Author: Redactie SvhMKB ^MV

Begin vierde kwartaal van dit jaar telde Nederland 1,82 miljoen MKB-bedrijven. Dit is een toename van bijna 36 duizend bedrijven (2,0 procent) vergeleken met een kwartaal eerder. In een jaar tijd (vergeleken met begin vierde kwartaal 2018) zijn er in totaal 102 duizend (+5,9 procent) MKB-bedrijven bijgekomen. Deze nieuwe bedrijfscijfers zijn vandaag op MKB-statline gepubliceerd.

Kleinbedrijf groeit het hardst

Vergeleken met het derde kwartaal van dit jaar groeide het aantal bedrijven in het kleinbedrijf in het vierde kwartaal met 2,0 procent (+35,8 duizend) het hardst. Middelgrote bedrijven namen in deze periode in aantal met 1,1 procent (+125) toe, terwijl het aantal grote bedrijven een toename met 1,7 procent (+55) te zien gaf. De groei van het aantal bedrijven in het kleinbedrijf is voor 95 procent voor rekening van eenmansbedrijven.

Bedrijfssectoren met hoogste groei

De sectoren waar het aantal MKB-bedrijven begin vierde kwartaal van dit jaar met meer dan 4 duizend toenam vergeleken met begin derde kwartaal zijn de specialistische zakelijke dienstverlening (+6945), de bouw (+5500), de handel (+4510) en de gezondheids- en welzijnszorg (+4055).

 

Naar de nieuwe cijfers:
Aantal bedrijven naar bedrijfstak
Aantal bedrijven naar bedrijfsgrootte en rechtsvorm

In het derde kwartaal zijn er 751 MKB-bedrijven in de business economy failliet verklaard, één meer dan in het tweede kwartaal. In totaal waren er bijna 3,6 duizend personen werkzaam bij de bedrijven die in het derde kwartaal failliet gingen, 4,2 procent minder dan bij de in het tweede kwartaal gefailleerde MKB-bedrijven. Dit blijkt uit de nieuwe MKB-faillissementscijfers die vandaag op de Staat van het MKB zijn gepubliceerd.

Meer handels- en bouwbedrijven failliet

In het derde kwartaal groeide vooral het aantal MKB-faillissementen in de handel (+24) en de bouw (+19). Minder faillissementen vergeleken met het tweede kwartaal kwamen voor in het MKB van de specialistische dienstverlening (-37), de horeca (-11) en de verhuur en overige zakelijke dienstverlening (-10).

Bij faillissementen in de handel meeste werkzame personen betrokken
Bij de faillissementen in het MKB van de handel in het derde kwartaal waren in totaal 925 werkzame personen betrokken. Dit is ruim een kwart van het totaal aantal werkzame personen betrokken bij de MKB-faillissementen in de business-economy. Andere sectoren waar MKB-faillissementen in het derde kwartaal veel werkzame personen raakten, zijn de industrie (762 werkzame personen), vervoer en opslag (410 werkzame personen) en verhuur en overige zakelijke dienstverlening (408 werkzame personen).

In derde kwartaal gefailleerde MKB-bedrijven gemiddeld 9,3 jaar oud

Van de 751 MKB-bedrijven in de business economy die in het derde kwartaal failliet gingen was de gemiddelde bedrijfsleeftijd op het moment van faillissement 9,3 jaar. Gemiddeld het oudst op het moment van faillissement waren bedrijven in water en afvalbeheer (23,1 jaar), verhuur en handel in onroerend goed (17,4 jaar) en industrie (11,5 jaar). Gemiddeld het jongst waren bedrijven in de horeca (6 jaar).

Bekijk de cijfers op MKB-Statline

Het economisch beeld van het MKB is in het derde kwartaal van dit jaar in vergelijking met het tweede kwartaal duidelijk verslechterd. Stond in het tweede kwartaal nog de helft van de twaalf indicatoren van de conjunctuurklok in het groene kwadrant, begin derde kwartaal was dit nog maar bij een derde het geval. Alle zes verwachtingsindicatoren en drie reële indicatoren namen af en staan nu in het oranje kwadrant.

