MKB-klok: MKB blijft in hoogconjunctuur

Het conjunctuurbeeld voor het MKB is verder verbeterd. In de vandaag bijgewerkte MKB-conjunctuurklok staan alle twaalf indicatoren in het tweede kwartaal in het groene kwadrant van de MKB-conjunctuurklok. Dit betekent dat alle indicatoren meer groei vertonen boven hun langdurige trend. Voor het derde kwartaal op rij is hier nu sprake van.

Economische ontwikkeling en werkgelegenheid in het groen

Net als in het eerste kwartaal ervaart ruim de helft van het MKB (5 tot 250 werkzame personen) in het tweede kwartaal geen productiebelemmeringen. Ondernemers in het MKB zijn positief over de ontwikkeling van de werkgelegenheid. De vacature-indicator voor het tweede kwartaal duidt op meer vraag naar personeel. Het aantal openstaande vacatures groeide opnieuw in het eerste kwartaal en ook was er sprake van een verbetering ten opzichte van de lange termijntrend. Het vinden van gekwalificeerd personeel werd wel door meer bedrijven als lastig ervaren.

Selecteer zelf een periode in de MKB-klok en laat de klok lopen

Ondernemersvertrouwen en financieel vertrouwen MKB verbeterd

Het vertrouwen van MKB-ondernemers heeft in het tweede kwartaal de hoogste stand ooit bereikt. MKB-ondernemers begonnen 2017 al vol vertrouwen. Het ondernemersvertrouwen, de stemmingsindicator van ondernemend Nederland, verbeterde in het tweede kwartaal en kwam voor het midden- en kleinbedrijf uit op 15,0. Het ondernemersvertrouwen in het gehele bedrijfsleven is met 15,5 hoger dan in het MKB.
Het financiële vertrouwen van het MKB is ook verder verbeterd. Vergeleken met het eerste kwartaal bleef per saldo de investeringsbereidheid op het peil, gaven verhoudingsgewijs minder bedrijven aan dat financiële factoren hun bedrijfsvoering belemmeren en gaf een meerderheid van bedrijven aan dat de winstgevendheid verbeterd is. Bovendien gingen minder MKB-bedrijven failliet.

Consumptie-ontwikkeling

De indicator van de consumptie-ontwikkeling is in het tweede kwartaal ook verder verbeterd.. Deze indicator is gebaseerd op meningen en verwachtingen van consumenten over de economische en werkloosheidsontwikkeling, hun financiële situatie en de bereidheid tot het doen van grote aankopen. In lijn hiermee is de binnenlandse consumptie en de omzet van het MKB verbeterd.

Het nieuwe conjunctuurinstrument voor het MKB is door het CBS in het kader van het programma De Staat van het MKB ontwikkeld in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken en het Nederlands Comité voor Ondernemerschap en Financiering. Begin mei werd de MKB-conjunctuurklok voor het eerst gepubliceerd. De update van de MKB-conjunctuurklok voor het derde kwartaal wordt verwacht op 7 september.

Snel naar: de MKB-conjunctuurklok

Klein deel MKB is klaar voor big data

Een klein deel van het midden- en kleinbedrijf zou nu klaar zijn voor het toepassen van big data in hun bedrijfsprocessen. Dat blijkt uit een eerste inventarisatie van het CBS in opdracht van ECP/Platform voor de Informatiesamenleving en het Ministerie van Economische Zaken.

Het onderzoek in het kader van het Doorbraakproject Big Data was exploratief van aard en vooral gericht op het onderzoeken van een geschikte methode voor het vaststellen van de potentiële big-data gebruikers in het mkb. De resultaten zijn dus voorlopig, en verder onderzoek is nodig.

Criteria voor potentiële big-data gebruikers

Om te voorspellen of bedrijven klaar zijn voor gebruik van big data, is door de opdrachtgevers een criterium vastgesteld. Een bedrijf moet voldoen aan minimaal drie van de vier volgende kenmerken: financieel gezond zijn, innovatief zijn, online activiteiten vertonen en recent in een transitieproces hebben gezeten (lees meer over de criteria in het nieuwsbericht Is het MKB klaar voor big data?).

