Category: Nieuws

Groeidynamiek van Nederlandse MKB bedrijven 2007-2019

Op deze pagina vindt u een onderzoek over de Groeidynamiek van Nederlandse MKB bedrijven door Dr. Richard Haans en Prof dr. Justin Jansen van de Rotterdam School of Management. Nederlandse MKB bedrijven staan voor belangrijke uitdagingen. De wereld verandert in razend tempo. Online zakendoen is het nieuwe normaal. Tegelijkertijd vergrijst de maatschappij en bepalen nieuwe sociaal-technologische ontwikkelingen het nieuwe landschap van veel MKB bedrijven. Actie is dan ook noodzakelijk. MKB bedrijven zullen niet alleen nieuwe groeikansen moeten waarmaken door beter aan te sluiten bij veranderende behoeften van bestaande en nieuwe klanten, maar ook moeten investeren in de productiviteit van de organisatie. Door te investeren in digitalisering en de ontwikkeling van nieuwe verdienmodellen. Dat vergt durf en nieuwe manieren om de markt te bedienen. Om gezonde groei van Nederlandse MKB bedrijven waar te maken.

Lees hier het volledige onderzoeksrapport.

Presentatie Jaarbericht 2021

Ondernemers in beweging: online presentatie van het Jaarbericht Staat van het mkb 2021

Op 18 november presenteert het Nederlands Comité voor Ondernemerschap het ‘Jaarbericht Staat van het mkb 2021’. Rond de presentatie van het Jaarbericht worden 3 webinars georganiseerd. In aanwezigheid van Hare Majesteit Koningin Máxima zal het Jaarbericht worden aangeboden aan demissionair minister Stef Blok van Economische Zaken en Klimaat. In de webinars zult u onder anderen Jacco  Vonhof  (voorzitter MKB-Nederland), Justin Jansen (hoogleraar ondernemerschap aan de Rotterdam School of Management) en Peter Hein van Mulligen (hoofdeconoom CBS) zien.

De twee webinars rondom de overhandiging zijn op 18 november, zonder aanmelding vooraf, te volgen via de stream op YouTube.

De derde webinar ‘Deepdive in de staat van het mkb’ zal op 19 november plaatsvinden. U dient zich vooraf aan te melden via het e-mailadres staatvanhetmkb@cbs.nl

Kijk in het bijgevoegde programma voor meer informatie en zet de webinars in uw agenda!

Bijna twee op de drie opgerichte bedrijven in 2016 bestaat in 2020 nog

In 2020 werden bijna 100 duizend bedrijven opgeheven en bijna 144 duizend bedrijven opgericht. Met een totaal van bijna 1,4 miljoen bedrijven in de Business Economy komt dit op een churnrate van ongeveer 18 procent. De churnrate geeft een beeld van de verversingsgraad van de bedrijvenpopulatie en is gelijk aan de som van het  aantal oprichtingen en aantal opheffingen gedeeld door de totale bedrijvenpopulatie. Verder bestond bijna twee op de drie bedrijven die in 2016 werden opgericht nog in 2020. Dat meldt het CBS op het Staat van het mkb.

In vergelijking met de afgelopen tien jaar telde 2020 de grootste bedrijvenpopulatie met de meeste oprichtingen en opheffingen. De verhouding oprichtingen en opheffingen tegenover de totale bedrijvenpopulatie ligt in 2020 net iets hoger dan het gemiddelde van deze verhouding in de voorgaande jaren. In 2017 lag de churnrate met ongeveer 15 procent het laagst. Er werden in dat jaar relatief weinig bedrijven opgeheven.

De churnrate was in 2020 het hoogst in de bedrijfstakken delfstoffenwinning (bijna 25 procent), handel (bijna 21 procent) en verhuur en overige zakelijke diensten (ruim 20 procent). De churnrate in de delfstoffenwinning is sterk toegenomen met bijna 8 procentpunt ten opzichte van 2011, dit heeft te maken met de relatief kleine bedrijvenpopulatie in de delfstoffenwinning waardoor de churnrate zeer gevoelig is voor veranderingen. De churnrate voor de handel is in tien jaar met 1 procentpunt nauwelijks veranderd. Het totaal aantal bedrijven, oprichtingen en opheffingen in de handel is in deze periode wel toegenomen. Vooral het aantal oprichtingen in de handel is in tien jaar sterk toegenomen met ruim 34 procent. De toename van het aantal opheffingen bleef achter; zo werden er in 2020 bijna 6 procent meer handelsbedrijven opgeheven dan in 2011. De totale bedrijvenpopulatie in de handel groeide met 16 procent. In de verhuur en overige zakelijke diensten is de churnrate gedaald met ongeveer 3 procentpunt. Deze daling wordt verklaard door de sterke groei (bijna 52 procent) van de totale bedrijvenpopulatie in de verhuur en overige zakelijke diensten. De toename van oprichtingen en opheffingen bleef in verhouding achter, waardoor er minder verversing binnen de bedrijfstak was.

