Author: Redactie SvhMKB ^MV

Aan het eind van het tweede kwartaal dit jaar stonden er 161 duizend vacatures open in het midden- en kleinbedrijf (MKB). Dat was 54,8 procent van alle openstaande vacatures op dat moment in Nederland. Het aantal openstaande vacatures in het MKB was eind tweede kwartaal ruim 9 procent hoger dan eind tweede kwartaal 2018. Dat is duidelijk minder dan de stijging in het eerste kwartaal. Toen steeg het aantal MKB-vacatures nog met bijna 18 procent. Dit meldt het CBS in De Staat van het MKB.

Bij het kleinbedrijf (tot 50 werkzame personen) stonden in het tweede kwartaal 2019 ruim 107 duizend vacatures open, 8,8 procent meer dan een jaar eerder. In het middenbedrijf (50 tot 250 werkzame personen) nam het aantal openstaande vacatures in deze periode met 9,8 procent toe tot bijna 54 duizend. In het grootbedrijf (250 of meer werkzame personen) stonden aan het einde van het tweede kwartaal bijna 133 duizend vacatures open, een stijging van 17,3 procent.
Hiermee kwam het totaal aantal openstaande vacatures in Nederland aan het einde van het tweede kwartaal uit op bijna 294 duizend, ruim 33 duizend meer dan het tweede kwartaal van vorig jaar.

Aantal MKB-vacatures groeit het hardst in gezondheids- en welzijnszorg

De gezondheids- en welzijnszorg is de sector met in het tweede kwartaal de grootste vacaturegroei in het MKB. Eind tweede kwartaal stonden hier in het MKB 11,6 duizend vacatures open, bijna 20 procent meer dan eind tweede kwartaal 2018. In de commerciële sector groeide alleen het aantal MKB-vacatures in de zakelijke dienstverlening (+15,2 procent) bovengemiddeld. Het aantal vacatures in het MKB van de bouw (+8,7 procent), industrie (+7,5 procent en vooral de handel (+2,9 procent) bleef onder de gemiddeld gemeten groei in het MKB (+9,2 procent).

Bekijk de nieuwste cijfers op MKB StatLine

Het aantal MKB-bedrijven in de business economy (bedrijfsleven, exclusief financiële instellingen) dat op 1 januari van dit jaar 10 jaar of ouder was, is 467 duizend. Dit is 41,2 procent van het totaal aantal MKB-bedrijven op deze peildatum. Vijf jaar eerder (in 2014) was 37 procent van de MKB-bedrijven 10 jaar of ouder. Dit blijkt uit cijfers van de MKB-tabel “Bedrijven; bedrijfstak, grootteklasse, leeftijd” die vandaag in de Staat van het MKB op MKB-Statline is gepubliceerd. Vandaag is ook de tabel “Bedrijven; bedrijfstak, groeicategorie, leeftijd” gepubliceerd. In deze laatste tabel worden bedrijven ingedeeld in groeicategorieën (sterke/ matige groei/krimp) gebaseerd op de ontwikkeling van het gemiddeld aantal werknemers in een jaar in vergelijking met 3 jaar eerder.

Twintig procent MKB-bedrijven jonger dan drie jaar

Het aantal MKB-bedrijven in de business economy jonger dan 3 jaar bedroeg begin 2019 234 duizend. Dat is 20,6 procent van het totaal aantal MKB bedrijven. Op basis van leeftijd vormden begin dit jaar MKB-bedrijven in de leeftijd van 3 tot 5 jaar de kleinste groep (14,3 procent).
In het grootbedrijf van de business economy was 81 procent van de bedrijven begin dit jaar 10 jaar of ouder. Er waren op dat moment 60 grootbedrijven jonger dan drie jaar (3,2 procent van het totaal aantal grootbedrijven).

