Category: Nieuws

In 2017 hebben in Nederland gevestigde bedrijven in het niet-financiële bedrijfsleven 1534 miljard euro omgezet, 7,2 procent meer dan in 2016. In de totale bedrijvenomzet had het MKB een aandeel van 63 procent, bijna 967 miljard euro. Dit blijkt uit vandaag verschenen cijfers van het CBS voor De Staat van het MKB. De cijfers zijn afkomstig uit de Productiestatistieken, die jaarlijks over de diverse bedrijfstakken worden samengesteld.

Hoogste omzetgroei bij middenbedrijf

Het middenbedrijf (50 tot 250 werkzame personen) dat in 2017 29,2 procent van de omzet realiseerde, zag zijn omzet in vergelijking met 2016 met 8,1 procent het meest toenemen. Bij het kleinbedrijf (tot 50 werkzame personen) goed voor een omzetaandeel van 33,8 procent, steeg de omzet vergeleken met 2016 met 7,1 procent. De kleinste omzetgroei (+6,7 procent) realiseerde het grootbedrijf (250 en meer werkzame personen), dat in 2017 wel het grootste omzetaandeel had: 37 procent.

Ontwikkeling toegevoegde waarde blijft achter bij omzetgroei

De totale toegevoegde waarde die het niet-financiële bedrijfsleven in 2017 genereerde, steeg vergeleken met 2016 minder dan de omzet. De totale toegevoegde waarde steeg in 2017 met 4,9 procent naar 362,9 miljard euro. Ruim 39 procent van de totale toegevoegde waarde was voor rekening van het kleinbedrijf, 23,6 procent voor het middenbedrijf en 37,3 procent voor het grootbedrijf.

Bij het kleinbedrijf steeg de toegevoegde waarde in 2017 met 6,0 procent het hardst. De laagste groei van de toegevoegde waarde realiseerde het grootbedrijf (+4,2 procent).

Bekijk alle cijfers op MKB StatLine

Meer dan helft personen werkzaam in kleinbedrijf

In 2017 waren in totaal bijna 6,2 miljoen personen in het niet-financiële bedrijfsleven werkzaam, in volume goed voor 4,7 miljoen voltijdsequivalenten. Bijna 53 procent (3,3 miljoen werkzame personen) was werkzaam bij het kleinbedrijf, 18,3 procent (1,1 miljoen wp) bij het middenbedrijf en 29,0 procent (1,8 miljoen wp) bij het grootbedrijf.

Hoogste omzetaandeel kleinbedrijf bij horeca

In de horeca en de bouw werd in 2017 meer dan de helft van de omzet gerealiseerd door het kleinbedrijf. In de horeca liep 65,5 procent van de omzet via het kleinbedrijf en in de bouw 51,2 procent. In de auto- en motorbranche bedroeg het omzetaandeel van het kleinbedrijf 42,3 procent. Een belangrijke rol voor het middenbedrijf was er in 2017 in de groothandel: bijna 40 procent van de omzet ging hier via het middenbedrijf. Omvangrijke bedrijfstakken waar het grootbedrijf in 2017 het grootste omzetaandeel had zijn:
– Industrie (60,1 procent)
– Detailhandel (47,9 procent)
– Informatie en communicatie (47,1 procent)
– Verhuur en overige zakelijke dienstverlening (47,1 procent)
– Vervoer en opslag (43,6 procent).

 

In het eerste kwartaal van 2019 steeg het aantal MKB-bedrijven. Ruim 50 duizend MKB-bedrijven werden in deze periode opgericht, terwijl er bijna 35 duizend MKB-bedrijven werden opgeheven. Dat blijkt uit de nieuwste cijfers op MKB-StatLine die vandaag zijn gepubliceerd.

In het eerste kwartaal van dit jaar openden 50.035 MKB-bedrijven hun deuren. Dat is 16,4 procent meer dan in het eerste kwartaal van 2018. De meeste MKB-oprichtingen vonden plaats in de specialistische zakelijke dienstverlening (20,4 procent van het totaal aantal oprichtingen). De handel (12,3 procent) en de bouw (10,5 procent) hadden eveneens een ruim aandeel in het totaal aantal oprichtingen in het MKB in het eerste kwartaal van dit jaar.

Bijna 96 procent van de oprichtingen in het MKB in het eerste kwartaal betrof bedrijven met één werkzame persoon.

In het eerste kwartaal van dit jaar sloten 34.915 MKB-bedrijven hun deuren, 2,0 procent meer dan in hetzelfde kwartaal van vorig jaar. De bedrijfstakken waar in het eerste kwartaal de meeste MKB-bedrijven werden opgeheven, waren de specialistische zakelijke dienstverlening (21,2 procent van het totaal aantal opheffingen), de handel (16,8 procent), de gezondheids- en welzijnszorg (8,4 procent) en de bouw (7,6 procent). Van de in het eerste kwartaal opgeheven bedrijven in het MKB behoorde 90,4 procent tot de categorie bedrijven met één werkzame persoon.

