Category: Nieuws

Aan het begin van het derde kwartaal telde Nederland ruim 1,7 miljoen MKB-bedrijven. Dit is een toename van 4,5 procent vergeleken met een jaar eerder. Het sterkst groeide het aantal eenmansbedrijven. Deze nieuwe bedrijfscijfers zijn vandaag op MKB-StatLine gepubliceerd.

Het totaal aantal bedrijven in Nederland bestond begin derde kwartaal voor 99,8 procent uit MKB-bedrijven. Bijna alle bedrijfsgroottes in het MKB namen vergeleken met het derde kwartaal vorig jaar in aantal toe. Het aantal bedrijven met 1 werkzame persoon steeg met 75 duizend. Alleen het aantal bedrijven met 2 tot 5 werkzame personen daalde met ruim 4 duizend.
Het totaal aantal grootbedrijven steeg vergeleken met het derde kwartaal van 2017 met 3,9 procent naar bijna 3200, bijna 0,2 procent van de totale bedrijfspopulatie in Nederland.

In absolute zin hoogste MKB-groei in specialistische zakelijke dienstverlening en bouw

In de specialistische zakelijke dienstverlening kwamen er in het derde kwartaal de meeste MKB-bedrijven bij: bijna 17 duizend, in de bouw ruim 10 duizend. Overigens groeide in bijna alle bedrijfstakken het aantal MKB-bedrijven. Het aantal MKB-bedrijven in de energievoorziening steeg relatief het sterkst (+11,1 procent). Alleen bij het openbaar bestuur en de overheidsdiensten daalde het aantal MKB-bedrijven (-4,4 procent).

Naar de nieuwe cijfers:
Aantal bedrijven naar bedrijfstak
Aantal bedrijven naar bedrijfsgrootte en rechtsvorm

Het middenbedrijf (50 tot 250 werkzame personen) heeft in 2016 voor 15 miljard euro in materiële vaste activa geïnvesteerd. Dit is een toename van 7,8 procent ten opzichte van 2015. Het kleinbedrijf (tot 50 werkzame personen) en vooral het grootbedrijf (vanaf 250 werkzame personen) investeerden in 2016 juist minder dan in 2015. Bij het grootbedrijf bedroeg de afname 10,7 procent en bij het kleinbedrijf 0,9 procent. Dit meldt het CBS in de Staat van het MKB.

In totaal investeerde het bedrijfsleven (excl. financiële instellingen) in 2016 voor 49 miljard in materiële vaste activa, 3,2 procent minder dan in 2015. Een kwart van de investeringen werd in 2016 gedaan door het kleinbedrijf, ruim 30 procent door het middenbedrijf en het grootbedrijf had met bijna 45 procent van de investeringen veruit het grootste aandeel.

Naar sectoren bezien was de industrie in 2016 de grootste investeerder in materiële vaste activa (8,0 miljard euro), op de voet gevolgd door de sectoren “Verhuur van roerende goederen en overige zakelijke diensten” en “Vervoer en opslag” (beiden 7,1 miljard euro). Relatief klein waren in 2016 de investeringen in de horeca en de delfstoffenwinning (beiden 1,0 miljard euro).

Sectoren met opvallende stijging van de investeringen in 2016 zijn de informatie en communicatie (+36,3 procent) en de horeca (+20,7 procent). De sterkste daling van investeringen deed zich voor in de delfstoffenwinning (-65,1 procent) en bij de energievoorziening (-46,1 procent).

Bekijk de cijfers op MKB Statline

 

Meer dan 99 procent van alle bedrijven in Nederland behoort tot het MKB. Hét MKB bestaat daarom niet, maar is een groep van uiteenlopende soorten bedrijven. Van de kapper om de hoek tot een hoogtechnologisch internationaal opererend bedrijf. In het rapport dat vandaag is verschenen, wordt gekeken naar een typologie van het MKB die in eerder onderzoek van Panteia is ontwikkeld. Doel van het onderzoek is te verkennen of een typologie als deze meerwaarde biedt om de verschillen binnen het MKB in kaart te brengen.