In alle bedrijfstakken zijn bedrijven van 10 jaar of ouder de grootste groep

In alle takken van de business economy vormden MKB-bedrijven van 10 jaar of ouder begin dit jaar veruit de grootste groep bedrijven. In de industrie was op dat moment zelfs meer dan de helft van de MKB-bedrijven 10 jaar of ouder (51,1 procent). In de bouw en de handel had ongeveer 47 procent van de MKB-bedrijven deze leeftijd. MKB-bedrijven jonger dan 3 jaar waren er begin dit jaar vooral in de verhuur en overige zakelijke diensten (25,0 procent) en bij bedrijven actief in vervoer en opslag (24,4 procent).

Nederland telde in 2017 ruim 1,81 miljoen MKB-ondernemers. In 2016 waren dit er bijna 1,77 miljoen. De stijging van 2,4 procent kwam vooral door een groei van het aantal vrouwelijke MKB-ondernemers. Het aantal vrouwelijke MKB-ondernemers steeg in 2017 met 3,8 procent tot een totaal van 0,64 miljoen. Het aantal mannelijke MKB-ondernemers steeg in 2017 met 1,7 procent tot een totaal van 1,18 miljoen. Ongeveer een op de drie MKB-ondernemers was in 2017 een vrouw.

Nieuwe cijfers ondernemerskenmerken op MKB-Statline

Op MKB-Statline zijn vandaag nieuwe cijfers over ondernemerskenmerken gepubliceerd. De cijfers zijn nu up-to-date tot en met 2017. Er kan ingezoomd worden op verschillende persoonskenmerken, grootteklassen en branches binnen het MKB.

Het economisch beeld van het MKB is in het tweede kwartaal van dit jaar in vergelijking met het eerste kwartaal licht verbeterd. Stonden in het eerste kwartaal vijf van de twaalf indicatoren van de conjunctuurklok in het groene kwadrant, begin tweede kwartaal waren dat er zes. Vooral de reële indicatoren verbeterden en stonden daardoor begin tweede kwartaal veelal in het groen, terwijl de sentimentsindicatoren juist overwegend lager stonden en daardoor vooral oranje kleurden. Aan het begin van het vierde kwartaal vorig jaar stonden in totaal slechts twee indicatoren in het groene kwadrant.

Indicatoren die zich in het oranje of groene kwadrant bevinden hebben een ontwikkeling boven hun trendniveau waarbij groen vergeleken met het vorige kwartaal wijst op een toename en oranje op een afname van de indicator.

Laat de MKB-klok zelf lopen of filter op indicatoren

Vier van de zes reële indicatoren verbeterd

De meeste reële conjunctuurindicatoren in de MKB-conjunctuurklok hebben zich in het tweede kwartaal verbeterd en staan daardoor in het groene kwadrant. Zo verbeterde de omzetontwikkeling van het MKB, waren er minder faillissementen en meer vacatures, terwijl het BBP zich eveneens gunstig ontwikkelde. De enige twee reële indicatoren die begin tweede kwartaal een negatieve ontwikkeling lieten zien waren de binnenlandse consumptie en de aankopen van duurzame goederen.

Stemmingsindicatoren conjunctuurklok blijven vooral oranje gekleurd

Van de zes stemmingsindicatoren in de MKB-conjunctuurklok lieten er vier begin tweede kwartaal een daling zien en staan daardoor in het oranje kwadrant. In het eerste kwartaal ontwikkelde ook al een meerderheid van de stemmingsindicatoren (vijf van de zes) zich negatief. Stemmingsindicatoren die zich in het tweede kwartaal wel verbeterden en van het oranje naar het groene kwadrant gingen, waren de MKB-exportontwikkeling en het MKB-ondernemersvertrouwen. De MKB-vacature-indicator verslechterde daarentegen in het tweede kwartaal en ging van het groene naar het oranje kwadrant. De economische ontwikkeling, het financiële vertrouwen onder MKB’ers en de onder consumenten gemeten consumptie-indicator zijn begin tweede kwartaal verder afgenomen en blijven daardoor in het oranje kwadrant.

MKB-klok toegelicht

De MKB-conjunctuurklok is door het CBS ontwikkeld in het kader van het programma De Staat van het MKB in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken en het Nederlands Comité voor Ondernemerschap. Begin mei 2017 werd de MKB-conjunctuurklok voor het eerst gepubliceerd. De update voor het derde kwartaal van 2019 wordt begin september 2019 verwacht.

