Lindsey de Graaff – CBS Staat van het MKB

Eenmanszaken vormen grootste groep stoppers in tweede kwartaal 2025

Het aantal MKB-bedrijven in het tweede kwartaal van 2025 is met 1,2 procent gedaald ten opzichte van het eerste kwartaal in 2025. Vooral sectoren met een groot aandeel eenmanszaken laten een afname zien. De nieuwe cijfers zijn gepubliceerd op MKB Statline.

De business economy liet een daling van ruim 19 duizend bedrijven zien ten opzichte van het eerste kwartaal in 2025.
De zakelijke dienstverlening daalde met ruim 8 duizend bedrijven tussen het eerste en het tweede kwartaal van 2025.
Binnen deze categorie daalde de specialistische zakelijke dienstverlening met ruim 6 duizend bedrijven.
Alleen de branche financiële dienstverlening laat een stijging zien van 7,9 procent vergeleken met het eerste kwartaal van 2025.
Alle andere branches vertonen allemaal een afname.
De afname is vooral zichtbaar in sectoren met een groot aantal eenmanszaken, zoals zakelijke dienstverlening en handel.

Bekijk de tabel over MKB-bedrijven:

StatLine – Bedrijven; bedrijfstak (cbs.nl)

StatLine – Bedrijven; bedrijfsgrootte en rechtsvorm (cbs.nl)

Gebruik van kunstmatige intelligentie door mkb-bedrijven in 2024

Steeds meer mkb-bedrijven maken gebruik van kunstmatige intelligentie (AI; Artificial Intelligence). Vooral onder bedrijven met 100 tot 250 werkzame personen wint AI aan terrein: 35 procent van deze bedrijven past AI toe in hun bedrijfsvoering. Kleinere bedrijven blijven daarin achter. Zo maakt slechts 18 procent van de bedrijven met 10 tot 20 werkzame personen gebruik van AI. Dit meldt het CBS op basis van cijfers op MKB-Statline.

De ICT-sector is koploper in AI-toepassing met 50 procent van de mkb-bedrijven die AI gebruiken.
Ook bedrijven binnen de sector Informatie en communicatie – waar ook de ICT onder valt – maken veel gebruik van AI: 49 procent.
Specialistische zakelijke diensten volgen op afstand, met 25 procent van de bedrijven die AI inzetten.
Het gebruik van AI is het laagst in de sector Vervoer en opslag: slechts 3 procent van de mkb-bedrijven maakt daar gebruik van AI.

Bekijk de tabel over ICT gebruik bij MKB-bedrijven:

StatLine – ICT-gebruik bij bedrijven; bedrijfsgrootte, 2024

StatLine – ICT-gebruik bij kleine bedrijven; bedrijfstak en bedrijfsgrootte, 2024

Stijging van 3,3 procent in aantal MKB-bedrijven vergeleken met vorig jaar

Nederland telde bijna 2,4 miljoen MKB-bedrijven in het eerste kwartaal van 2025. Dit is een toename van 3,3 procent vergeleken met een jaar eerder. De nieuwe bedrijven zijn meestal eenmanszaken. De nieuwe cijfers zijn gepubliceerd op MKB Statline

In het eerste kwartaal van 2025 is het aantal MKB-bedrijven met ruim 25 duizend toegenomen ten opzichte van het vierde kwartaal van 2024.
Nederland telde 1,9 miljoen bedrijven met 1 werkzame persoon in het eerste kwartaal van 2025.
Hiervan zijn er bijna 447 duizend actief in de specialistische zakelijke dienstverlening.
Dit zijn er ruim 25 duizend meer, dan hetzelfde kwartaal in het voorgaande jaar.
De grootste toename in het aantal MKB-bedrijven is, vergeleken met het eerste kwartaal van het voorgaande jaar, na de zakelijke dienstverlening te zien in de bedrijfstakken gezondheids- en welzijnszorg (+9,8 duizend) en onderwijs (+5,2 duizend).

Bekijk de tabel over MKB-bedrijven:

StatLine – Bedrijven; bedrijfstak (cbs.nl)

StatLine – Bedrijven; bedrijfsgrootte en rechtsvorm (cbs.nl)

Lichte daling aandeel internationale handel door mkb

Het aandeel in de totale invoer en uitvoer in Nederland van mkb-bedrijven is in 2023 gedaald ten opzichte van 2022. Het aandeel van de invoer door mkb-bedrijven daalde bijna 6 procent en de uitvoer daalde met 2,5 procent. Dat meldt het CBS op de Staat van het mkb op basis van voorlopige cijfers over internationale handel op MKB-Statline.