Grotere MKB-bedrijven wat vaker klaar voor big data

Bijna 60 procent van de midden- en kleinbedrijven is financieel gezond, 1 procent is innovatief, 6 procent in transitie en 8 procent heeft veel internetactiviteiten. Minder dan 1 procent van de mkb-bedrijven voldoet aan de eis om aan ten minste drie van deze kenmerken te voldoen, en zou dus klaar zijn voor big data. Hoe groter het bedrijf hoe hoger dit percentage is: het loopt op van 0 procent bij eenmansbedrijven, tot 8 procent bij mkb-bedrijven met 50 tot 250 werknemers.

In drie sectoren zijn relatief wat meer bedrijven voorbereid op het gebruik van big data: telecommunicatie, IT-dienstverlening, en speur- en ontwikkelingswerk. Er is geen verschil gevonden tussen provincies, er is dus geen gebied in Nederland aan te wijzen dat het voortouw kan nemen voor big data gebruik.

Toepassingen van het onderzoek

Dit onderzoek is een aanvulling op het eerder gepresenteerde onderzoek over de interneteconomie ‘Measuring the internet economy in the Netherlands’. De hoofdreden voor dit onderzoek was de behoefte van het Doorbraakproject Big Data om een beeld te krijgen van waar big data kansen voor de Nederlandse economie liggen. Toekomstig onderzoek kan dit project uitbreiden zodat op een meer directe manier gemeten kan worden of bedrijven gereed zijn voor het gebruiken van big data. Hierbij kan gedacht worden aan de IT-infrastructuur en bedrijfsprocessen. Ook het beter meten van de mate van innovativiteit en innovatiebereidheid van bedrijven zou helpen.

Links

 

Industrie: vooral omzetstijging bij grotere bedrijven

De tabel met omzetstijgers en –dalers is geactualiseerd. Nu zijn de gegevens voor de omzetontwikkeling in het eerste kwartaal van 2017 zichtbaar. Opvallend is dat in het midden- en grootbedrijf in de industrie relatief veel bedrijven de omzet hebben zien stijgen in vergelijking met hetzelfde kwartaal vorig jaar.

Bekijk hier de nieuwste cijfers over stijgers en dalers

In de industrie als geheel is bij 54 procent van de bedrijven de omzet gestegen. Van de bedrijven met 50 tot 100 werkzame personen nam bij 62 procent de omzet toe. 64 procent van de bedrijven met 100 tot 250 werkzame personen zag zijn omzet stijgen. In het grootbedrijf (250 en meer werkzame personen) nam bij 65 procent van de bedrijven de omzet toe.

In vergelijking met het vierde kwartaal van 2016 is het aantal bedrijven met toenemende omzet in het midden- en grootbedrijf in de industrie flink gestegen.

Minder ziekteverzuim bij kleine bedrijven

In kleine bedrijven wordt minder verzuimd wegens ziekte dan in grote bedrijven. Dit blijkt uit cijfers van de jaarlijkse Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden.

Gemiddeld verzuimden alle werknemers van bedrijven tot vijf werknemers viereneenhalve dag in 2016. Bij MKB-bedrijven vanaf 50 werknemers werd per werknemer gemiddeld zeven dagen verzuimd.

Aandeel ziekteverzuim
Dat het gemiddeld aantal verzuimdagen lager is in kleine bedrijven, komt voor een deel omdat er in kleine bedrijven meer werknemers zijn die helemaal niet verzuimen in een jaar. Onder bedrijven tot vijf werknemers meldde gemiddeld 31 procent van de werknemers zich één of meer keer ziek. Onder bedrijven met 5 tot 10 werknemers was dit 39 procent, oplopend naar 48 procent bij bedrijven met een grootte van 100 tot 250 werknemers. Het aandeel ziekteverzuim laat in 2016 een vergelijkbaar beeld zien als een jaar eerder.