Aan het eind van het eerste kwartaal dit jaar stonden er ongeveer 157 duizend vacatures open in het midden- en kleinbedrijf (MKB). Dat was 56,1 procent van alle openstaande vacatures op dat moment in Nederland. Het aantal openstaande vacatures in het MKB was eind eerste kwartaal bijna 18 procent hoger dan eind eerste kwartaal 2018. Dit meldt het CBS in De Staat van het MKB.

Bij het kleinbedrijf (tot 50 werkzame personen) stonden in het eerste kwartaal 2019 ruim 103 duizend vacatures open, 18,3 procent meer dan een jaar eerder. In het middenbedrijf (50 tot 250 werkzame personen) nam het aantal openstaande vacatures in deze periode met 16,2 procent toe tot ruim 53 duizend. In het grootbedrijf (250 of meer werkzame personen) stonden aan het einde van het eerste kwartaal ruim 122 duizend vacatures open, een stijging van 16,8 procent.
Hiermee kwam het totaal aantal openstaande vacatures in Nederland aan het einde van het eerste kwartaal uit op bijna 279 duizend, 41 duizend meer dan het eerste kwartaal van vorig jaar.

Aantal MKB-vacatures groeit het hardst in de industrie

De industrie was in het eerste kwartaal de bedrijfstak met de grootste vacaturegroei in het MKB. Eind eerste kwartaal stonden hier bijna 16 duizend vacatures open, ruim een kwart meer dan eind eerste kwartaal 2018. Bedrijfstakken waar het aantal vacatures in het MKB in deze periode ook hard steeg, waren de bouw (+20,2 procent), de gezondheids- en welzijnszorg (+18,9 procent) en de zakelijke dienstverlening (+18,7 procent). Relatief laag was de vacaturegroei in het MKB van de handel (+13,1 procent). Binnen de industrie lieten de microbedrijven (tot 10 werkzame personen) in het eerste kwartaal de hoogste vacaturegroei zien (+42,1 procent). Ook in de bouw groeide het aantal openstaande vacatures bij microbedrijven (+37,5 procent) het hardst. Opvallend in het eerste kwartaal was de grote groei van het aantal vacatures bij het grootbedrijf van de handel (+29,1 procent).

Bekijk de nieuwste cijfers op MKB StatLine

Het kleinbedrijf heeft in 2017 voor 14,6 miljard euro in materiële vaste activa geïnvesteerd. Dit is een toename van 21,5 procent ten opzichte van 2016. De investeringen van het middenbedrijf (+8,3 procent) en grootbedrijf (+4,5 procent) groeiden in deze periode minder hard. Dit meldt het CBS in de Staat van het MKB.

In totaal investeerde het bedrijfsleven (excl. financiële instellingen) in 2017 voor 51,9 miljard euro in materiële vaste activa, 9,9 procent meer dan in 2016. Van de totale investeringen werd 28,2 procent gedaan door het kleinbedrijf, 27,4 procent door het middenbedrijf en het grootbedrijf had met 44,3 procent van de investeringen veruit het grootste aandeel.

Meest geïnvesteerd in vervoermiddelen

Ruim 27 procent van de totale investeringen van het bedrijfsleven in 2017 had betrekking op vervoermiddelen. In machines en installaties (25,3 procent) en bedrijfsgebouwen (25 procent) werd in 2017 eveneens stevig geïnvesteerd. Het kleinbedrijf investeerde het meest in bedrijfsgebouwen (34,2 procent), vervoermiddelen(28,5 procent) en machines en installaties (18,9 procent) kwamen op plek twee en drie.

Naar sectoren bezien was de industrie in 2017 de grootste investeerder in materiële vaste activa (17 procent), gevolgd door de sectoren: verhuur van roerende goederen en overige zakelijke diensten (13,7 procent), handel (13,2 procent) en verhuur en handel in onroerend goed (eveneens 13,2 procent).