In 2016 had bijna 30 procent van de startende ondernemers in Nederland een migratieachtergrond. Van de in totaal 46 duizend starters met een niet-Nederlandse achtergrond had 46 procent een Westerse achtergrond en 54 procent een niet-Westerse achtergrond. Deze nieuwe cijfers zijn vandaag in een nieuwe tabel op MKB-statline gepubliceerd.

Europa (exclusief Nederland) was in 2016 met 44,3 procent hofleverancier van de starters met een migratieachtergrond. Daarna volgden Azië (23,2 procent), Amerika (17,6 procent), Afrika (13,9 procent) en Oceanië (0,8 procent).

Turkse achtergrond scoort het hoogst onder Europese (excl. Nederland) komaf

Starters met een Europese achtergrond (exclusief Nederland) hadden in 2016 vooral een Turkse achtergrond (5210 starters). Daarnaast scoorden starters met een Poolse (2620) en Duitse (2490) achtergrond hoog. Beginnende ondernemers met een Aziatische achtergrond hadden vooral een Indonesische komaf (4440). Starters met Afrikaanse achtergrond waren vooral afkomstig uit Marokko (4120), terwijl de Amerikaanse komaf vooral van Surinaamse starters (4170) kwam.

Starters met een migratieachtergrond met ruim 13 procent gestegen

Tussen 2010 en 2016 is het aantal starters met een migratieachtergrond met 13,2 procent gestegen van bijna 41 duizend naar ruim 46 duizend. De hoogste groei deed zich in deze periode voor bij starters met een niet-Westerse achtergrond (+26,6 procent). Er was nauwelijks stijging te zien onder starters met Westerse achtergrond (+0.7 procent). Starters met een Afrikaanse achtergrond waren de hardste groeiers (+54,8 procent), gevolgd door Oceanië (+34,5), Amerika (+10,4 procent), Europa, excl. Nederland (+8,0 procent) en Azië (+7,1 procent).

Begin tweede kwartaal van dit jaar telde Nederland bijna 1,77 miljoen MKB-bedrijven. Dit is een toename van ruim 18 duizend bedrijven (1,0 procent) vergeleken begin eerste kwartaal 2019. Deze nieuwe bedrijfscijfers zijn vandaag op MKB-statline gepubliceerd.

Het totaal aantal bedrijven in Nederland bestond begin tweede kwartaal van dit jaar voor 99,8 procent uit MKB-bedrijven. Het aandeel van het kleinbedrijf stond op 99,2 procent, het middenbedrijf op 0,7 procent. Het totaal aantal grootbedrijven steeg vergeleken met het eerste kwartaal van dit jaar met 0,3 procent naar 3200, bijna 0,2 procent van de totale bedrijfspopulatie in Nederland.

Vooral eenmansbedrijven

Voor ruim 80 procent bestaat het Nederlandse bedrijfsleven uit eenmansbedrijven, bedrijven met 1 werkzame persoon. Begin tweede kwartaal van dit jaar waren het er 1,43 miljoen in totaal, 20 duizend meer dan begin eerste kwartaal (+1,4 procent)

Bedrijfssectoren met hoogste groei De sectoren waar het aantal MKB-bedrijven begin tweede kwartaal van dit jaar met meer dan 2 duizend toenam vergeleken met begin eerste kwartaal zijn de bouw (+2885), financiële dienstverlening (+2185), specialistische zakelijke dienstverlening (+3710) en de gezondheids- en welzijnszorg (+2055). In de handel (-170) en de landbouw (-15) daalde het aantal bedrijven in deze periode.

Naar de nieuwe cijfers:
Aantal bedrijven naar bedrijfstak
Aantal bedrijven naar bedrijfsgrootte en rechtsvorm

In het eerste kwartaal van dit jaar zijn 715 MKB-bedrijven failliet verklaard, 2 minder dan in het laatste kwartaal van vorig jaar. De gemiddelde leeftijd van de MKB-bedrijven die in het eerste kwartaal failliet gingen, was 8,9 jaar. Bij deze faillissementen waren in totaal 4265 werkzame personen betrokken. Dit blijkt uit cijfers die vandaag op de Staat van het MKB zijn gepubliceerd.