De churnrate was in 2020 het laagst in de bedrijfstakken waterbedrijven en afvalbeheer (meer dan 12 procent), verhuur en handel van onroerend goed (ruim 13 procent) en industrie (bijna 14 procent). De churnrate in de waterbedrijven en afvalbeheer is in tien jaar tijd gedaald met ruim 3 procentpunt. Dit is te verklaren door de relatief sterke groei van het totaal aantal bedrijven (bijna 47 procent), het aantal oprichtingen en opheffingen steeg in verhouding lang niet zo sterk. Ook in de verhuur en handel van onroerend goed steeg het totaal aantal bedrijven in verhouding sterker dan het aantal oprichtingen en opheffingen waardoor de churnrate afnam. Het totaal aantal bedrijven, oprichtingen en opheffingen in de industrie is in tien jaar evenredig toegenomen. Hierdoor veranderde de churnrate in de industrie in 2020 ten opzichte van 2011 niet.

Ruim 61 procent van in 2016 opgerichte bedrijven bestaat in 2020 nog

Het percentage opgerichte bedrijven dat na vijf jaar nog bestond, is vanaf het begin van de meting in 2011 toegenomen. Zo was het vijf-jaar-overlevingspercentage in 2011 nog 54 procent. In 2016 was dit ruim 61 procent, het hoogste percentage ooit gemeten. Van latere jaren is de overlevingspercentage nog niet bekend.

Het vijf-jaar-overlevingspercentage in 2016 is het hoogste in de bouwnijverheid, industrie en vervoer en opslag. In de bouwnijverheid bestaat ongeveer 70 procent van de opgerichte bedrijven na vijf jaar nog. Mede door het hoge overlevingspercentage groeide het totaal aantal bouwbedrijven in de periode van 2016 tot 2020 met 30 procent.

Het vijf-jaar-overlevingspercentage is het laagst in de delfstoffenwinning, energievoorziening en handel. De delfstoffenwinning en energievoorziening zijn relatief kleine bedrijfstakken met weinig oprichtingen. Het absolute aantal bedrijven dat de vijf jaar niet haalt is daardoor laag. Bijvoorbeeld in 2016 werden slechts 50 bedrijven in de delfstoffenwinning opgericht, daarvan bestond iets minder dan de helft in 2020 nog. Ook voor de handel geldt dat één op de twee bedrijven die in 2016 werden opgericht, vijf jaar later nog bestaat. Het hoogste aantal opgerichte handelsbedrijven betrof een bedrijf in de detailhandel. Van alle handelsbedrijven lag de vijf-jaar-overlevingsfractie in de detailhandel wel het laagst met ruim 49 procent.

Bekijk de cijfers over bedrijvendynamiek MKB en overleving.

Staat van het mkb in 3 webinars op 18 en 19 november

Het mkb veert op uit de coronacrisis. Wat is er veranderd voor ondernemers? Hoe staat het mkb er écht voor? Wat zijn de uitdagingen voor ondernemend Nederland, voor de overheid en voor het onderwijs?

Deze vragen komen aan de orde in 3 webinars op 18 en 19 november. De webinars worden georganiseerd rond de presentatie van het ‘Jaarbericht Staat van het mkb 2021’ door het Nederlands Comité voor Ondernemerschap en het verschijnen van een nieuwe ‘Handreiking ondernemerscompetenties’ voor het onderwijs.

In de webinars zult u onder anderen Barbara Baarsma, minister Stef Blok, Jacco Vonhof en Peter Hein van Mulligen zien. In de stream op 18 november kunt u ook het bedrijfsbezoek van het Comité meebeleven.

Kijk in het bijgevoegde programma en zet de webinars in uw agenda!

Meer bedrijven in culturele en creatieve sector in 2021

Op 1 oktober 2021 waren er 22,3 duizend culturele en creatieve bedrijven met twee of meer werkzame personen, ruim 5 procent meer dan op 1 januari 2020. In Delfzijl en omgeving en de Zaanstreek was de toename procentueel gezien het grootst. Dit meldt het CBS op basis van nieuwe voorlopige cijfers.