Van het aandeel door mkb-bedrijven in de totale invoer kwam 41 procent van zelfstandige mkb-bedrijven en 59 procent door niet-zelfstandige mkb-bedrijven. Deze verdeling is ongeveer gelijk aan een jaar eerder.
Van het aandeel door mkb-bedrijven in de totale invoer kwam 16,5 procent van bedrijven met een sterke groei. Bij de uitvoer was datzelfde aandeel 19 procent. In beide gevallen was het grootste aandeel van bedrijven met een stabiele groei; bijna 60 procent. Deze verdeling is ongeveer gelijk aan een jaar eerder.
Van het aandeel door mkb-bedrijven in de totale invoer kwam 10 procent van bedrijven jonger dan 5 jaar. Bij de uitvoer was datzelfde aandeel bijna 10 procent. In beide gevallen was het grootste aandeel van bedrijven van tien jaar of ouder; 80 procent. Deze verdeling is gegroeid ten opzichte van een jaar eerder.

Bekijk hier de nieuwste cijfers over internationale handel

Eenmanszaak als rechtsvorm blijft populair

Het aantal bedrijven in de Business Economy is in het vierde kwartaal met een kleine 4 procent gestegen ten opzichte van dezelfde periode in het voorgaand jaar. Er zijn in totaal nu bijna 1,6 miljoen bedrijven. Dit is het hoogste aantal sinds het begin van de meting in 2007. Dit meldt het CBS op de Staat van het mkb en op MKB-Statline.

Veruit de meeste hiervan bestaan uit 1 werkzame persoon, dit zijn ruim 1,2 miljoen bedrijven.
Hiervan zijn er 538 duizend actief in de zakelijke dienstverlening.
Dit zijn er 29 duizend meer, dan het vergelijkbare kwartaal in het voorgaande jaar.
Bedrijven met 2 werkzame personen is met 765 bedrijven gestegen opzichte van het derde kwartaal in 2023 en tellen nu ruim 142 duizend bedrijven.
Hiervan zijn bijna 63 duizend bedrijven actief in de handel, vervoer en horeca.
Het aantal bedrijven in het middenbedrijf is vrijwel gelijk gebleven.
De meest gekozen rechtsvorm in het bedrijfsleven is de eenmanszaak, met ruim een miljoen bedrijven.
Na de eenmanszaak is de besloten vennootschap (BV) met 382 duizend bedrijven het populairst.

Bekijk de cijfers hier en hier op MKB-StatLine

Groei in R&D- uitgaven en werkgelegenheid in 2022

De uitgaven voor Research & Development (onderzoek en ontwikkeling) zijn in 2022 toegenomen naar 14.806 miljoen euro. In 2021 was dit 13.048 miljoen euro. Bij de bedrijven tot 50 werkzame personen zijn de R&D uitgaven in 2022 met 319 miljoen euro gegroeid ten opzichte van 2021. De grootste groei is met 1269 miljoen te zien bij het grootbedrijf (250 werkzame personen of meer). Dit meldt het CBS op de Staat van het mkb en op MKB-Statline

In de bedrijfstak Specialistische zakelijke dienstverlening zijn de R&D uitgaven in totaal met 200 miljoen euro gegroeid ten opzichte van 2021. De uitgaven in het middenbedrijf (50 tot 250 werkzame personen) steeg met 6 miljoen euro in 2022.
In de bedrijfstak Informatie en communicatie zijn de R&D uitgaven in totaal met 268 miljoen euro gegroeid ten opzichte van 2021. De uitgaven in het middenbedrijf steeg met 110 miljoen euro in 2022.
Het aantal werkzame personen in de R&D is in 2022 gegroeid naar ruim 191 duizend personen. Dit is een toename van bijna 14 duizend personen ten opzichte van 2021.
In de bedrijfstak Informatie en communicatie zijn in totaal 4707 werkzame personen in de R&D bijgekomen ten opzichte van 2021. Van alle bedrijfstakken in de business-economy is dit de grootste toename in R&D personeel.

Bekijk hier de cijfers over Research & development in het mkb.

Afname mkb werkgevers in de periode 2020-2023

In 2023 hebben ruim 151 duizend werkgevers in het midden- en klein bedrijf, hun personeelsbestand zien krimpen ten opzichte van 2020. Ruim 134 duizend mkb-werkgevers, daarentegen, zagen een groei in het aantal werknemers vergeleken met drie jaar geleden. Dit meldt het CBS op Staat van het MKB StatLine.

