenomen, staat de sentimentsindicator nog steeds op een relatief hoog niveau. Dit meldt het CBS op basis van de Conjunctuurenquête Nederland na bewerking voor Staat van het MKB.

Vooral ondernemers in het middenbedrijf (50-250 werkzame personen) zijn optimistisch in hun verwachtingen voor volgend jaar. Zij antwoorden vaker positief dan ondernemers met kleinere bedrijven (5-50 werkzame personen), al zijn de verwachtingen van ondernemers in het kleinbedrijf per saldo ook positief. Over de toekomstige investeringen antwoorden ondernemers uit het grootbedrijf nog vaker positief dan ondernemers uit het MKB.

In het middenbedrijf denkt 42 procent van de bedrijven dat de omzet in 2018 toeneemt, terwijl 6 procent een lagere omzet voorziet. Per saldo verwacht dus 36 procent van de ondernemers omzetgroei in 2018. In het kleinbedrijf is dit saldo 25 procent en in het grootbedrijf 32 procent. Ook over de verwachte export in 2018 antwoorden ondernemers in het middenbedrijf vaker positief dan ondernemers in het kleinbedrijf en het grootbedrijf.

Van de ondernemers in het middenbedrijf verwacht per saldo 11 procent een groei van de investeringen in 2017 en 23 procent een toename van de werkgelegenheid. Binnen het kleinbedrijf verwacht per saldo 8 procent van de ondernemers een groei van de investeringen en 16 procent een toename van de werkgelegenheid.

Stemming ondernemers iets minder positief

Net als in het gehele bedrijfsleven zijn ondernemers in het MKB iets minder positief gestemd dan in het voorgaande kwartaal. Het vertrouwen van MKB-bedrijven kwam uit op 13,1. Dat is 1,8 punt lager dan in het derde kwartaal. De stand van het ondernemersvertrouwen in het MKB is een fractie lager dan in het gehele bedrijfsleven, waar de sentimentsindicator op een stand van 13,4 staat. Het ondernemersvertrouwen voor het kleinbedrijf is met 12,9 nagenoeg gelijk aan het vertrouwen in het MKB.

In alle sectoren binnen het MKB zijn ondernemers gunstig gestemd. Het MKB-ondernemersvertrouwen is met 26,0 in de bouw het hoogst. Ook in de sector informatie en communicatie en in de zakelijke dienstverlening is het ondernemersvertrouwen groter dan gemiddeld in het MKB. In de industrie en de sector vervoer en opslag is het MKB-ondernemersvertrouwen verbeterd ten opzichte van het derde kwartaal. In de overige sectoren is het sentiment minder positief dan drie maanden geleden.

MKB StatLine – Conjunctuurenquête Nederland; kwartaal; bedrijfstakken

Relevante links:

CBS

Ondernemersplein

Uit de Financieringsmonitor van Panteia in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken blijkt dat 21 procent van de MKB-bedrijven in 2017 een financieringsbehoefte verwacht te hebben.

De verwachte financieringsbehoefte is het hoogst in de transport en ICT sector. De meest genoemde doelen van de verwachte toekomstige financiering zijn investeringen in huisvesting en bedrijfsmiddelen, en groei en overnames. Het MKB denkt € 8 miljard nodig te hebben voor deze investeringen.

Deze editie van de Financieringsmonitor geeft een overzicht van de toegang tot financiering van bedrijven met tenminste 2 werkzame personen in het particulier bedrijfsleven. Het gaat om het financieringsgedrag in de periode april 2016 – maart 2017 en de vooruitzichten van bedrijven voor het jaar 2017.

Lees de Financieringsmonitor 2017-1

Nederland telde in 2015 ruim 1,75 miljoen MKB-ondernemers. In 2011 waren dit er bijna 1,58 miljoen. Bijna 50 000 ondernemers kwamen deze periode erbij in de specialistische zakelijke diensten en ruim 30 400 in de gezondheids- en welzijnszorg. Het aantal ondernemers in de verhuur en handel van onroerend goed kromp echter met ruim 17 400.