Op 1 oktober 2021 waren er in de culturele en creatieve sector 1,1 duizend bedrijven meer dan op 1 januari 2020, vóór het begin van de coronacrisis. Dit bericht gaat over bedrijven met minimaal twee werkzame personen, die 9 procent vormen van alle bedrijven en zelfstandigen in de sector.

Na een daling in de tweede helft van 2020 is het aantal bedrijven in de sector in 2021 elk kwartaal gestegen. Begin vierde kwartaal was de toename ten opzichte van begin 2020 het grootst bij de creatieve zakelijke dienstverlening, met 7 procent. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om industrieel ontwerpers, architecten- en publicrelationsbureaus. De culturele en creatieve sector bevat ook bedrijven in media & entertainment (4 procent meer), zoals uitgeverijen, boekenwinkels, radio- en televisieomroepen en bioscopen. Verder omvat de sector de kunsten (+3 procent), zoals dansscholen, theaters en musea, en de scheppende kunst.

Meer industrieel ontwerpers

Binnen de culturele en creatieve sector zit de grootste relatieve stijging bij publicrelationsbureaus, hun aantal is met ruim 50 procent toegenomen. Het aantal industrieel ontwerpers steeg met bijna 20 procent en het aantal makers en uitgevers van geluidsopnamen met 17 procent. Het aantal reclamebureaus met twee of meer werkzame personen daalde tot 4,4 duizend, een afname van ruim 100 bedrijven.

Aantal vestigingen in culturele en creatieve sector in meeste regio’s toegenomen

Het aantal vestigingen in de culturele en creatieve industrie met twee of meer werkzame personen steeg in bijna 80 procent van de regio’s (COROP-gebieden). De meest recente regionale cijfers gaan over de periode tot 1 april 2021 in plaats van 1 oktober 2021. In Delfzijl en omgeving (26 procent) en de Zaanstreek (9 procent) was de groei procentueel gezien het grootst. In Zuidwest-Drenthe en de Kop van Noord-Holland nam het aantal vestigingen het meest af (met respectievelijk 6 en 3 procent).

Groot-Amsterdam is de regio met veruit het grootste aantal vestigingen met minstens twee werkzame personen (ruim 4 duizend). Deze regio nam samen met de regio Utrecht bijna 30 procent van het totaal aantal vestigingen in de culturele en creatieve industrie voor haar rekening. Groot-Amsterdam is met bijna 3 vestigingen per duizend inwoners bovendien de regio waar de culturele en creatieve industrie het meest is geconcentreerd, gevolgd door Het Gooi en Vechtstreek met 2 vestigingen per duizend inwoners.

 

Bronnen:

Bedrijven; bedrijfstak

Vestigingen van bedrijven; bedrijfstak, regio

Bedrijven; opheffingen, bedrijfsgrootte, rechtsvorm, bedrijfstak

Bedrijven; oprichtingen, bedrijfsgrootte, rechtsvorm, bedrijfstak

Bedrijven; fusies en overnames, bedrijfsgrootte, rechtsvorm, bedrijfstak

 

Nederlands Comité voor Ondernemerschap pleit voor versterking eigen vermogen mkb via fonds

Een nieuw fonds kan in de kern gezonde ondernemers helpen om te investeren, onder meer in vernieuwing, verduurzaming en digitalisering. Het fonds kan gevuld worden door private (institutionele) investeerders. In de aanloopfase is een aanjagende rol en (co-)financiering vanuit de overheid nodig.

Dit schrijft het Nederlands Comité voor Ondernemerschap in een briefadvies aan de demissionaire ministers Blok (Economische Zaken en Klimaat) en Hoekstra (Financiën). Onderzoek bevestigt dat er een “gat” in de mkb-financieringsmarkt is, voor financieringsbedragen tussen 250.000 euro en 5 miljoen euro. De huidige markt biedt onvoldoende mogelijkheden voor bedrijven die een dergelijke financieringsbehoefte hebben.

Het onderzoek leidt tot het advies om te werken aan een gestandaardiseerd product met een marktconforme risico/rendement-verhouding, dat interessant is voor zowel ondernemers als investeerders. Daarbij dient er ook aandacht te zijn voor flankerend beleid ter versterking van het mkb-financieringsklimaat. De financiering kan bijvoorbeeld gecombineerd worden met coaching.

Het Comité adviseert een stapsgewijze aanpak, waarbij bedrijven, investeerders, financiële instellingen en overheden samen het product verder ontwikkelen. Het is de bedoeling dat het fonds in een later stadium volledig door de markt wordt overgenomen.