Indicatoren die zich in het oranje of groene kwadrant bevinden hebben een ontwikkeling boven hun trendniveau waarbij groen vergeleken met het vorige kwartaal wijst op een toename en oranje op een afname van de indicator.

Laat de MKB-klok zelf lopen of filter op indicatoren

Stemmingsindicatoren conjunctuurklok volledig oranje gekleurd

Alle zes stemmingsindicatoren in de MKB-conjunctuurklok lieten begin derde kwartaal een daling zien en staan daardoor in het oranje kwadrant. Begin tweede kwartaal waren er nog twee stemmingsindicatoren die verbeterden en daardoor groen gekleurd waren (door MKB-ondernemers verwachte exportontwikkeling en het MKB-ondernemersvertrouwen). Stemmingsindicatoren die na een afname in het tweede kwartaal ook in het derde kwartaal verslechterden zijn de MKB-vacature-indicator, de verwachte economische ontwikkeling, het financiële vertrouwen onder MKB’ers en de onder consumenten gemeten consumptie-indicator.

Helft van de zes reële indicatoren afgenomen

De helft van de zes reële conjunctuurindicatoren in de MKB-conjunctuurklok is in het derde kwartaal verslechterd en staat daardoor in het oranje kwadrant. Zo verslechterde de omzetontwikkeling van het MKB, waren er meer faillissementen en minder vacatures, terwijl het BBP zich wel positief ontwikkelde evenals de binnenlandse consumptie en de aankopen van duurzame goederen.

MKB-klok toegelicht

De MKB-conjunctuurklok is door het CBS ontwikkeld in het kader van het programma De Staat van het MKB in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken en het Nederlands Comité voor Ondernemerschap. Begin mei 2017 werd de MKB-conjunctuurklok voor het eerst gepubliceerd. De update voor het vierde kwartaal van 2019 wordt begin december 2019 verwacht.

Aan het eind van het tweede kwartaal dit jaar stonden er 161 duizend vacatures open in het midden- en kleinbedrijf (MKB). Dat was 54,8 procent van alle openstaande vacatures op dat moment in Nederland. Het aantal openstaande vacatures in het MKB was eind tweede kwartaal ruim 9 procent hoger dan eind tweede kwartaal 2018. Dat is duidelijk minder dan de stijging in het eerste kwartaal. Toen steeg het aantal MKB-vacatures nog met bijna 18 procent. Dit meldt het CBS in De Staat van het MKB.

Bij het kleinbedrijf (tot 50 werkzame personen) stonden in het tweede kwartaal 2019 ruim 107 duizend vacatures open, 8,8 procent meer dan een jaar eerder. In het middenbedrijf (50 tot 250 werkzame personen) nam het aantal openstaande vacatures in deze periode met 9,8 procent toe tot bijna 54 duizend. In het grootbedrijf (250 of meer werkzame personen) stonden aan het einde van het tweede kwartaal bijna 133 duizend vacatures open, een stijging van 17,3 procent.
Hiermee kwam het totaal aantal openstaande vacatures in Nederland aan het einde van het tweede kwartaal uit op bijna 294 duizend, ruim 33 duizend meer dan het tweede kwartaal van vorig jaar.

Aantal MKB-vacatures groeit het hardst in gezondheids- en welzijnszorg

De gezondheids- en welzijnszorg is de sector met in het tweede kwartaal de grootste vacaturegroei in het MKB. Eind tweede kwartaal stonden hier in het MKB 11,6 duizend vacatures open, bijna 20 procent meer dan eind tweede kwartaal 2018. In de commerciële sector groeide alleen het aantal MKB-vacatures in de zakelijke dienstverlening (+15,2 procent) bovengemiddeld. Het aantal vacatures in het MKB van de bouw (+8,7 procent), industrie (+7,5 procent en vooral de handel (+2,9 procent) bleef onder de gemiddeld gemeten groei in het MKB (+9,2 procent).