Bekijk hier het rapport.

De typologie bestaat uit vier typen MKB-bedrijven die duidelijk herkenbaar zijn en hun eigen kenmerkende uitdagingen kennen: bedrijven van zzp’ers, MKB met personeel, jong MKB en MKB dat aan speur- en ontwikkelingswerk (S&O) doet. Ieder type heeft dan ook een eigen economisch profiel. Ze verschillen van elkaar in aantallen bedrijven, gecreëerde werkgelegenheid en toegevoegde waarde. Ook in de mate waarin ze gebruikmaken van beleidsinstrumenten laat ieder type een ander beeld zien.

Wordt gekeken naar arbeidsproductiviteit, dan ontstaat een ander beeld. De typen verschillen niet zozeer van elkaar, maar er bestaan grote verschillen in de productiviteit van bedrijven binnen een type. Er is een grote spreiding in de arbeidsproductiviteit. Dat betekent dat ieder type koplopers en achterblijvers kent. Om deze substantiële productiviteitsverschillen in het MKB te verklaren is vervolgonderzoek nodig. Daarom wordt in de toekomst gezocht naar andere kenmerken die deze verschillen kunnen helpen verklaren. Op één kenmerk neemt dit onderzoek al wel een voorschot: de zelfstandigheid van het MKB. Verschillen in productiviteit hangen namelijk in ieder geval samen met het al dan niet onderdeel zijn van een groter en/of internationaal concern.

Links:

Rapport: Hét MKB bestaat niet

De Staat van het MKB 2015: in dit rapport wordt ook melding gemaakt van MKB-typologie.

Van de werkgevers in het MKB die in 2014 al bestonden is het aantal werknemers in de periode tot 2017 bij 39 procent toegenomen. Bij 41 procent van deze werkgevers was er juist sprake van krimp in het aantal werknemers. In 2014 waren er in totaal ruim 322 duizend MKB-bedrijven met personeel in dienst. In 2017 was dat bijna 348 duizend. Dit blijkt uit cijfers van het CBS, vandaag gepubliceerd voor de Staat van het MKB.

In de industrie is het percentage MKB-werkgevers met groei in de periode 2014-2017 het hoogst. In totaal groeide bij 46 procent van de industriële werkgevers in het MKB het personeelsbestand. Met name in de chemische, metaal- en machine-industrie was bij een bovengemiddeld aantal MKB-werkgevers sprake van een groei in aantal werknemers.

In de detailhandel is het percentage werkgevers met groei van het personeelsbestand in de periode 2014-2017 met 36 procent juist het laagst van alle sectoren. Het percentage werkgevers met krimp is in deze branche juist het hoogst: 44 procent. Binnen de detailhandel zijn het met name de elektronicazaken waar veel MKB’ers krimp ervaren en weinig MKB’ers groeien.

Ook in de onroerend goed sector is het aantal MKB-werkgevers met een krimp in aantal werknemers relatief groot.

Ontwikkelingen bij starters en exporteurs ook beschikbaar

Naast de ontwikkelingen bij werkgevers uit 2014 zijn vandaag ook cijfers gepubliceerd over hoe het starters in de afgelopen jaren is vergaan. In mei zijn al cijfers over ontwikkelingen bij exporteurs gepubliceerd.

Bedrijvendynamiek; werkgevers

Bedrijvendynamiek; starters

Bedrijvendynamiek; exporteurs en exportontwikkeling

Het economisch beeld voor het MKB is in het tweede kwartaal in vergelijking met het eerste kwartaal duidelijk veranderd. Stonden aan het begin van het eerste kwartaal nog alle twaalf beeldbepalende indicatoren in het groene kwadrant van de MKB-conjunctuurklok, aan het begin van het tweede kwartaal staat nog maar de helft in het groen en de andere helft in het oranje. Opvallend is dat de groene indicatoren vooral betrekking hebben op realisaties, terwijl nagenoeg alle indicatoren in het oranje verwachtings-/sentimentsindicatoren zijn.