Lees hier het volledige briefadvies van het Comité en het achterliggende onderzoeksrapport.

 

Afname faillissementen in het mkb zet door

In het derde kwartaal van 2021 zijn in totaal 294 mkb-bedrijven in de Business Economy failliet verklaard. Dat is slechts 39 procent van het aantal faillissementen voor de coronacrisis, het derde kwartaal van 2019. Toen werden er nog 751 mkb-bedrijven failliet verklaard. De failliet verklaarde bedrijven zijn nu jonger en het aantal betrokken personen (eigenaren en werknemers) is vier keer zo klein als twee jaar geleden. Dit meldt het CBS op het Staat van het mkb.

Vanaf het derde kwartaal 2020 neemt het aantal faillissementen ten opzichte van het voorgaande kwartaal af. Dit hangt mogelijk nauw samen met het noodpakket voor economie en banen, die het kabinet opzette om bedrijven tijdens de coronacrisis te ondersteunen. De sterkste daling vond plaats in het derde kwartaal van 2020, toen werden er 520 mkb-bedrijven failliet verklaard. Dat is een daling van 32 procent ten opzichte van het voorgaande kwartaal.

Het aantal faillissementen is in de huidige verslagperiode met 21 procent gedaald ten opzichte van het tweede kwartaal van 2021. Daarmee staat het aantal faillissementen op een historisch laag niveau. Nooit eerder zijn er zo weinig faillissementen gemeten, dat is vanaf het eerste kwartaal van 2011, het begin van deze meting. Het merendeel van de faillissementen betrof een bedrijf met één werkzame persoon.

Relatief meer jonge bedrijven failliet verklaard

Hoewel het aantal failliet verklaarde bedrijven sterk is afgenomen, is het aandeel jonge bedrijven relatief gezien toegenomen. Voor de coronacrisis betrof 23 procent van de failliet verklaarde bedrijven een bedrijf jonger dan drie jaar. Twee jaar later, in het derde kwartaal van 2021, is het aandeel failliet verklaarde bedrijven met een bedrijfsleeftijd jonger dan drie jaar toegenomen tot bijna 32 procent. Deze stijging is terug te zien in de daling van de gemiddelde bedrijfsleeftijd van de failliet verklaarde bedrijven. Zo bedroeg de gemiddelde leeftijd van de failliet verklaarde bedrijven nog ruim 9 jaar in het derde kwartaal van 2019. In het derde kwartaal van 2021 is de bedrijfsleeftijd 8 jaar.

Minder personen betrokken bij faillissement

Door de afname van de faillissementen zijn er logischerwijs minder werkzame personen betrokken bij een faillissement. In de huidige verslagperiode zijn er 870 werkzame personen betrokken bij een faillissement dat zijn maar liefst 2700 werkzame personen minder dan in hetzelfde kwartaal van 2019. Ook relatief gezien zijn er minder personen betrokken bij een faillissement. Zo waren in het derde kwartaal van 2019 gemiddeld bijna 5 werkzame personen betrokken bij één faillissement. Twee jaar later, zijn er bij één faillissement gemiddeld 3 personen betrokken.

Bekijk de cijfers over de uitgesproken faillissementen naar bedrijfsleeftijd, bedrijfstak, en bedrijfskenmerken.

Economisch beeld mkb boven trend

Aan het begin van het derde kwartaal 2021 presenteerden het merendeel van de indicatoren van de mkb-conjunctuurklok boven hun langjarige trend. Hierdoor was er voor het eerst sinds de coronacrisis sprake van hoogconjunctuur binnen het mkb. Alle twaalf de indicatoren lieten een verbetering zien. Een kwartaal eerder bevonden negen van de twaalf indicatoren zich nog onder hun langjarige trend. Dit meldt het CBS op de Staat van het mkb op basis van de nieuwste stand van de mkb-conjunctuurklok. 

 

 

De mkb-conjunctuurklok toont de stand en het verloop van de conjunctuur voor het mkb. De twaalf conjunctuurindicatoren van het midden- en kleinbedrijf (mkb) kunnen worden onderverdeeld in zes stemmingsindicatoren (gemeten bij de mkb-ondernemers) en zes reële economische indicatoren. Stemmingsindicatoren zijn bijvoorbeeld het financieel vertrouwen en het ondernemersvertrouwen. Reële economische indicatoren zijn onder andere het bbp, de omzet en de vacatures.

