Tag: mkb

Economisch beeld MKB in eerste kwartaal 2020 verbeterd

Het economisch beeld van het MKB is in het eerste kwartaal van dit jaar in vergelijking met het laatste kwartaal vorig jaar verbeterd. Lieten in het vierde kwartaal vorig jaar nog alle twaalf conjunctuurindicatoren een verslechtering zien ten opzichte van het voorgaande kwartaal, begin eerste kwartaal van dit jaar waren vijf indicatoren alweer hersteld. Deze stonden er daardoor begin dit jaar weer positief bij.

De conjunctuurklok is verdeeld in vier kwadranten. In de bovenste twee kwadranten staan de indicatoren hoger dan hun trendniveau. In de onderste twee kwadranten staan de indicatoren onder hun trendniveau. De twee kwadranten aan de rechterkant geven een verbetering ten opzichte van het voorgaande kwartaal aan. De twee kwadranten aan de linkerkant een verslechtering. Het meest positieve kwadrant (rechtsboven) wordt aangegeven met een zonnetje en het meest negatieve kwadrant (linksonder) met een regenbui. De tussenliggende kwadranten worden aangegeven met een wolk voor de zon.

Bekijk het conjunctuurdashboard

Helft stemmingsindicatoren MKB-conjunctuurklok weer positief

Begin eerste kwartaal dit jaar verbeterden drie van de zes MKB-stemmingsindicatoren. De stemming verbeterde vooral als gevolg verbeterde exportverwachtingen onder MKB’ers, een toegenomen ondernemersvertrouwen alsmede positievere verwachtingen over de ontwikkeling van het aantal vacatures. Negatief daarentegen ontwikkelde zich de door consumenten verwachte consumptie, het financieel vertrouwen onder MKB’ers en de door hen verwachte economische ontwikkeling.

Reële indicatoren MKB-conjunctuurklok blijven overwegend negatief

Begin eerste kwartaal van dit jaar zijn vier van de zes reële conjunctuurindicatoren vergeleken met het vierde kwartaal verder afgenomen. Twee consumptie-gerelateerde indicatoren ontwikkelden zich echter positief. Zo steeg het volume van de binnenlandse consumptie en de aankopen van duurzame goederen. Het BBP, de omzet van het MKB, het aantal MKB-faillissementen en MKB-vacatures lieten echter een verslechtering zien.

MKB-klok toegelicht

De MKB-conjunctuurklok is door het CBS ontwikkeld in het kader van het programma De Staat van het MKB in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken en het Nederlands Comité voor Ondernemerschap. Begin mei 2017 werd de MKB-conjunctuurklok voor het eerst gepubliceerd. De update voor het tweede kwartaal van 2020 wordt in juni 2020 verwacht.

Stijgend aantal vrouwelijke ondernemers in Nederland

Het is zondag 8 maart Internationale Vrouwendag. Een goede gelegenheid voor de Staat van het MKB om aandacht te besteden aan vrouwelijke ondernemers in Nederland. In 2018 waren in Nederland bijna 2 miljoen ondernemers actief, daarvan was 35 procent een vrouw. In absolute getallen zijn dat 672 380 vrouwelijke ondernemers, het hoogste aantal in vergelijking met voorafgaande jaren.

In de afgelopen jaren is het aantal vrouwelijke ondernemers in Nederland gestaag gestegen. In vergelijking met 2012 waren er in 2018 ruim 132 duizend meer vrouwelijke ondernemers een toename van 24,5 procent. De verhouding mannelijke en vrouwelijke ondernemers bleef gelijk. Zowel in 2012 als in 2017 was 1 op de 3 ondernemers een vrouw.

Voornamelijk bedrijven met één werkzame persoon

Het merendeel van de vrouwelijke ondernemers uit 2018 (ruim 67 procent) was ZZP’er (bedrijven met één werkzaam persoon). In vergelijking met 2012, is het aantal vrouwelijke ZZP’ers toegenomen met bijna 130 duizend. Een procentuele groei van 4 procent. In dezelfde periode nam het aantal mannelijke ZZP’ers toe met 2 procent.

Bijna 30 procent van de vrouwelijke ondernemers was eigenaar van een bedrijf met 2 tot 10 werkzame personen, een toename van meer dan 2 duizend vrouwelijke ondernemers in deze bedrijfsgrootte. In 2018 had ruim 2 procent een bedrijf met 10 tot 250 werkzame personen, binnen deze categorie nam enkel het aantal vrouwelijke ondernemers met een bedrijf van 50 tot 250 werkzame personen toe met 62 procent. Een klein gedeelte (130 vrouwen) van de vrouwelijke ondernemers had een bedrijf met 250 of meer werkzame personen in 2018. Bijna 1 op de 6 ondernemers met een bedrijf gelijk of meer dan 250 werkzame personen was een vrouw. In vergelijking met 2012 is het aantal vrouwelijke ondernemers met 250 of meer werkzame personen constant gebleven.