In de handel gingen in het eerste kwartaal de meeste MKB-bedrijven failliet: 201, gelijk aan het aantal dat in het vierde kwartaal vorig jaar failliet ging. In de detailhandel daalde het aantal MKB-faillissementen met 16 procent. De groothandel daarentegen gaf een stijging te zien van 3,3 procent. Bij de MKB-faillissementen in de handel waren in het eerste kwartaal in totaal 1165 werkzame personen betrokken, ruim een verdubbeling vergeleken met het laatste kwartaal van vorig jaar toen 574 personen in deze bedrijfstak geraakt werden door een faillissement.
Bedrijfstakken waar het aantal faillissementen in het eerste kwartaal afnam, zijn o.m. de industrie (-21 procent), de bouw (-5 procent) en de informatie- en communicatiesector (-20,5 procent). In het MKB van de financiële dienstverlening steeg het aantal faillissementen echter met ruim 11 procent naar in totaal 106. Ook in onder andere de specialistische zakelijke dienstverlening (+20,3 procent) en de gezondheids- en welzijnszorg (+14,3 procent) steeg het aantal faillissementen onder het MKB.

Bekijk de nieuwe cijfers

Het economisch beeld van het MKB is in het eerste kwartaal van dit jaar in vergelijking met het vierde kwartaal vorig jaar licht verbeterd. Aan het begin van het eerste kwartaal lieten vijf van de twaalf beeldbepalende indicatoren een toename zien en staan in het groene kwadrant van de MKB-conjunctuurklok. Deze lichte verbetering volgt op de duidelijke verslechtering die zich in het laatste kwartaal van vorig jaar aftekende toen tien van de twaalf beeldbepalende indicatoren een afname lieten zien ten opzichte van het voorgaande kwartaal en in het oranje kwadrant belandden. Aan het begin van het vierde kwartaal vorig jaar stonden in totaal slechts twee indicatoren in het groene kwadrant.

Indicatoren die zich in het oranje of groene kwadrant bevinden hebben een ontwikkeling boven hun trendniveau waarbij groen vergeleken met het vorige kwartaal wijst op een toename en oranje op een afname van de indicator.

Laat de MKB-klok zelf lopen of filter op indicatoren

Meerderheid reële indicatoren verbeterd

De meeste reële conjunctuurindicatoren in de MKB-conjunctuurklok hebben zich verbeterd en staan daardoor begin eerste kwartaal in het groene kwadrant. Verbetering trad op bij de binnenlandse consumptie, aankopen van duurzame goederen, MKB-omzet en het aantal faillissementen onder het MKB. De enige twee reële indicatoren die begin eerste kwartaal een negatieve ontwikkeling lieten zien waren het BBP en het aantal vacatures in het MKB.

Vijf van de zes MKB-stemmingsindicatoren lager

Vijf van de zes stemmingsindicatoren in de MKB-conjunctuurklok (economische ontwikkeling, financiële vertrouwen onder MKB’ers, MKB-ondernemersvertrouwen, MKB-exportindicator en de onder consumenten gemeten consumptie-indicator) zijn begin eerste kwartaal verder afgenomen en blijven daardoor in het oranje kwadrant. De vacature-indicator is de enige stemmingsindicator die in het begin van het eerste kwartaal in vergelijking met begin van het vierde kwartaal een verbetering liet zien en daarmee in het groene kwadrant terugkeert. In het derde kwartaal waren nog twee stemmingsindicatoren positief: de MKB-exportindicator en de MKB-vacature indicator.

MKB-klok toegelicht

De MKB-conjunctuurklok is door het CBS ontwikkeld in het kader van het programma De Staat van het MKB in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken en het Nederlands Comité voor Ondernemerschap. Begin mei 2017 werd de MKB-conjunctuurklok voor het eerst gepubliceerd. De update voor het tweede kwartaal van 2019 wordt begin juni 2019 verwacht.

Op MKB-Statline zijn nieuwe cijfers over het aantal bedrijven met een stijgende en dalende omzet gepubliceerd. Deze zijn nu up-to-date tot en met het vierde kwartaal van 2018. De cijfers geven aan bij welk percentage van de ondernemers de omzet is gestegen, danwel gedaald ten opzichte van hetzelfde kwartaal in het voorgaande jaar. Er kan worden ingezoomd op verschillende grootteklassen en branches binnen het MKB.

Zie MKB-StatLine voor de cijfers

Enkele opvallende branches hierin zijn de horeca, de bouwnijverheid en de branche vervoer en opslag. In de horeca is bij 58 procent van de bedrijven de omzet toegenomen. Daartegenover staat 40 procent van de horecaondernemingen waar de omzet is afgenomen. Het verschil tussen stijgers en daler is hier dus 18 procentpunt. Ook in de bouwnijverheid is dit verschil groot met 57 procent van de bedrijven waarbij de omzet toenam tegenover 42 procent van de ondernemingen met een krimpende omzet. In de autohandel en -reparatie is het verschil tussen omzetstijgers en -dalers het kleinst. Daar nam bij 52 procent van de ondernemers de omzet toe, terwijl deze bij 46 procent afnam.