Stemmingsindicatoren verbeterd

Alle zes de stemmingsindicatoren namen toe ten opzichte van het tweede kwartaal van 2021. Toen ontwikkelden de meeste stemmingsindicatoren zich ook al positief en daalde enkel de stemming over de economische ontwikkeling. De stemming over de consumptie lag aan het begin van het derde kwartaal 2021 ondanks de positieve ontwikkeling nog wel onder de trend.

Ook reële indicatoren namen toe

Ook de zes reële indicatoren namen in het derde kwartaal 2021 zonder uitzondering toe ten opzichte van het voorgaand kwartaal. De indicator gericht op consumptie van duurzame goederen liet toen nog een negatieve ontwikkeling zien, evenals het volume van de binnenlandse consumptie. Laatstgenoemde bevond zich aan het begin van het derde kwartaal als de enige indicator onder de trend. In het tweede kwartaal van 2021 gold dit nog voor vijf van de zes indicatoren en lag enkel het aantal faillissementen boven de trend.

mkb-conjunctuurklok toegelicht

De conjunctuurklok is verdeeld in vier kwadranten. In de bovenste twee kwadranten staan de indicatoren hoger dan hun trendniveau. In de onderste twee kwadranten staan de indicatoren onder hun trendniveau. De twee kwadranten aan de rechterkant geven een verbetering ten opzichte van het voorgaande kwartaal aan. De twee kwadranten aan de linkerkant een verslechtering. Het meest positieve kwadrant (rechtsboven) wordt aangegeven met een zonnetje en het meest negatieve kwadrant (linksonder) met een regenbui. De tussenliggende kwadranten worden aangegeven met een wolk voor de zon.

De mkb-conjunctuurklok is door het CBS ontwikkeld in het kader van het programma De Staat van het mkb in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken en het Nederlands Comité voor Ondernemerschap. Begin mei 2017 werd de mkb-conjunctuurklok voor het eerst gepubliceerd. De update voor het vierde kwartaal van 2021 wordt begin december 2021 verwacht.

Bronnen:

Staat van het MKB – Conjunctuurdashboard

 

Jaarcijfers tot 2019 over de werkgelegenheid en financiën van bedrijven

Eerder deze week zijn nieuwe jaarcijfers verschenen over de werkgelegenheid en financiën van de bedrijfstakken die behoren tot de Business Economy. Tot de Business Economy behoren de bedrijfstakken B tot en met N, exclusief K en inclusief 95, volgens de Standaard Bedrijfsindeling 2008 (SBI 2008). Jaarcijfers zijn bekend over 2011 tot en met 2019. In de tabel zijn uitkomsten te splitsen naar het totale bedrijfsleven, het groot bedrijf, het midden- en kleinbedrijf (mkb), middenbedrijf en kleinbedrijf.

Ga naar de tabel Bedrijven; arbeid, financiële gegevens, bedrijfsgrootte en bedrijfstak.

Recordaantal openstaande vacatures in het mkb

Aan het einde van het tweede kwartaal 2021 stonden er ruim 187 duizend vacatures open in het midden- en kleinbedrijf (mkb). Dit is het hoogste aantal openstaande vacatures sinds de start van de meting in 2011 en is toe te schrijven aan een recordgroei van het aantal openstaande vacatures in het mkb van ruim 50 duizend. Daarmee droeg het mkb voor meer dan de helft bij aan de recordgroei van het totaal aantal vacatures in Nederland. Dit meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek op De Staat van het MKB.

In zowel het micro- en kleinbedrijf (minder dan 50 werkzame personen) als in het middenbedrijf (50 tot 250 werkzame personen) nam het aantal openstaande vacatures ongeveer 37 procent toe ten opzichte van het tweede kwartaal 2021 naar respectievelijk 125,2 en 61,9 duizend vacatures. Hiermee kwam het totaal van het openstaande vacatures voor het mkb uit op een recordaantal van ruim 187 duizend vacatures. Hiermee droeg het mkb voor meer dan de helft bij het totale aantal vacatures in Nederland (zie: Meer vacatures dan werklozen in tweede kwartaal (cbs.nl)).

Grootste vacaturegroei in de cultuursector en de handel

In de bedrijfstak cultuur, recreatie en overige diensten nam het aantal openstaande vacatures toe met bijna 3 duizend naar ruim 8 duizend vacatures, een stijging van bijna 54 procent. In de handel nam het aantal openstaande vacatures toe met bijna 10 duizend vacatures (41,4 procent) naar bijna 34 duizend vacatures.

Bekijk hier de cijfers over de vacatures in het mkb.