Meer oudere MKB-ondernemers

Het aandeel ondernemers van 46 jaar en ouder is, mede in samenhang met de vergrijzing, tussen 2011 en 2015 toegenomen van 54 procent naar 58 procent. Verder geldt dat grotere bedrijven relatief vaker worden geleid door oudere ondernemers dan door jongere.
MKB-ondernemers die jonger zijn dan 46 jaar, zijn naar verhouding vaker actief in de bouw, post en koeriersdiensten en diensten in informatie en communicatie.

Sterkere groei aantal vrouwelijke MKB-ondernemers dan mannelijke

Het aantal vrouwelijke MKB-ondernemers is tussen 2011 en 2015 sterker gegroeid dan het aantal mannelijke ondernemers. Zodoende is het aandeel vrouwelijke MKB-ondernemers toegenomen van een kleine 33 procent in 2011 naar 34 procent in 2015.
Vrouwelijke MKB-ondernemers zijn naar verhouding vaker actief in de gezondheidszorg dan mannen. Ook in de kledingindustrie en overige persoonlijke dienstverlening is een ruime meerderheid van de MKB-ondernemers vrouw.
Vrouwelijke ondernemers sturen relatief vaker kleinere bedrijven aan. Van de bedrijven tot tien werkzame personen werd in 2015 34 procent door vrouwelijke ondernemers aangestuurd. Voor bedrijven met 50 tot 249 werkzame personen (het middenbedrijf) was dit 19 procent.

Herkomst

MKB-ondernemers met een migratieachtergrond leiden relatief vaker kleinere bedrijven dan grotere. In bedrijven met maximaal één werkzame persoon is hun aandeel 20 procent. In het middenbedrijf is dit 12 procent. MKB-ondernemers met een migratieachtergrond zijn relatief sterk vertegenwoordigd in post en koeriersdiensten (48 procent), eet en drinkgelegenheden (41 procent),  en vervoer over land (34 procent).

Nieuwe cijfers ondernemerskenmerken op MKB-Statline

Op MKB-Statline zijn nieuwe cijfers over ondernemerskenmerken gepubliceerd. De cijfers zijn nu up-to-date tot en met 2015. Er kan ingezoomd worden op verschillende grootteklassen en branches binnen het MKB.

Ruim een op de vijf bedrijven met minstens tien werkzame personen heeft in 2016 te maken gehad met de gevolgen van cyberaanvallen. Het aantal ICT-incidenten neemt toe naarmate de bedrijfsgrootte toeneemt, ook binnen het MKB. Dit blijkt uit een nieuw onderzoek van het CBS naar ICT-gebruik van bedrijven.

In 2016 had 65 procent van de bedrijven met 100 tot 249 werkzame personen te kampen met ICT-incidenten, vergeleken met 43 procent van de bedrijven met 10 tot 20 werkzame personen. Voor ICT-incidenten door aanvallen van buitenaf waren de percentages voor deze bedrijven respectievelijk 34 procent en 15 procent. Onder bedrijven met meer dan 250 werkzame personen liggen deze aantallen nog hoger.

Gevolgen cyberaanval

De meest voorkomende gevolgen van een cyberaanval zijn uitval van systemen en verminkte of vernietigde gegevens. Dit geldt voor ruim de helft van de bedrijven die slachtoffer zijn geweest van cyberaanvallen. In mindere mate komt het ook voor dat gegevens worden buitgemaakt.

Deze gevolgen leiden bij ongeveer de helft van de getroffen bedrijven tot kosten, zoals voor herstelwerkzaamheden of extra bescherming van de ICT-systemen. Ook kan er sprake zijn van omzetderving.

Links:

CBS: Een op vijf bedrijven slachtoffer van cyberaanval

In het derde kwartaal van 2017 is het conjunctuurbeeld van het MKB verder verbeterd. Alle twaalf indicatoren van de vandaag bijgewerkte MKB-conjunctuurklok liggen in het groene kwadrant. In januari 2017 was dit voor het eerst het geval sinds de crisis van 2009. Zowel in juni als in september is er per saldo sprake van een duidelijke verbetering in de huidige periode van hoogconjunctuur.