Bekijk de nieuwste cijfers op MKB StatLine

Het aantal MKB-bedrijven in de business economy (bedrijfsleven, exclusief financiële instellingen) dat op 1 januari van dit jaar 10 jaar of ouder was, is 467 duizend. Dit is 41,2 procent van het totaal aantal MKB-bedrijven op deze peildatum. Vijf jaar eerder (in 2014) was 37 procent van de MKB-bedrijven 10 jaar of ouder. Dit blijkt uit cijfers van de MKB-tabel “Bedrijven; bedrijfstak, grootteklasse, leeftijd” die vandaag in de Staat van het MKB op MKB-Statline is gepubliceerd. Vandaag is ook de tabel “Bedrijven; bedrijfstak, groeicategorie, leeftijd” gepubliceerd. In deze laatste tabel worden bedrijven ingedeeld in groeicategorieën (sterke/ matige groei/krimp) gebaseerd op de ontwikkeling van het gemiddeld aantal werknemers in een jaar in vergelijking met 3 jaar eerder.

Twintig procent MKB-bedrijven jonger dan drie jaar

Het aantal MKB-bedrijven in de business economy jonger dan 3 jaar bedroeg begin 2019 234 duizend. Dat is 20,6 procent van het totaal aantal MKB bedrijven. Op basis van leeftijd vormden begin dit jaar MKB-bedrijven in de leeftijd van 3 tot 5 jaar de kleinste groep (14,3 procent).
In het grootbedrijf van de business economy was 81 procent van de bedrijven begin dit jaar 10 jaar of ouder. Er waren op dat moment 60 grootbedrijven jonger dan drie jaar (3,2 procent van het totaal aantal grootbedrijven).

In alle bedrijfstakken zijn bedrijven van 10 jaar of ouder de grootste groep

In alle takken van de business economy vormden MKB-bedrijven van 10 jaar of ouder begin dit jaar veruit de grootste groep bedrijven. In de industrie was op dat moment zelfs meer dan de helft van de MKB-bedrijven 10 jaar of ouder (51,1 procent). In de bouw en de handel had ongeveer 47 procent van de MKB-bedrijven deze leeftijd. MKB-bedrijven jonger dan 3 jaar waren er begin dit jaar vooral in de verhuur en overige zakelijke diensten (25,0 procent) en bij bedrijven actief in vervoer en opslag (24,4 procent).

Nederland telde in 2017 ruim 1,81 miljoen MKB-ondernemers. In 2016 waren dit er bijna 1,77 miljoen. De stijging van 2,4 procent kwam vooral door een groei van het aantal vrouwelijke MKB-ondernemers. Het aantal vrouwelijke MKB-ondernemers steeg in 2017 met 3,8 procent tot een totaal van 0,64 miljoen. Het aantal mannelijke MKB-ondernemers steeg in 2017 met 1,7 procent tot een totaal van 1,18 miljoen. Ongeveer een op de drie MKB-ondernemers was in 2017 een vrouw.

Nieuwe cijfers ondernemerskenmerken op MKB-Statline

Op MKB-Statline zijn vandaag nieuwe cijfers over ondernemerskenmerken gepubliceerd. De cijfers zijn nu up-to-date tot en met 2017. Er kan ingezoomd worden op verschillende persoonskenmerken, grootteklassen en branches binnen het MKB.

Het economisch beeld van het MKB is in het tweede kwartaal van dit jaar in vergelijking met het eerste kwartaal licht verbeterd. Stonden in het eerste kwartaal vijf van de twaalf indicatoren van de conjunctuurklok in het groene kwadrant, begin tweede kwartaal waren dat er zes. Vooral de reële indicatoren verbeterden en stonden daardoor begin tweede kwartaal veelal in het groen, terwijl de sentimentsindicatoren juist overwegend lager stonden en daardoor vooral oranje kleurden. Aan het begin van het vierde kwartaal vorig jaar stonden in totaal slechts twee indicatoren in het groene kwadrant.