In de bedrijfstakken handel, bouwnijverheid vervoer en opslag, verhuur en handel van onroerend goed en de zakelijke dienstverlening was een vergelijkbare dynamiek te zien, waarbij het aantal mkb-werkgevers met een afname in het personeelsbestand groter was dan het aantal mkb-werkgevers met een toename in het aantal werknemers.
Bij ruim 34 duizend mkb-bedrijven in de bedrijfstak handel was er in 2023 sprake van afname in het aantal werknemers ten opzichte van drie jaar geleden. Van een toename was sprake bij ruim 30 duizend mkb-bedrijven.
In de bedrijfstak informatie en communicatie is de groei en krimp in werkgeverschap met bijna 6 duizend mkb-werkgevers nagenoeg gelijk gebleven.
Wel waren er bijna 2 duizend nieuwe mkb-werkgevers in 2022 ten opzichte van drie jaar geleden.
In de business economy zijn er ruim 143 duizend bedrijven gestart, deze zijn in 2020 in het register opgenomen.
Hiervan hadden ruim 130 duizend bedrijven 1 werkzame persoon.
Bijna 8,5 duizend waren startende bedrijven met groei. Dit wil zeggen dat er sinds de opname in het register in 2020 werkzame personen zijn bijgekomen. En 2,3 duizend startende bedrijven hadden te maken met krimp van het personeelsbestand.

Aantal bedrijven gegroeid in het tweede kwartaal 2024

Het aantal bedrijven in de Business Economy is in het tweede kwartaal met 10 procent gestegen ten opzichte van dezelfde periode in het voorgaand jaar. Er zijn in totaal nu ruim 1,5 miljoen bedrijven. Dit is het hoogste aantal sinds het begin van de meting in 2007. Dit meldt het CBS op de Staat van het mkb.

Veruit de meeste hiervan bestaan uit 1 werkzame persoon, dit zijn ruim 1,2 miljoen bedrijven.
Hiervan zijn er 524 duizend actief in de zakelijke dienstverlening.
Dit zijn er 66 duizend meer, dan het het vergelijkbare kwartaal in het voorgaande jaar.
De bedrijven met 2 werkzame personen zijn drie procent gestegen ten opzichte van het derde kwartaal in 2023 en tellen nu 140 duizend bedrijven.
Hiervan zijn bijna 63 duizend bedrijven actief in de handel, vervoer en horeca.
Het aantal bedrijven in het middenbedrijf is vrijwel gelijk gebleven.
De meest gekozen rechtsvorm is de eenmanszaak, met ruim een miljoen bedrijven.
Na de eenmanszaak is de besloten vennootschap (BV) met 375 duizend bedrijven het populairst.

Bekijk de cijfers hier en hier op MKB-StatLine

Hoogste aantal bedrijfsoprichtingen sinds 2011

In 2022 werden bijna 95 duizend bedrijven opgeheven en bijna 160 duizend bedrijven opgericht. Met een totaal van ruim 1,5 miljoen bedrijven in de Business Economy komt dit op een churnrate van ongeveer 16,5 procent. De churnrate geeft een beeld van de verversingsgraad van de bedrijvenpopulatie en is gelijk aan de som van het aantal oprichtingen en aantal opheffingen gedeeld door de totale bedrijvenpopulatie.
Dat meldt het CBS op de staat van het mkb.

De churnrate was in 2022 het hoogst in de bedrijfstakken verhuur en overige zakelijke diensten (bijna 23 procent), vervoer en opslag ( ruim 21 procent) en delfstoffenwinning (bijna 21 procent).
De grootste groei in churnrate is te zien bij de branche delfstoffenwinning. Dit is met bijna 6 procentpunt toegenomen ten opzichten van 2021.
In de branche specialistische zakelijke diensten is het hoogst aantal bedrijven opgericht ( bijna 42 duizend)
Daar staat tegenover dat ook het aantal opheffingen in de branche specialistische zakelijke diensten het hoogst zijn (bijna 26 duizend)

Bekijk de cijfers over bedrijvendynamiek MKB en overleving

Record aantal bedrijfsoprichtingen tweede kwartaal 2023

In het tweede kwartaal van 2023 werden bijna 6 duizend mkb-bedrijven opgericht. Dit is het hoogst aantal oprichtingen sinds het begin van de meting in 2007. Er werden in het tweede kwartaal van 2023 ruim 29 duizend bedrijven opgeheven. Dit is een lichte toename van 355 opgeheven bedrijven ten opzichte van het vergelijkbare kwartaal in het voorgaande jaar. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek op de Staat van het mkb*.

Het merendeel van de oprichtingen en opheffingen bestond uit bedrijven met 1 werkzame persoon. Van het totale aantal oprichtingen was dat 93 procent. Van het totale aantal opheffingen was 86 procent een bedrijf met 1 werkzame persoon
De meeste oprichtingen in het mkb betroffen bedrijven in de bedrijfstak specialistische zakelijke dienstverlening (bijna 13 duizend). Ook in de handel werden er in het tweede kwartaal 2023 relatief veel bedrijven opgericht (ongeveer 8.5 duizend).
In de bedrijfstak specialistische zakelijke diensten vonden de meeste opheffingen plaats (ruim 5 duizend). Vergeleken met het hetzelfde kwartaal van het voorgaande jaar is dit een lichte daling van 1 procent.

*op basis van voorlopige cijfers

Bekijk hier de cijfers over de oprichtingen en opheffingen in het mkb.