Bekijk de cijfers op MKB-StatLine

Het MKB in Nederland telde in 2015 323 duizend werkgevers, bedrijven met personeel. Van deze werkgevers had bijna 42 procent (135 duizend) drie jaar later (2018), meer personeel dan in 2015. Bijna 39 procent (125 duizend) daarentegen zag de personeelssterkte in deze periode afnemen. Dit blijkt uit cijfers van het CBS, vandaag gepubliceerd voor de Staat van het MKB.

Personeelsgroei vooral bij middelgrote bedrijven

In 2015 waren er in totaal bijna 326 duizend bedrijven met personeel. Ruim 312 duizend (95,8 procent) behoorde tot het kleinbedrijf, 10,7 duizend (3,3 procent) tot het middenbedrijf en 2,9 duizend (0,9 procent) tot het grootbedrijf. Werkgevers met personeelsgroei in de periode 2015-2018 kwamen relatief het meest voor in het middenbedrijf (56,2 procent) en het grootbedrijf (50,1 procent). Bij het kleinbedrijf waren de groeiers in personeel met 41,4 procent in de minderheid. Afname van de personeelssterkte kwam in de periode 2015-2018 naar verhouding het minst voor bij middelgrote bedrijven (35,7 procent) en het meest bij het grootbedrijf (43,0 procent). Bij het kleinbedrijf daalde de personeelssterkte in deze periode bij 38,9 procent van de werkgevers.

Bij bijna helft MKB-bedrijven industrie personeelssterkte gestegen

Het percentage MKB-werkgevers met personeelsgroei in de periode 2015-2018 viel wat bedrijfstakken betreft het hoogst uit in de industrie (49,1 procent). Vooral de middelgrote industriële werkgevers scoorden hoog (58,2 procent). Personeelsgroei werd relatief het minst gerealiseerd in het MBK van de financiële dienstverlening. Hier groeide bij 25,3 procent van de MKB-bedrijven de personeelssterkte.

Bekijk de cijfers op MKB-StatLine

De stemming onder MKB-ondernemers is aan het begin van het tweede kwartaal, vergeleken met het eerste kwartaal van 2019, niet gewijzigd en handhaafde zich op 11,2. Hiermee is een eind gekomen aan een reeks van dalingen van het MKB-ondernemersvertrouwen die startte in het tweede kwartaal van 2018. In het eerste kwartaal van 2018 bereikte deze stemmingsindicator nog het hoogste niveau sinds de start van de meting in 2015: 19,6.

Onder MKB-ondernemers in de informatie- en communicatiesector was begin tweede kwartaal het vertrouwen het hoogst: 22,5, onder MKB-ondernemers in de horeca het laagst: 4,2.
Het ondernemersvertrouwen in het gehele bedrijfsleven steeg in het tweede kwartaal licht van 10,6 naar 12.

Stemming kleinbedrijf wel onder druk

De stemming onder ondernemers in het kleinbedrijf daalde begin tweede kwartaal van 10,8 naar 9,8. Vooral onder kleine ondernemers in de horeca en de bouw daalde het vertrouwen scherp. In het kleinbedrijf van de horeca daalde het vertrouwen van 12,1 in het eerste kwartaal naar 2,2 in het tweede kwartaal. In het kleinbedrijf van de bouw halveerde het ondernemersvertrouwen in deze periode van 26,3 naar 12,9. Sectoren waar het vertrouwen van het kleinbedrijf in het tweede kwartaal toenam zijn o.m. de verhuur en handel in onroerend goed (van 2,6 naar 9,4), de informatie en communicatie (van 17,1 naar 22), de handel (van 7,4 naar 10,1) en de vervoer- en opslagsector (van 5,1 naar 7,2).

Samenstelling ondernemersvertrouwen

Het MKB-ondernemersvertrouwen geeft de stemming van Nederlandse MKB-ondernemers weer. Per bedrijfstak wordt het ondernemersvertrouwen samengesteld op basis van vragen over recente ontwikkelingen en verwachtingen van de ondernemers zoals bijvoorbeeld de omzetontwikkeling. Deze vragen worden gesteld in de Conjunctuurenquête Nederland (COEN).
Het ondernemersvertrouwen Nederland wordt vervolgens samengesteld uit een gewogen gemiddelde van het vertrouwen per bedrijfstak. Het ondernemersvertrouwen geeft een indicatie van de richting waarin de Nederlandse economie zich naar verwachting zal ontwikkelen.