Indicatoren die zich in het oranje of groene kwadrant bevinden hebben een ontwikkeling boven hun trendniveau waarbij groen vergeleken met het vorige kwartaal wijst op een toename en oranje op een afname van de indicator.

Laat de MKB-klok zelf lopen of filter op indicatoren

Vier van de zes reële indicatoren verbeterd

De meeste reële conjunctuurindicatoren in de MKB-conjunctuurklok hebben zich in het tweede kwartaal verbeterd en staan daardoor in het groene kwadrant. Zo verbeterde de omzetontwikkeling van het MKB, waren er minder faillissementen en meer vacatures, terwijl het BBP zich eveneens gunstig ontwikkelde. De enige twee reële indicatoren die begin tweede kwartaal een negatieve ontwikkeling lieten zien waren de binnenlandse consumptie en de aankopen van duurzame goederen.

Stemmingsindicatoren conjunctuurklok blijven vooral oranje gekleurd

Van de zes stemmingsindicatoren in de MKB-conjunctuurklok lieten er vier begin tweede kwartaal een daling zien en staan daardoor in het oranje kwadrant. In het eerste kwartaal ontwikkelde ook al een meerderheid van de stemmingsindicatoren (vijf van de zes) zich negatief. Stemmingsindicatoren die zich in het tweede kwartaal wel verbeterden en van het oranje naar het groene kwadrant gingen, waren de MKB-exportontwikkeling en het MKB-ondernemersvertrouwen. De MKB-vacature-indicator verslechterde daarentegen in het tweede kwartaal en ging van het groene naar het oranje kwadrant. De economische ontwikkeling, het financiële vertrouwen onder MKB’ers en de onder consumenten gemeten consumptie-indicator zijn begin tweede kwartaal verder afgenomen en blijven daardoor in het oranje kwadrant.

MKB-klok toegelicht

De MKB-conjunctuurklok is door het CBS ontwikkeld in het kader van het programma De Staat van het MKB in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken en het Nederlands Comité voor Ondernemerschap. Begin mei 2017 werd de MKB-conjunctuurklok voor het eerst gepubliceerd. De update voor het derde kwartaal van 2019 wordt begin september 2019 verwacht.

Aan het eind van het eerste kwartaal dit jaar stonden er ongeveer 157 duizend vacatures open in het midden- en kleinbedrijf (MKB). Dat was 56,1 procent van alle openstaande vacatures op dat moment in Nederland. Het aantal openstaande vacatures in het MKB was eind eerste kwartaal bijna 18 procent hoger dan eind eerste kwartaal 2018. Dit meldt het CBS in De Staat van het MKB.

Bij het kleinbedrijf (tot 50 werkzame personen) stonden in het eerste kwartaal 2019 ruim 103 duizend vacatures open, 18,3 procent meer dan een jaar eerder. In het middenbedrijf (50 tot 250 werkzame personen) nam het aantal openstaande vacatures in deze periode met 16,2 procent toe tot ruim 53 duizend. In het grootbedrijf (250 of meer werkzame personen) stonden aan het einde van het eerste kwartaal ruim 122 duizend vacatures open, een stijging van 16,8 procent.
Hiermee kwam het totaal aantal openstaande vacatures in Nederland aan het einde van het eerste kwartaal uit op bijna 279 duizend, 41 duizend meer dan het eerste kwartaal van vorig jaar.

Aantal MKB-vacatures groeit het hardst in de industrie

De industrie was in het eerste kwartaal de bedrijfstak met de grootste vacaturegroei in het MKB. Eind eerste kwartaal stonden hier bijna 16 duizend vacatures open, ruim een kwart meer dan eind eerste kwartaal 2018. Bedrijfstakken waar het aantal vacatures in het MKB in deze periode ook hard steeg, waren de bouw (+20,2 procent), de gezondheids- en welzijnszorg (+18,9 procent) en de zakelijke dienstverlening (+18,7 procent). Relatief laag was de vacaturegroei in het MKB van de handel (+13,1 procent). Binnen de industrie lieten de microbedrijven (tot 10 werkzame personen) in het eerste kwartaal de hoogste vacaturegroei zien (+42,1 procent). Ook in de bouw groeide het aantal openstaande vacatures bij microbedrijven (+37,5 procent) het hardst. Opvallend in het eerste kwartaal was de grote groei van het aantal vacatures bij het grootbedrijf van de handel (+29,1 procent).