Vrouwelijke ondernemers actief in specialistische zakelijke diensten

Veel vrouwelijke ondernemers waren in 2018 actief in de specialistische zakelijke diensten (ruim 18 procent) en de gezondheids- en welzijnszorg (ruim 17 procent). Daarna volgen de handel (ruim 13 procent) en overige dienstverlening (ruim 11 procent). De overige dienstverlening omvat o.m. de activiteiten van belangenverenigingen, reparatie van computers en consumentenartikelen en veel andere activiteiten op het gebied van persoonlijke dienstverlening.


In de sectoren delfstoffenwinning, waterbedrijven en afvalbeheer,  energievoorziening en openbaar bestuur en overheidsdiensten waren in 2018 minder dan 200 vrouwelijke ondernemers actief. Om deze reden zijn deze sectoren niet opgenomen in bovenstaande figuur.

Bekijk de cijfers op MKB statline

Openstaande vacatures in het MKB toegenomen

Aan het eind van het vierde kwartaal 2019 stonden er 147 duizend vacatures open in het midden- en kleinbedrijf (MKB). Dat was 52 procent van alle openstaande vacatures op dat moment in Nederland. Het aantal openstaande vacatures binnen het MKB was bijna 8 procent hoger dan het vierde kwartaal in 2018. Dit meldt het CBS in De Staat van het MKB.

In het vierde kwartaal 2019 stonden bijna 98 duizend vacatures open bij bedrijven tot 50 werkzame personen. Dat is bijna 10 procent meer dan in het vierde kwartaal 2018. In het middenbedrijf (50 tot 250 werkzame personen) nam het aantal openstaande vacatures in deze periode met ruim 4 procent toe tot ruim 49 duizend. In het grootbedrijf (250 of meer werkzame personen) stonden aan het einde van het vierde kwartaal ruim 134 duizend vacatures open, een stijging van 13 procent.
Hiermee kwam het totaal aantal openstaande vacatures in Nederland uit op ruim 281 duizend, dat is meer dan 26 duizend extra openstaande vacatures dan het vierde kwartaal 2018.

Aantal MKB-vacatures groeit het hardst in cultuur, recreatie en overige diensten

De grootste vacaturegroei binnen het MKB was in de sector cultuur, recreatie en overige diensten. In deze sector stonden in het vierde kwartaal 7 duizend vacatures open, ruim 18 procent meer dan eind vierde kwartaal 2018. In vergelijking met het vierde kwartaal 2018 stegen het aantal openstaande vacatures ook sterk in de sector zakelijke dienstverlening (+15,6 procent) en gezondheids- en welzijnszorg (+12,1 procent). Alleen in de bouwnijverheid nam het aantal openstaande vacatures af met ruim 3 procent.

Bekijk de cijfers op MKB-StatLine

MKB-vertrouwen weer positiever in eerste kwartaal 2020

In vergelijking met het vierde kwartaal in 2019 zijn MKB-ondernemers aan het begin van 2020 positiever gestemd. Het ondernemersvertrouwen, de stemmingsindicator van ondernemend Nederland, steeg voor het MKB van 5,1 naar 7,0. Het ondernemersvertrouwen bij ondernemers met 5 tot 50 werkzame personen is iets lager: 6,3. Het ondernemersvertrouwen in het gehele bedrijfsleven bleef met 6,4 nagenoeg gelijk aan een kwartaal eerder (6,6).

In het eerste kwartaal van 2015 bereikte het MKB-ondernemersvertrouwen de laagste waarde (3,7) tot nu toe en in het eerste kwartaal van 2018 werd de hoogste waarde bereikt: 19,6. Na drie kwartalen waarin het ondernemersvertrouwen daalde, stijgt het MKB-ondernemersvertrouwen in het eerste kwartaal 2020.

MKB-ondernemers binnen de bouwnijverheid hebben het meeste vertrouwen (14,9) gevolgd door MKB-ondernemers binnen de zakelijke dienstverlening (11,4) en informatie en communicatie (9,0). In de sector vervoer en opslag en horeca is het MKB-ondernemersvertrouwen het laagst. In vergelijking met het laatste kwartaal van 2019 is het vertrouwen binnen alle sectoren met uitzondering van de sector informatie en communicatie, toegenomen. Het vertrouwen steeg het sterkst binnen de sector verhuur en handel van ontroerend goed met ruim 7,2.

Lagere verwachtingen over omzetgroei

Ondernemers zijn minder positief over de omzet die zij in de komende 3 maanden verwachten te behalen in vergelijking met een jaar geleden. Per saldo verwachtte toen 9,3 procent van alle ondernemers met 5 of meer werkzame personen een omzetgroei. Nu is dat 2 procent. Het middenbedrijf is daarbij het meest optimistisch. Per saldo verwacht 9,6 procent een omzetgroei. Van de ondernemers met 5 tot 50 werkzame personen voorziet per saldo 2 procent een toename van de omzet. Het grootbedrijf laat zich negatief uit over de verwachte omzet. Per saldo voorziet 5,1 procent een daling van de omzet.