Merendeel ziekteverzuim niet werkgerelateerd
Werknemers gaven bij ruim zeven op de tien gevallen van ziekteverzuim bij MKB-bedrijven aan dat de oorzaak van het verzuim niet als gevolg van het werk kwam. Bij MKB-bedrijven tot 10 werknemers was het ziekteverzuim in bijna 8 procent van de gevallen hoofdzakelijk het gevolg van het werk. Bij grotere bedrijven was het werk iets vaker de hoofdoorzaak: bijna 9 procent bij bedrijven met 10 tot 100 werknemers en ruim 9 procent bij bedrijven met 100 tot 250 werknemers.

De resultaten in dit bericht zijn ontleend aan de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) 2016. De NEA wordt uitgevoerd door CBS en TNO. Klik hier voor meer informatie over de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden.

Cijfers ziekteverzuim 2016: Statline

Vacatures in het MKB nemen toe, vooral in de bouw

In Nederland stonden aan het eind van het eerste kwartaal in 2017 189 duizend vacatures open, 107 duizend hiervan waren in het midden- en kleinbedrijf. Het aantal openstaande vacatures in het midden- en kleinbedrijf is hiermee 23 procent gestegen ten opzichte van een jaar eerder. Dit meldt het CBS in De Staat van het MKB.

In het kleinbedrijf (minder dan vijftig werkzame personen) stonden aan het einde van het eerste kwartaal ruim 70 duizend vacatures open, waarvan ruim 36 duizend bij de kleinste bedrijven (tot tien werkzame personen). Het aantal vacatures bij deze microbedrijven steeg met 21 procent ten opzichte van het eerst kwartaal van 2016. Het middenbedrijf (50 tot 250 werkzame personen) had begin 2017 ruim 35 duizend vacatures open staan, 27 procent meer dan begin 2016.

Bij de bedrijven in het grootbedrijf (meer dan 250 werkzame personen) stonden begin 2017 bijna 83 duizend vacatures open, ruim 21 procent meer dan een jaar eerder. Hiermee kwam het totaal aantal openstaande vacatures in Nederland aan het einde van het eerste kwartaal uit op 189 duizend.

Grootste toename MKB-vacatures in bouw

De openstaande vacatures in het MKB (tot 250 werkzame personen) zijn in het eerste kwartaal van 2017 met 21 duizend toegenomen ten opzicht van hetzelfde kwartaal in 2016.

De grootste toename van openstaande MKB-vacatures is er in de bouw (4 duizend meer). De groei is hier het grootst bij microbedrijven, waar er zelfs sprake is van een verdubbeling van het aantal openstaande vacatures (ruim duizend meer). Voor het totale MKB in de bouw kwam de vacaturegroei uit op 73 procent.

Bezien naar samengestelde bedrijfstakken nam het aantal vacatures in de nijverheid en energie (inclusief de bouw) met 41 procent het meest toe, gevolgd door handel, vervoer en horeca met een toename van 36 procent.

 

MKB-ondernemersvertrouwen voor derde kwartaal op rij gestegen

MKB-ondernemers zijn aan het begin van het tweede kwartaal zeer positief gestemd. Het ondernemersvertrouwen, de stemmingsindicator van ondernemend Nederland, verbeterde voor het derde kwartaal op rij en kwam uit op 15,0.

Het ondernemersvertrouwen in het gehele bedrijfsleven is met 15,5 licht hoger dan in het MKB. Het ondernemersvertrouwen in het kleinbedrijf is met 14,4 iets lager dan in het gehele MKB.

Grootste toename vertrouwen in de bouw

MKB-ondernemers in de bouwsector zijn koploper wat betreft het ondernemersvertrouwen. Met een ondernemersvertrouwen van 30,0 zijn zij ook een stuk positiever gestemd dan een kwartaal eerder. Het ondernemersvertrouwen in deze sector maakte een sprong voorwaarts van bijna 10 punten en daarmee de grootste verbetering vergeleken met andere sectoren.