Bekijk de nieuwste cijfers op MKB StatLine

Het kleinbedrijf heeft in 2017 voor 14,6 miljard euro in materiële vaste activa geïnvesteerd. Dit is een toename van 21,5 procent ten opzichte van 2016. De investeringen van het middenbedrijf (+8,3 procent) en grootbedrijf (+4,5 procent) groeiden in deze periode minder hard. Dit meldt het CBS in de Staat van het MKB.

In totaal investeerde het bedrijfsleven (excl. financiële instellingen) in 2017 voor 51,9 miljard euro in materiële vaste activa, 9,9 procent meer dan in 2016. Van de totale investeringen werd 28,2 procent gedaan door het kleinbedrijf, 27,4 procent door het middenbedrijf en het grootbedrijf had met 44,3 procent van de investeringen veruit het grootste aandeel.

Meest geïnvesteerd in vervoermiddelen

Ruim 27 procent van de totale investeringen van het bedrijfsleven in 2017 had betrekking op vervoermiddelen. In machines en installaties (25,3 procent) en bedrijfsgebouwen (25 procent) werd in 2017 eveneens stevig geïnvesteerd. Het kleinbedrijf investeerde het meest in bedrijfsgebouwen (34,2 procent), vervoermiddelen(28,5 procent) en machines en installaties (18,9 procent) kwamen op plek twee en drie.

Naar sectoren bezien was de industrie in 2017 de grootste investeerder in materiële vaste activa (17 procent), gevolgd door de sectoren: verhuur van roerende goederen en overige zakelijke diensten (13,7 procent), handel (13,2 procent) en verhuur en handel in onroerend goed (eveneens 13,2 procent).

Bekijk de cijfers op MKB-StatLine

Het MKB in Nederland telde in 2015 323 duizend werkgevers, bedrijven met personeel. Van deze werkgevers had bijna 42 procent (135 duizend) drie jaar later (2018), meer personeel dan in 2015. Bijna 39 procent (125 duizend) daarentegen zag de personeelssterkte in deze periode afnemen. Dit blijkt uit cijfers van het CBS, vandaag gepubliceerd voor de Staat van het MKB.

Personeelsgroei vooral bij middelgrote bedrijven

In 2015 waren er in totaal bijna 326 duizend bedrijven met personeel. Ruim 312 duizend (95,8 procent) behoorde tot het kleinbedrijf, 10,7 duizend (3,3 procent) tot het middenbedrijf en 2,9 duizend (0,9 procent) tot het grootbedrijf. Werkgevers met personeelsgroei in de periode 2015-2018 kwamen relatief het meest voor in het middenbedrijf (56,2 procent) en het grootbedrijf (50,1 procent). Bij het kleinbedrijf waren de groeiers in personeel met 41,4 procent in de minderheid. Afname van de personeelssterkte kwam in de periode 2015-2018 naar verhouding het minst voor bij middelgrote bedrijven (35,7 procent) en het meest bij het grootbedrijf (43,0 procent). Bij het kleinbedrijf daalde de personeelssterkte in deze periode bij 38,9 procent van de werkgevers.

Bij bijna helft MKB-bedrijven industrie personeelssterkte gestegen

Het percentage MKB-werkgevers met personeelsgroei in de periode 2015-2018 viel wat bedrijfstakken betreft het hoogst uit in de industrie (49,1 procent). Vooral de middelgrote industriële werkgevers scoorden hoog (58,2 procent). Personeelsgroei werd relatief het minst gerealiseerd in het MBK van de financiële dienstverlening. Hier groeide bij 25,3 procent van de MKB-bedrijven de personeelssterkte.

Bekijk de cijfers op MKB-StatLine