Bedrijfsleven voorziet minder grote toename personeel

Over de werkgelegenheid in het eerste kwartaal is het bedrijfsleven minder positief gestemd dan een jaar geleden. Van de bedrijven met meer dan 5 werkzame personen verwacht per saldo 9,4 procent het personeelsbestand in het eerste kwartaal uit te breiden. Een jaar geleden was dit 18,3 procent. Het aandeel ondernemers met vraag naar personeel is in het midden- en kleinbedrijf per saldo groter dan in het grootbedrijf. Het middenbedrijf is met 14,8 procent het positiefst.

Samenstelling ondernemersvertrouwen

Het MKB-ondernemersvertrouwen geeft de stemming van Nederlandse MKB-ondernemers weer. Per bedrijfstak wordt het ondernemersvertrouwen samengesteld op basis van vragen over recente ontwikkelingen en verwachtingen van de ondernemers zoals bijvoorbeeld de omzetontwikkeling. Deze vragen worden gesteld in de Conjunctuurenquête Nederland (COEN).
Het ondernemersvertrouwen Nederland wordt vervolgens samengesteld uit een gewogen gemiddelde van het vertrouwen per bedrijfstak. Het ondernemersvertrouwen geeft een indicatie van de richting waarin de Nederlandse economie zich naar verwachting zal ontwikkelen.

De nieuwste resultaten van de Conjunctuur Enquête Nederland voor het MKB zijn beschikbaar in MKB-StatLine, net als het MKB-Ondernemersvertrouwen.

Recordaantal nieuwe oprichtingen en hoog aantal opheffingen in 2019

In 2019 zijn ruim 207 duizend bedrijven opgericht. Het aantal oprichtingen is een record in vergelijking met de voorafgaande 10 jaren. Voor lange tijd vonden de meeste oprichtingen (ruim 188 duizend) in 2009 plaats, voor het eerst is dat nu meer. Alle oprichtingen betreffen het midden en kleinbedrijf. Ook het aantal opheffingen is hoog, er zijn 115 duizend MKB-bedrijven in 2019 opgeheven. Dit meldt het CBS in de Staat van het MKB.

Het aantal oprichtingen in 2019 steeg met 23,4 duizend ten opzichte van 2018. Vooral het aantal oprichtingen binnen de webwinkels is gestegen. In 2019 gingen er ruim 15 duizend nieuwe webwinkels online. Dat zijn er ongeveer 6 duizend meer dan in 2018.

Oprichtingen grotendeels bij bedrijven met één werkzaam persoon

Een groot gedeelte (91 procent) van de oprichtingen in 2019 bestond uit bedrijven met één werkzaam persoon. Bedrijven met twee tot tien werkzame personen waren goed voor ruim 8 procent van de oprichtingen. Er waren 440 oprichtingen van bedrijven met meer dan 10 werkzame personen. Ruim 5 procent daarvan betrof het middenbedrijf.

Meeste oprichtingen in specialistische zakelijke diensten

De meeste oprichtingen binnen het niet-financiële bedrijfsleven in 2019 vonden plaats in de sectoren specialistische zakelijke diensten (20 procent), handel (13 procent) en bouwnijverheid (11 procent). Oprichtingen binnen de specialistische zakelijke diensten betroffen voornamelijk holdings en managementadviesbureaus. Oprichtingen binnen de handel betroffen vooral webwinkels.

Op 2012 na het hoogste aantal opheffingen in 2019

In 2019 zijn 115 duizend bedrijven opgeheven. Alle opheffingen vonden plaats in het midden en kleinbedrijf. Het aantal opheffingen is op 2012 na het hoogst in de afgelopen tien jaar. De opheffingen in 2019 bestonden voornamelijk uit bedrijven met minder dan 10 werkzame personen (99 procent). Het grootste gedeelte (85 procent) bestond uit bedrijven met 1 werkzaam persoon.

Meeste opheffingen in specialistische zakelijke diensten

De meeste opheffingen binnen het niet-financiële bedrijfsleven in 2019 vonden plaats in de sectoren specialistische zakelijke diensten (20 procent), handel (ruim 16 procent) en bouwnijverheid (ruim 7 procent). Opheffingen binnen de specialistische zakelijke diensten bestonden grotendeels uit holdings en managementadviesbureaus. Opheffingen binnen de handel bestonden grotendeels uit webwinkels.

Bekijk de cijfers op MKB-StatLine: oprichtingen en opheffingen

MKB-ondernemers vol vertrouwen voor 2017

Ondernemers in het midden- en kleinbedrijf (MKB) zijn positief in hun verwachtingen voor 2017. MKB-Ondernemers verwachten voor 2017 meer omzet, hogere investeringen en uitbreiding van de werkgelegenheid. Ook kwam het ondernemersvertrouwen in het MKB aan het begin van het vierde kwartaal hoger uit. Dit meldt CBS op basis van de Conjunctuurenquête Nederland na bewerking voor Staat van het MKB.

Direct naar de volledige publicatie

Voor de Staat van het MKB is in het vierde kwartaal voor het eerst het ondernemersvertrouwen van het MKB gepubliceerd. Net als in het gehele bedrijfsleven zijn MKB-ondernemers in het vierde kwartaal van 2016 onverminderd positief gestemd.