Realisatie- en snelle indicatoren

De zes conjunctuurindicatoren met reële uitkomsten zijn in september beter dan in juni. Zo verbeterde in het tweede kwartaal het bbp op kwartaalbasis aanzienlijk en groeide het volume van de totale binnenlandse consumptie en van de consumptie van duurzame goederen. Het aantal openstaande MKB vacatures nam toe, het aantal MKB faillissementen daalde en de MKB omzet liep verder op.

De zes snelle conjunctuurindicatoren, die zijn gebaseerd op conjunctuurpanelonderzoek onder producenten en consumenten, werden allemaal positiever in september. De MKB ondernemers zijn in september het meest positief over de exportontwikkeling. Van alle snelle conjunctuurindicatoren verbeterde het MKB ondernemersvertrouwen het minst. De snelle consumptie-indicator verbeterde ook.

Laat de MKB-klok zelf lopen en filter op indicatoren

MKB Ondernemerschap onder de loep

Over alle export gerelateerde indicatoren, de buitenlandse orders, omzet, concurrentiepositie en oordeel orderpositie waren MKB ondernemers in september positiever: vooral bij het middenbedrijf verbeterde het oordeel over de concurrentiepositie op de Europese markten en het oordeel over de buitenlandse orderpositie. Het percentage bedrijven met onvoldoende vraag naar goederen en diensten was in september kleiner dan in juni. Dat geldt ook voor het percentage bedrijven dat financiële belemmeringen meldden. Vergeleken met het tweede kwartaal waren de ondernemers echter minder positief over de te plaatsen inkooporders.

MKB ondernemers zagen hun winstgevendheid ook verbeteren; in dit geval meer bij het kleinbedrijf dan bij het middenbedrijf. De bereidheid tot het doen van investeringen dit jaar nam ook toe onder MKB ondernemers. De werkgelegenheid verbeterde, maar meer bedrijven, vooral in het kleinbedrijf, hebben moeite om aan werknemers te komen. Ondernemers zijn van plan meer personeel aan te trekken in de komende maanden.

Vergeleken met juni verwacht een grotere meerderheid van ondernemers dat de verkoopprijzen en tarieven zullen stijgen. Ook zag een grotere meerderheid van ondernemers dat de orderontvangsten verbeterden, voor de nabije toekomst verwacht een kleinere meerderheid meer orderontvangsten. Consumenten zijn aanhoudend positief over de huidige economische ontwikkeling.

 MKB-klok toegelicht

Het nieuwe conjunctuurinstrument voor het MKB is door het CBS in het kader van het programma De Staat van het MKB ontwikkeld in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken en het Nederlands Comité voor Ondernemerschap en Financiering. Begin mei werd de MKB-conjunctuurklok voor het eerst gepubliceerd. De update van de MKB-conjunctuurklok voor het vierde kwartaal wordt verwacht op 7 december.

Snel naar: de MKB-conjunctuurklok

De omzet van de transportsector is in het tweede kwartaal met 4,5 procent gestegen vergeleken met  dezelfde periode vorig jaar. In bijna alle branches groeide de omzet. Ook steeg het aantal bedrijven dat actief is in de transport en logistiek, vooral het aantal kleine bedrijven groeide sterk. Het ondernemersvertrouwen in de transportsector  bleef op hoog niveau. Dit meldt het CBS in de kwartaalmonitor transport en logistiek.

De omzet van de expediteurs groeide met ruim 7,5 procent het sterkst. Bij de koeriers, het goederenwegvervoer, de luchtvaart en de binnenvaart steeg de omzet met 5 procent of meer. De laad-, los- en overslagbedrijven waren de enige bedrijven binnen de transportsector die het zonder omzetgroei moesten doen.