Ook het ondernemersvertrouwen van MKB-bedrijven in de sector informatie en communicatie verbeterde sterk. In de verhuur van en handel in onroerend goed en in mindere mate in de sector vervoer en opslag, daalde het ondernemersvertrouwen juist. MKB-ondernemers in vervoer en opslag staan op de ranglijst van het ondernemersvertrouwen op de laatste plaats.

Samenstelling ondernemersvertrouwen

Het MKB-ondernemersvertrouwen geeft de stemming van Nederlandse MKB-ondernemers weer. Per bedrijfstak wordt het ondernemersvertrouwen samengesteld op basis van vragen over recente ontwikkelingen en verwachtingen van de ondernemers zoals bijvoorbeeld de omzetontwikkeling. Deze vragen worden gesteld in de Conjunctuurenquête Nederland (COEN).

Het ondernemersvertrouwen Nederland wordt vervolgens samengesteld uit een gewogen gemiddelde van het vertrouwen per bedrijfstak. Het ondernemersvertrouwen geeft een indicatie van de richting waarin de Nederlandse economie zich naar verwachting zal ontwikkelen.

Financiële belemmeringen

Met de verbetering van het ondernemersvertrouwen, neemt het aantal ondernemers met financiële belemmeringen af. Over het algemeen geldt dat het kleinbedrijf (tot 50 werkzame personen) naar verhouding de meeste last heeft van financiële belemmeringen. Het MKB (tot 250 werkzame personen) heeft ook relatief meer te maken met financiële belemmeringen dan het grootbedrijf.

De nieuwste resultaten van de COEN zijn beschikbaar in MKB-StatLine, net als het MKB-ondernemersvertrouwen.

 

Nieuw: de MKB-conjunctuurklok

Vandaag is de MKB-conjunctuurklok gepubliceerd op De Staat van het MKB. De klok geeft de stand van de conjunctuur voor het MKB en toont het verloop vanaf het eerste kwartaal van 2011 tot en met het eerste kwartaal van 2017. Het meest recente conjunctuurbeeld van het MKB zeer positief

MKB-conjunctuurbeeld in het eerste kwartaal positief

Dit nieuwe conjunctuurinstrument voor het MKB is door het CBS in het kader van het programma De Staat van het MKB ontwikkeld in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken en op initiatief van het Nederlands Comité voor Ondernemerschap en Financiering.

Reacties minister Kamp en MKB Nederland

Minister Kamp over de MKB-conjunctuurklok: “Jarenlang was het voor menig ondernemer moeilijk de zaak draaiende te houden. Inmiddels bloeit het midden-en kleinbedrijf weer en is het een van de sterkste pijlers van onze groeiende Nederlandse economie. Nu is het zaak om deze groei vast te houden. Ik ben dan ook blij met de totstandkoming van de conjunctuurklok voor het MKB. Hiermee hebben we in één oogopslag een beeld van in welke fase het midden- en kleinbedrijf zich als geheel bevindt en kunnen we eventuele veranderingen tijdig signaleren.”

MKB-Nederland vindt het een goed initiatief dat EZ en het CBS vanaf nu met een specifieke, periodieke conjunctuurmeter voor het MKB komen, zegt voorzitter Michaël van Straalen: “Het is belangrijk dat we goed inzicht hebben in de ontwikkelingen in het MKB. Het stelt de overheid ook beter in staat om beleid te maken en maatregelen te nemen voor deze bedrijven, die immers van cruciaal belang zijn voor economische groei, werkgelegenheid en innovatie.”

“In één oogopslag een beeld van in welke fase het midden- en kleinbedrijf zich als geheel bevindt”

De MKB-klok werkt op dezelfde wijze als de Conjunctuurklok op CBS.nl, maar heeft indicatoren die zijn toegespitst op het midden- en kleinbedrijf. Het verloop van het conjunctuurbeeld van het MKB kan worden gevolgd door zelf een periode te selecteren en gebruik te maken van de afspeelknoppen onder de klok. Ook kunt u voor uitgebreidere analyses zelf indicatoren uit- en aanzetten.