De nieuwste resultaten van de Conjunctuur Enquête Nederland voor het MKB zijn beschikbaar op MKB-StatLine, net als het MKB-Ondernemersvertrouwen.

Van de ruim 95 duizend in Nederland gevestigde bedrijven (exclusief financiële dienstverlening en nutsbedrijven), die in 2015 goederen exporteerden had 54,5 procent in 2018 een lagere exportomzet dan in 2015. Bij 35,1 procent van de exporteurs was de omzet uit export in 2018 wel hoger dan in 2015. Dit blijkt uit vandaag verschenen cijfers van het CBS voor De Staat van het MKB.

Meeste goederenexporteurs in het kleinbedrijf

Van de 95 duizend bedrijven die in 2015 goederen exporteerden, behoorde 93,9 procent tot het kleinbedrijf (minder dan 50 werkzame personen), 4,8 procent tot het middenbedrijf (50 tot 250 werkzame personen) en 1,2 procent tot het grootbedrijf (vanaf 250 werkzame personen). Zowel in het midden- als in het grootbedrijf zag ongeveer de helft van het aantal bedrijven zijn omzet uit goederenexport in 2018 groeien vergeleken met 2015. Bij het kleinbedrijf was dit bij ongeveer een derde van het aantal bedrijven het geval. Bij de meerderheid van de kleine exporteurs (55,2 procent) lag de omzet uit export in 2018 onder het niveau van 2015.

Twintig duizend nieuwe exporteurs erbij

Van de bedrijven die in 2015 bestonden maar in dat jaar nog niet exporteerden, waren er in 2018 ruim 20 duizend wel actief in de export van goederen. De meeste “nieuwe” exporteurs kwamen uit de zakelijke dienstverlening (4195), groothandel (3535), industrie (1995) en informatie en communicatie (1715).

Meeste goederenexporteurs actief in de groothandel

In de groothandel waren in 2015 ruim 30 duizend bedrijven actief in de export van goederen. Dit is ruim 30 procent van het totaal aantal goederenexporteurs in dat jaar. Van de groothandelsexporteurs uit 2015 had 41,3 procent in 2018 een hogere exportomzet dan in 2015 en bij 46,8 procent is de omzet uit export van goederen in deze periode gedaald.

Bekijk de cijfers op MKB-StatLine

In het eerste kwartaal van 2019 steeg het aantal MKB-bedrijven. Ruim 50 duizend MKB-bedrijven werden in deze periode opgericht, terwijl er bijna 35 duizend MKB-bedrijven werden opgeheven. Dat blijkt uit de nieuwste cijfers op MKB-StatLine die vandaag zijn gepubliceerd.

In het eerste kwartaal van dit jaar openden 50.035 MKB-bedrijven hun deuren. Dat is 16,4 procent meer dan in het eerste kwartaal van 2018. De meeste MKB-oprichtingen vonden plaats in de specialistische zakelijke dienstverlening (20,4 procent van het totaal aantal oprichtingen). De handel (12,3 procent) en de bouw (10,5 procent) hadden eveneens een ruim aandeel in het totaal aantal oprichtingen in het MKB in het eerste kwartaal van dit jaar.

Bijna 96 procent van de oprichtingen in het MKB in het eerste kwartaal betrof bedrijven met één werkzame persoon.

In het eerste kwartaal van dit jaar sloten 34.915 MKB-bedrijven hun deuren, 2,0 procent meer dan in hetzelfde kwartaal van vorig jaar. De bedrijfstakken waar in het eerste kwartaal de meeste MKB-bedrijven werden opgeheven, waren de specialistische zakelijke dienstverlening (21,2 procent van het totaal aantal opheffingen), de handel (16,8 procent), de gezondheids- en welzijnszorg (8,4 procent) en de bouw (7,6 procent). Van de in het eerste kwartaal opgeheven bedrijven in het MKB behoorde 90,4 procent tot de categorie bedrijven met één werkzame persoon.