Aantal kleine bedrijven stijgt, aantal middelgrote bedrijven daalt

Vergeleken met hetzelfde kwartaal vorig jaar is het aantal bedrijven in de transportsector in het tweede kwartaal met 4,8 procent gestegen. Aan het begin van het derde kwartaal waren er in totaal 40.075 bedrijven. In het kleinbedrijf (tot 50 werkzame personen), waar bijna 98 procent van de bedrijven zit,  groeide het aantal met 5 procent.  In het middenbedrijf (50 tot 250 werkzame personen) daalde het aantal bedrijven met 2,1 procent.
De helft van het aantal bedrijven in de transportsector is actief in het vervoer over land. In het tweede kwartaal groeide het aantal bedrijven in deze branche met 9,7 procent. Bijna de hele groei kwam tot stand in het kleinbedrijf, het middenbedrijf daalde in aantal met 2,3 procent. Het aantal grote bedrijven (250 of meer werkzame personen) steeg met 7,7 procent. Bij het vervoer over water en bij de post- en koeriersbedrijven daalde het aantal bedrijven in het tweede kwartaal. In het vervoer over water  was de daling zowel in het klein- als in het middenbedrijf te zien. Bij de post- en koeriersbedrijven daalde vooral het aantal bedrijven in het kleinbedrijf.

Ondernemers transportsector blijven positief gestemd

Het ondernemersvertrouwen in de transportsector was met +7,5 aan het begin van het derde kwartaal nagenoeg even hoog als een kwartaal eerder. De sentimentsindicator staat nog steeds op een hoog niveau in vergelijking met voorgaande jaren.
De middelgrote bedrijven in de transportsector kijken het meest positief terug op  de omzetontwikkeling in het tweede kwartaal: bijna 28 procent gaf aan dat de omzet in het tweede kwartaal  is gestegen, in het kleinbedrijf meldde ruim 22 procent van de bedrijven een omzetgroei. Ook over de omzetverwachtingen voor het derde kwartaal  zijn de middelgrote bedrijven net iets positiever dan de kleine bedrijven: 11,6 procent van het middenbedrijf verwacht omzetgroei in het derde kwartaal tegenover 10,5 procent van het kleinbedrijf. Het  grootbedrijf is wat omzetverwachting  betreft het meest positief gestemd: bijna 30 procent denkt dat de  omzet in het derde kwartaal zal groeien.

Eén op de vijf bedrijven in midden- en kleinbedrijf verwacht personeelstekort

Zowel bij het klein- als het middenbedrijf in de transportsector denkt ruim 20 procent van de bedrijven dat een tekort aan personeel  de bedrijfsvoering in het derde kwartaal zal gaan belemmeren. In het grootbedrijf denkt nog geen 10 procent van de bedrijven hinder te gaan ondervinden van een tekort aan arbeidskrachten.

Lees de kwartaalmonitor transport op www.cbs.nl

In het tweede kwartaal van 2017 is bij 58 procent van de horecabedrijven de omzet toegenomen. Daartegenover staat dat bij 40 procent de omzet afnam. Voor 2 procent van de bedrijven in de horeca bleef de omzet gelijk. Het aantal bedrijven met een toename van de omzet is groter dan in hetzelfde kwartaal vorig jaar, toen 51 procent van de horecaondernemingen een omzetstijging liet zien.

Bekijk hier de nieuwste cijfers over omzetstijgers en -dalers

Het percentage omzetstijgers was bij hotels het hoogst. Bij 65 procent van de hotels was in het tweede kwartaal een omzetstijging zichtbaar. Slechts een derde van de hotels had te maken met een afname van de omzet. Bij cafés, kantines en cateringbedrijven was het percentage omzetstijgers het laagst. Bij 54 procent van de cafés en eveneens 54 procent van de kantines en cateringbedrijven nam de omzet toe.

In de categorie 10 tot 50 werkzame personen nam bij 64 procent van de horecabedrijven de omzet toe. Bij horecabedrijven tot 10 werkzame personen groeide de omzet in 57 procent van de gevallen. Over de categorie met meer dan 50 werkzame personen is geen informatie beschikbaar.

Nieuwe cijfers stijger-dalers op MKB-Statline

Op MKB-Statline zijn nieuwe cijfers over het aantal bedrijven met een stijgende en dalende omzet gepubliceerd. De cijfers zijn nu up-to-date tot en met het tweede kwartaal van 2017. Er kan ingezoomd worden op verschillende grootteklassen en branches binnen het MKB.