In juni verschijnt de MKB-conjunctuurklok met indicatoren van het tweede kwartaal. Daarna zal de klok elke drie maanden worden geüpdatet.

Links:
De MKB-conjunctuurklok
Analyse MKB-klok eerste kwartaal

Roelofsen: ‘Maak van groei en verandering je mindset’

Occo Roelofsen, als lid van het Nederlands Comité voor Ondernemerschap en Financiering een van de initiatiefnemers van Staat van het MKB, vertelt in een interview met De Wereld van de Ondernemer over de ontwikkelingen in het Nederlandse bedrijfsleven: “Na een moeilijke tijd voor het mkb is er nu weer omzetgroei. Alleen al in de detailhandel moesten er in de periode 2010- 2015 ongeveer 55.000 mensen op zoek naar een nieuwe baan. Sinds vorig jaar trekt dat weer bij, maar er is nog veel werk aan de winkel om de kansen echt te kunnen verzilveren.”

Lees het volledige interview op deondernemer.nl

 

 

Vijf updates datasets: meer MKB-bedrijven in 2e kwartaal

Aan het begin van het tweede kwartaal van 2017 bedraagt het aantal MKB-bedrijven 1.603.630. Dat zijn er bijna 20 duizend meer dan een kwartaal eerder en wordt volledig veroorzaakt door bedrijven waar hooguit 1 persoon werkzaam is. Het aantal bedrijven waar tenminste 2 personen werken is gedaald. Het betreft de bedrijven in alle economische sectoren (dus ook overheid, onderwijs en zorg).

In het eerste kwartaal zijn bijna 41 duizend MKB-bedrijven opgericht, dit aantal ligt iets onder het gemiddelde van de afgelopen 8 kwartalen. Ook het aantal bedrijven dat de deuren heeft gesloten, ligt met ruim 26 duizend iets lager dan eerdere kwartalen.
De meeste oprichtingen en opheffingen waren er bij managementadviesbureau. In het eerste kwartaal zijn relatief de meest nieuwe bedrijven opgericht in de drankenindustrie: 5 procent. In totaal kwamen er 30 nieuwe bedrijven bij. Twintig daarvan zijn actief als bierbrouwer.

Vandaag zijn vijf Staat van het MKB-datasets over bedrijven geüpdatet over aantal bedrijven, oprichtingen en opheffingen en fusies en overnames.

Snel naar de datasets

MKB-familiebedrijven goed voor 271 miljard omzet in 2015

Familiebedrijven in het MKB realiseerden 271 miljard euro omzet in 2015. Dit komt neer op ruim 35 procent van de omzet van alle MKB-bedrijven in het niet-financiële bedrijfsleven met meer dan één werkzame persoon.

Een familiebedrijf is een bedrijf waarbij één familie direct of indirect een meerderheid van zeggenschap heeft en formeel betrokken is bij het bestuur.

Begin 2016 telde Nederland bijna 278 duizend familiebedrijven (exclusief bedrijven van ondernemingengroepen met één werkzame persoon).

Bij de meeste bedrijven in Nederland werken niet meer dan 50 personen en een groot deel van deze bedrijven is een familiebedrijf. Hoe groter het bedrijf, hoe minder vaak het een familiebedrijf is: van de bedrijven met 250 of meer werkzame personen is 17 procent een familiebedrijf.

Het omzetaandeel van familiebedrijven is met 50 procent dan ook het grootst onder bedrijven met minder dan 50 werkzame personen. Bij bedrijven met meer dan 250 werkzame personen realiseren de familiebedrijven 14 procent van de omzet.

Verkennend onderzoek

Het CBS voerde recent binnen het COSME Programma (2014-2020) van de Europese Unie een verkennend onderzoek uit naar familiebedrijven in Nederland. In de resultaten van dit onderzoek wordt naast omzet ook inzicht gegeven in het aantal bedrijven, de gerealiseerde toegevoegde waarde, het aantal werknemersbanen en kenmerken daarvan.

Download het rapport