 

Worden de sectoren verder opgedeeld naar grootteklassen, dan blijkt dat voor enkele groepen het aantal bedrijven met omzetstijging kleiner is dan het aantal bedrijven met omzetdaling. Dit komt voor bij de bedrijven met 1 werkzame persoon, in de delfstoffenwinning en bij het grootbedrijf in de autohandel.

 

MKB-ondernemers zijn aan het begin van het eerste kwartaal iets minder positief gestemd. Het ondernemersvertrouwen, de stemmingsindicator van ondernemend Nederland, daalde voor het MKB van 11,8 naar 11,2. Het ondernemersvertrouwen in het gehele bedrijfsleven daalde van 13,4 naar 10,6. Het verschil komt dus grotendeels voort uit minder optimistische sentimenten in het grootbedrijf.

Het MKB-ondernemersvertrouwen daalt nu voor het vierde kwartaal op rij. Het vertrouwen is gelijk aan het gemiddelde sinds de start van de meting in 2015. In het eerste kwartaal van 2015 bereikte het MKB-ondernemersvertrouwen de laagste waarde (3,7) tot nu toe en in het eerste kwartaal van 2018 werd de hoogste waarde bereikt: 19,6. Het vertrouwen in het kleinbedrijf is met 10,8 iets groter dan in het gehele bedrijfsleven.

Vertrouwen het grootst in het MKB van de bouw

In het MKB van de bouw is het vertrouwen het grootst van alle bedrijfstakken: 27,7. Ook in de horeca, informatie en communicatie en zakelijke dienstverlening is het vertrouwen van MKB-ers bovengemiddeld. In de handel is het MKB-ondernemersvertrouwen in het eerste kwartaal het meest gedaald ten opzichte van het vierde kwartaal van 2018.

Samenstelling ondernemersvertrouwen

Het MKB-ondernemersvertrouwen geeft de stemming van Nederlandse MKB-ondernemers weer. Per bedrijfstak wordt het ondernemersvertrouwen samengesteld op basis van vragen over recente ontwikkelingen en verwachtingen van de ondernemers zoals bijvoorbeeld de omzetontwikkeling. Deze vragen worden gesteld in de Conjunctuurenquête Nederland (COEN).
Het ondernemersvertrouwen Nederland wordt vervolgens samengesteld uit een gewogen gemiddelde van het vertrouwen per bedrijfstak. Het ondernemersvertrouwen geeft een indicatie van de richting waarin de Nederlandse economie zich naar verwachting zal ontwikkelen.

De nieuwste resultaten van de Conjunctuur Enquête Nederland voor het MKB zijn beschikbaar in MKB-StatLine, net als het MKB-Ondernemersvertrouwen.

In 2018 zijn ruim 191 duizend mkb-bedrijven opgericht, vooral  eenmansbedrijven. In 2018 zijn ook veel mkb-bedrijven (bijna 107 duizend) opgeheven. Het saldo van oprichtingen en opheffingen is met bijna 85 duizend het hoogste sinds 2007. Dat blijkt uit de nieuwste cijfers over bedrijfsoprichtingen en -opheffingen op MKB-Statline.

Van alle oprichtingen in 2018 bestond 94 procent uit eenmanszaken, vergeleken met 82 procent in 2007. Bij de opheffingen is dat 90 procent (72 procent in 2007). Van het saldo van oprichtingen en opheffingen is 98 procent een eenmansbedrijf. Dat was 92 procent in 2007.

In de afgelopen tien jaar is het aantal bedrijven met 52 procent toegenomen tot ruim 1,75 miljoen op 1 januari 2019, waarvan 80 procent eenmansbedrijven.

Grootste toename in mkb-bedrijven die onderwijs aanbieden

Onderwijs dat buiten scholen en universiteiten wordt gegeven is in opkomst. Per saldo kwamen er 6 980 bedrijven bij die onderwijs aanbieden. Het gaat dan met name om eenmansbedrijven op het gebied van studiebegeleiding, sportonderwijs en bedrijfsopleiding. Per saldo nam het aantal managementadviesbureaus toe met 6 415. In deze sector was zowel het aantal starters als het aantal stoppers het grootst.

Bedrijven in de algemene bouw zoals klusbedrijven kenden ook een flinke netto groei (plus 4 955). In 2018 nam ook het aantal kunstbedrijven (vooral eenpersoonsbedrijfjes in de podiumkunsten) sterk toe, net als het aantal webwinkels.

Bronnen

MKB-Statline: Bedrijven; oprichtingen, bedrijfsgrootte, rechtsvorm, bedrijfstak

MKB-Statline: Bedrijven; opheffingen, bedrijfsgrootte, rechtsvorm, bedrijfstak