Indicatoren die zich in het oranje of groene kwadrant bevinden hebben een ontwikkeling boven hun trendniveau waarbij groen vergeleken met het vorige kwartaal wijst op een toename en oranje op een afname van de indicator.

Laat de MKB-klok zelf lopen of filter op indicatoren

Reële indicatoren ontwikkelen zich positief

De meeste reële conjunctuurindicatoren in de MKB-conjunctuurklok hebben zich in het eerste kwartaal verbeterd en staan in het groene kwadrant. Het BBP laat een verbetering zien evenals de binnenlandse consumptie, de aankopen van duurzame goederen en de MKB-omzet. Verder is  het aantal vacatures in het MKB gegroeid. Het aantal MKB-faillissementen liet daarentegen een stijging zien in het eerste kwartaal en is daardoor de enige reële indicator in het oranje kwadrant.

Stemmingsindicatoren overwegend lager

Vergeleken met het eerste kwartaal zijn begin tweede kwartaal 2018 alle bij MKB-ondernemers gemeten stemmingsindicatoren minder positief geworden en in het oranje kwadrant terecht gekomen. Zo zijn de economische ontwikkeling zoals MKB-ondernemers die ervaren en hun financiële vertrouwen minder positief geworden. Ook de MKB-exportindicator is gedaald. De exportindicator van het MKB is gebaseerd op onder andere oordelen van ondernemers over hun buitenlandse order- en concurrentiepositie.
Verder daalde de MKB vacature-indicator en het MKB-ondernemersvertrouwen. De onder consumenten gemeten consumptie-indicator is de enige verwachtingsindicator in de MKB-conjunctuurklok die zich in vergelijking met het eerste kwartaal heeft verbeterd en in het groene kwadrant is gebleven.

MKB-klok toegelicht

Het nieuwe conjunctuurinstrument voor het MKB is door het CBS ontwikkeld in het kader van het programma De Staat van het MKB in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken en het Nederlands Comité voor Ondernemerschap en Financiering. Begin mei 2017 werd de MKB-conjunctuurklok voor het eerst gepubliceerd. De update voor het derde kwartaal van 2018 wordt begin september verwacht.

Direct naar: MKB-conjunctuurklok

Het aantal bedrijven dat in het eerste kwartaal van 2018 vergeleken met hetzelfde kwartaal van 2017 een omzetstijging liet zien was in alle bedrijfstakken hoger dan het aantal bedrijven dat in deze periode zijn omzet zag dalen.

De verschillen per bedrijfstak zijn niet groot: in de bouw steeg de omzet in het eerste kwartaal bij 57 procent van de bedrijven en in de handel en in de informatie en communicatiesector bij 52 procent van de bedrijven. Het aantal omzetdalers varieerde van 46 procent van de bedrijven in de handel en in de informatie en communicatiesector tot 42 procent van de bedrijven in de bouw en in vervoer- en opslag. Dit meldt het CBS in de Staat van het MKB.

In de bouw en de industrie was het aandeel omzetstijgers het hoogst bij bedrijven met 100 tot 250 werkzame personen. In de handel waren de meeste omzetstijgers te vinden bij bedrijven met 250 of meer werkzame personen. In de horeca waren er zowel wat betreft omzetstijgers als omzetdalers nauwelijks verschillen naar grootte van bedrijven. Het percentage stijgers schommelde in alle gevallen rond het gemiddelde van 55 procent voor de omzetstijgers en van 43 procent voor de omzetdalers.

Bekijk de nieuwste cijfers over stijgers en dalers op MKB StatLine

Aan het eind van het eerste kwartaal dit jaar stonden er 133 duizend vacatures open in het midden- en kleinbedrijf (MKB). Dat was bijna 56 procent van alle openstaande vacatures op dat moment in Nederland. Het aantal openstaande vacatures in het MKB is 26 procent hoger dan eind eerste kwartaal 2017. Dit meldt het CBS in De Staat van het MKB.

Bij het grootbedrijf (250 of meer werkzame personen) stonden in het eerste kwartaal 2018 bijna 105 duizend vacatures open, 27 procent meer dan een jaar eerder. In het middenbedrijf (50 tot 250 werkzame personen) nam het aantal openstaande vacatures met bijna 30 procent toe tot 46 duizend eind eerste kwartaal. In het kleinbedrijf (minder dan vijftig werkzame personen) stonden aan het einde van het eerste kwartaal 87 duizend vacatures open, waarvan 44 duizend bij de kleinste bedrijven (tot tien werkzame personen). Het aantal vacatures bij deze microbedrijven steeg met 20 procent ten opzichte van het eerste kwartaal van 2017.

Hiermee kwam het totaal aantal openstaande vacatures in Nederland aan het einde van het eerste  kwartaal uit op bijna 238 duizend, ruim 49 duizend meer dan het eerste kwartaal van vorig jaar.

Grootste vacaturegroei in de bouw

In de bouw stonden er eind eerste kwartaal van dit jaar 16 duizend vacatures open, 63 procent meer dan eind eerste kwartaal 2017. In geen enkele andere bedrijfstak groeide het aantal vacatures in deze periode zo sterk. Klein-, midden- en grootbedrijf in de bouw blonken allen uit wat betreft de vacaturegroei. In het kleinbedrijf bedroeg de stijging 63 procent, in het middenbedrijf 55 procent en absolute koploper was het grootbedrijf in de bouw waar het aantal vacatures met 75 procent steeg.

MKB-ondernemers zijn aan het begin van het tweede kwartaal iets minder positief gestemd. Het ondernemersvertrouwen, de stemmingsindicator van ondernemend Nederland, daalde en kwam voor het MKB uit op 15,6.

Desondanks bevindt het vertrouwen zich nog op een historisch hoog niveau.
Het ondernemersvertrouwen in het gehele bedrijfsleven is met 14,2 iets lager dan in het gehele MKB. Ook het vertrouwen in het kleinbedrijf is met 14,8 lager.

Het MKB-ondernemersvertrouwen in de bouw (nu 31,3) is al zeven kwartalen op rij het hoogst. In veel sectoren is het MKB-ondernemersvertrouwen gedaald ten opzichte van het eerste kwartaal. De indicator staat alleen voor de sector informatie en communicatie hoger (5,6 punten) dan in het afgelopen kwartaal.

Samenstelling ondernemersvertrouwen

Het MKB-ondernemersvertrouwen geeft de stemming van Nederlandse MKB-ondernemers weer. Per bedrijfstak wordt het ondernemersvertrouwen samengesteld op basis van vragen over recente ontwikkelingen en verwachtingen van de ondernemers zoals bijvoorbeeld de omzetontwikkeling. Deze vragen worden gesteld in de Conjunctuurenquête Nederland (COEN).
Het ondernemersvertrouwen Nederland wordt vervolgens samengesteld uit een gewogen gemiddelde van het vertrouwen per bedrijfstak. Het ondernemersvertrouwen geeft een indicatie van de richting waarin de Nederlandse economie zich naar verwachting zal ontwikkelen.

De nieuwste resultaten van de Conjunctuur Enquête Nederland voor het MKB zijn beschikbaar in MKB-StatLine, net als het MKB-Ondernemersvertrouwen.

Nederland telde in 2016 bijna 1,77 miljoen MKB-ondernemers. In 2015 waren dit er 1,75 miljoen. De stijging van 0,9 procent kwam vooral door een groei van het aantal vrouwelijke MKB-ondernemers. Het aantal vrouwelijke MKB-ondernemers steeg in 2016 met bijna 3 procent tot een totaal van 0,61 miljoen. Het aantal mannelijke MKB-ondernemers steeg in 2016 met 0,6 procent tot een totaal van 1,15 miljoen. Ongeveer een op de drie MKB-ondernemers was in 2016 een vrouw.

Aantal MKB-ondernemers met niet-westerse migratieachtergrond meest gestegen

Ruim 80 procent van de MKB-ondernemers had in 2016 een Nederlandse achtergrond. Vergeleken met 2015 groeide dit aantal nauwelijks (+0,8 procent). De grootste stijging deed zich in 2016 voor bij MKB-ondernemers met een niet-westerse migratieachtergrond. Hier steeg het aantal met bijna 6 procent van 151 duizend in 2015 naar 160 duizend in 2016. Het aantal MKB-ondernemers met een westerse migratieachtergrond nam in 2016 met 2,6 procent toe tot een totaal van bijna 178 duizend.

Vooral stijging van het aantal jongere MKB-ondernemers

Het aantal MBK-ondernemers van 29 jaar of jonger is in 2016 vergeleken met 2015 met 3,3 procent meer toegenomen dan het aantal MKB-ondernemers in de overige leeftijdsklassen. Het aantal MKB-ondernemers van 65 jaar of ouder steeg met 2,5 procent, de categorie van 45 tot 65 jaar met 2,2 procent, terwijl het aantal MKB-ondernemers van 30 tot 45 jaar zelfs met 0,9 procent afnam. Bijna de helft van het aantal MKB-ondernemers was in 2016 tussen de 45 en 65 jaar oud, tot de categorie 30 tot 45 jaar behoorde 31 procent van de MKB-ondernemers en de jongste (tot 30 jaar) en oudste MKB-ondernemers (65 jaar en ouder) waren elk goed voor een aandeel van 10 procent.

Nieuwe cijfers ondernemerskenmerken op MKB-Statline

Op MKB-Statline zijn nieuwe cijfers over ondernemerskenmerken gepubliceerd. De cijfers zijn nu up-to-date tot en met 2016. Er kan ingezoomd worden op verschillende grootteklassen en branches binnen het MKB.

 

In het eerste kwartaal van 2018 is het aantal MKB-bedrijven toegenomen: bijna 43 duizend bedrijven werden opgericht tegenover bijna 34 duizend opheffingen. Dit meldt het CBS op De Staat van het MKB.

Ga naar MKB StatLine voor de nieuwste cijfers.

In het eerste kwartaal van 2018 openden 42.910 MKB-bedrijven hun deuren. Dat is 5,3 procent meer dan een jaar eerder toen 40.735 bedrijven werden opgericht. Ruim 95 procent van de nieuwkomers zijn bedrijven met 1 werkzame persoon. In de bouw groeide het aantal nieuwe oprichtingen in het MKB vergeleken met het eerste kwartaal vorig jaar het hardst: er kwamen 4150 bouwbedrijven bij (+28,5 procent). Bij de vervoers- en opslagbederijven kwamen er 1475 bedrijven bij (+22,4 procent). In de groothandel en de financiële dienstverlening daarentegen daalde het aantal oprichtingen met respectievelijk 13,7 procent en 11,4 procent.

Het aantal opheffingen bij MKB-bedrijven groeide in vergelijking met het eerste kwartaal van 2017 met maar liefst 29,8 procent naar 33.940. In de financiële dienstverlening steeg het aantal opheffingen in het eerste kwartaal van 2018 met 89,3 procent naar 1940. Bovengemiddelde toename van het aantal opheffingen in het eerste kwartaal kwam tevens voor bij onder meer de industrie (+33,7 procent), detailhandel (+33,1 procent), vervoer en opslag (+41,7 procent). informatie en communicatie (43,5 procent) en de verhuur en handel in onroerend goed (43,8 procent).

Tabellen MKB StatLine:

Oprichtingen van bedrijven

Opheffingen van bedrijven

Fusies en overnames